امروز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
دسته بندی سایت
محبوب ترین ها
پرفروش ترین ها
برچسب های مهم
آمار بازدید سایت
پیوند ها
بررسی رابطه بین ابعاد هوش سازمانی و عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گیلانچکیده: تحقیق حاضر بررسی رابطه هوش سازمانی کارکنان و عملکرد آنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گیلان می باشد . برای این منظور هوش سازمانی بر اساس نظریه کارل آلبرشت در هفت بعد ؛ بینش استراتژیک ، سرنوشت مشترک ، میل به تغییر ، روحیه ، اتحاد و انسجام ، به کارگیری دانش و فشار عملکرد ،تعریف و در این راستا یک فرضیه اصلی و هفت فرضیه فرعی تنظیم شده است . جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان هستند که تعداد آنها 1756 نفر می باشد و حجم نمونه بر اساس فرمول جامعه محدود 256 نفر برآورد گردید و نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات ، دو پرسشنامه ، شامل پرسشنامه هوش سازمانی با 47سوال و پرسشنامه عملکرد کارکنان با 28 سوال است. که پس از سنجش روایی و پایایی آنها در اختیار نمونه آماری قرار گرفت . برای تجزیه و تحلیل آماری داده های جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. بدین ترتیب که برای طبقه بندی ، تلخیص و تفسیر داده ها از روش آمار توصیفی و برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش آماری استنباطی (آزمون r پیرسون) استفاده شد. نتیجه حاصله بیانگر این است که بین هوش سازمانی کارکنان و عملکرد آنان در دانشگاه علوم پزشکی گیلان رابطه معنی داری وجود دارد. واژه های کلیدی: هوش سازمانی ، عملکرد کارکنان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول ـ کلیات تحقیق1 ـ 1. مقدمه..171 ـ 2. بیان مسأله..181 ـ 3. اهمیت و ضرورت تحقیق...191 ـ 4. اهداف تحقیق..201 ـ 5. سوال تحقیق..211 ـ 6. چارچوب نظری تحقیق..221 ـ 7. فرضیههای تحقیق..251 ـ 8. تعریف عملیاتی ونظری متغیرهای تحقیق..251-8-1-1) تعریف نظری عملکرد. 25 1-8-1-2) تعریف عملیاتی عملکرد. 26 1-8-2-1) تعریف نظری هوش سازمانی 27 1-8-1-2) تعریف عملیاتی هوش سازمانی 27 1 ـ 9 . قلمرو تحقیق... 29 1 ـ 10 . محدودیتهای تحقیق.. 29 فصل دوم ـ ادبیات وپیشینه تحقیق بخش اول : هوش سازمانی.. 32 2ـ 1-1.مقدمه... 32 2-1-2. تعاریف هوش سازمانی .. 32 2-1-2-1. هوش در حوزه روانشناسی .... 34 2-1-2-2. هوش در حوزه سازمانی ... 38 2-1-3. اهمیت هوش سازمانی . 40 2-1-4. بهبود هوش سازمانی ... 42 2 ـ 1ـ 5. پیش نیازهای ضروری جهت بهبود هوش سازمانی... 43 2 ـ 1ـ 5-1. تقویت سرمایه اجتماعی سازمان.. 43 2 ـ 1ـ 5-2. توجه به جایگاه سرمایه فکری در سازمان.. 43 2 ـ 1ـ 5-3. سرمایه فرهنگی در راستای تقویت سازمان.. 43 2 ـ 1ـ 5-4. ضرورت توجه به فرهنگ سازمانی. 44 2 ـ 1ـ 5-5. تبدیل سازمان به سازمان یادگیرنده....................................................................... 44 2 ـ 1ـ 6. هوش سازمانی و یادگیری....................................................................................... 44 2 ـ 1ـ 7. هوش سازمانی و هوش تجاری................................................................................ 45 2 ـ 1ـ 8. سه مدل نظری برای حمایت از هوش سازمانی.......................................................... 45 2 ـ 1ـ 9. رویکردهای هوش سازمانی .................................................................................... 48 2 ـ 1ـ 9-1. رویکرد رفتارگرایی............................................................................................ 49 2 ـ 1ـ 9-2. رویکرد شناخت گرایی....................................................................................... 49 2 ـ 1ـ 9-3. رویکرد اجتماعی............................................................................................... 48 2 ـ 1ـ 10. ضریب هوش سازمانی ........................................................................................ 47 2 ـ 1ـ 11. درک شهودی از هوشمندی................................................................................... 50 2 ـ 1ـ 12. ماهیت سازمان های هوشمند................................................................................. 532 ـ 1ـ 13. هوشمندی رقابتی و هوش سازمانی....................................................................... 562 ـ 1ـ 14. اقدامات اساسی در هوش سازمانی......................................................................... 562 ـ 1ـ 15. ابزار سنجش هوش سازمانی.................................................................................. 582 ـ 1ـ 16. اجزای هوش سازمانی........................................................................................... 592 ـ 1ـ 16-1. هوش سازمانی به عنوان یک فرایند.................................................................... 592 ـ 1ـ 16-2. هوش سازمانی به عنوان یک محصول................................................................ 602 ـ 1ـ 17. فرایند هوش........................................................................................................ 60بخش دوم : عملکرد .............................................................................................................. 602-2-1. مقدمه ...................................................................................................................... 67 2 ـ 2ـ 2. تعاریف عملکرد..................................................................................................... 68 2 ـ 2ـ 3. عملکرد شغلی به عنوان یک مفهوم چند بعدی........................................................... 70 2 ـ 2ـ 4. انواع عملکرد......................................................................................................... 73 2 ـ 2ـ 4-1. عملکرد وظیفه ای ............................................................................................. 74 2 ـ 2ـ 4-2. عملکرد زمینه ای................................................................................................ 75 2 ـ 2ـ 5. تفاوت های بین عملکرد وظیفه ای و عملکرد زمینه ای.............................................. 76 2 ـ 2ـ 6. کاربردهای عملکرد شغلی....................................................................................... 76 2 ـ 2ـ 7. عملکرد سازمانی.................................................................................................... 77 فصل سوم ـ روش اجرای تحقیق 3 ـ 1. مقدمه......................................................................................................................... 84 3 ـ 2. فرایند اجرای تحقیق ................................................................................................... 84 3 ـ 3. روش تحقیق............................................................................................................... 85 3 ـ 4. جامعه آماری............................................................................................................... 85 3 ـ 5. حجم نمونه و روش نمونه گیری................................................................................... 85 3 ـ 6. روش و ابزار گردآوری داده ها..................................................................................... 863 ـ 7. ابزار اندازه گیری داده ها ............................................................................................. 863 ـ 8. تعیین روایی (اعتبار) پرسشنامه .................................................................................... 883 ـ 9. پایایی (اعتمادپذیری) پرسشنامه.................................................................................... 883 ـ 10. روش تجزیه و تحلیل داده ها..................................................................................... 903 ـ 11. محدودیت های تحقیق ............................................................................................. 91جمع بندی............................................................................................................................. 91فصل چهارم ـ تجزیه و تحلیل داده ها4 ـ 1. مقدمه......................................................................................................................... 924 ـ 2. توصیف مشخصات جمعیت شناختی ............................................................................ 924 ـ 2 ـ 1) جنسیت .............................................................................................................. 934 ـ 2 ـ 2) سن..................................................................................................................... 944 ـ 2 ـ 3) میزان تحصیلات .................................................................................................. 964 ـ 2 ـ 4) سنوات خدمت .................................................................................................... 974 ـ 2 ـ 5) سطوح سازمانی ................................................................................................... 984 ـ 3. توصیف متغیرهای تحقیق.............................................................................................. 1004 ـ 3 ـ 1) عملکرد کارکنان.................................................................................................... 1004 ـ 3 ـ 2) بینش راهبردی...................................................................................................... 1014 ـ 3 ـ 3)سرنوشت مشترک ................................................................................................. 1024 ـ 3 ـ 4) تمایل به تغییر....................................................................................................... 1034 ـ 3 ـ 5) روحیه ................................................................................................................ 1044 ـ 3 ـ 6) اتحاد و انسجام ................................................................................................... 1054 ـ 3 ـ 7) فشار عملکرد ...................................................................................................... 1064 ـ 3 ـ 8) به کار گیری دانش ............................................................................................... 1074 ـ 3 ـ 9) هوش سازمانی .................................................................................................... 1084 ـ 4 ) پیش شرط های تحلیل رگرسیون ................................................................................ 1094 ـ 5. آزمون فرضیات تحقیق................................................................................................. 1124 ـ 5 ـ 1) بررسی آزمون فرضیه اصلی .................................................................................. 1124 ـ 5 ـ 2) بررسی آزمون فرضیه فرعی اول ............................................................................ 1144 ـ 5 ـ 3) بررسی آزمون فرضیه فرعی دوم ........................................................................... 1154 ـ 5 ـ 4) بررسی آزمون فرضیه فرعی سوم ........................................................................... 1164 ـ 5 ـ 5) بررسی آزمون فرضیه فرعی چهارم ........................................................................ 1174 ـ 5 ـ 6) بررسی آزمون فرضیه فرعی پنجم .......................................................................... 1184 ـ 5 ـ 7) بررسی آزمون فرضیه فرعی ششم .......................................................................... 1194 ـ 5 ـ 8) بررسی آزمون فرضیه فرعی هفتم .......................................................................... 120فصل پنجم ـ نتيجه گيري و پیشنهادها5 ـ 1. مقدمه......................................................................................................................... 1235 ـ 2. نتایج آمار توصیفی....................................................................................................... 1235 ـ 3. نتایج آمار استنباطی...................................................................................................... 1235 ـ 3-1. نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی.......................................................................... 1245 ـ 3-2. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی اول.................................................................... 1255 ـ 3-3. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی دوم.................................................................... 1255 ـ 3-4. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی سوم................................................................... 1255 ـ 3-5. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی چهارم................................................................ 1265 ـ 3-6. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی پنجم.................................................................. 1265 ـ 3-7. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی ششم.................................................................. 1265 ـ 3-8. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی هفتم................................................................... 1275 ـ 3-9. نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی هشتم................................................................. 127جمع بندی............................................................................................................................. 1275 ـ 4. پیشنهادات.................................................................................................................. 1275 ـ 4 ـ1. پیشنهادات حاصل از آزمون فرضیهها........................................................................ 1275 ـ 4 ـ2. پیشنهادات برای تحقیقات آتی................................................................................. 130منابع و مآخذمنابع فارسی........................................................................................................................... 123منابع لاتین............................................................................................................................. 128پیوستهاپیوست 1. پرسشنامه تحقیق.................................................................................................... 136فهرست اشکال شکل 1 ) مدل ویلیام هلال .................................................................................................... 50شکل 2 ) مدل لیبوس ........................................................................................................... 54شکل 3 ) ساختار یک سازمان هوشمند .................................................................................. 57شکل 4 ) ارتباط بین هوشمندی رقابتی و هوش سازمانی ........................................................ 58شکل 5 ) متغیرهای عوامل اصلی در سیستم هوش سازمانی سرمایه های انسانی ........................ 65فهرست جداول جدول 2 ـ .1 تعاریف هوش سازمانی ..................................................................................... 4 جدول 2 ـ 2 مقایسه بهره هوشی و هوش سازمانی ................................................................... 64 جدول 3 ـ 1. ابعاد هوش سازمانی و تعداد سوالات مربوط به هربعد .......................................... 87 جدول 3 ـ .2 سوالات مربوط به عملکرد کارکنان در پرسشنامه .................................................. 87 جدول 3 ـ 3 مقدار آلفای کرونباخ برای پایائی سوالات پرسشنامه .............................................. 89 جدول 4 ـ .1جنسیت پاسخ دهندگان....................................................................................... 92 جدول 4 ـ .2 سن پاسخ دهندگان ........................................................................................... 93 جدول 4 ـ 3 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان........................................................................... 94 جدول 4 ـ 4 سنوات خدمت پاسخ دهندگان ............................................................................ 95 جدول 4 ـ .5 سطوح سازمانی پاسخ دهندگان .......................................................................... 96 جدول 4 ـ .6 جدول توصیفی متغیر عملکرد کارکنان ................................................................ 97 جدول 4 ـ .7 جدول توصیفی متغیر بینش راهبردی................................................................... 98 جدول 4 ـ .8 جدول توصیفی متغیر سرنوشت مشترک .............................................................. 99 جدول 4 ـ .9 جدول توصیفی متغیر تمایل به تغییر.................................................................... 100 جدول 4 ـ .10 جدول توصیفی متغیر روحیه............................................................................ 100 جدول 4 ـ .11 جدول توصیفی متغیر اتحاد و انسجام............................................................... 102 جدول 4 ـ .12 جدول توصیفی متغیر فشار عملکرد.................................................................. 103 جدول 4 ـ .13 جدول توصیفی متغیر به کارگیری دانش............................................................ 104 جدول 4 ـ .14 جدول توصیفی متغیر هوش سازمانی ............................................................... 105 جدول 4 ـ .15 جدول تحلیل واریانس ابعاد هوش سازمانی و عملکرد ..................................... 107 جدول 4 ـ .16 خلاصه وضعیت مدل رگرسیون برای ابعاد هوش سازمانی و عملکرد ................. 108 جدول4-17. ضریب همبستگی بين هوش سازمانی و عملکرد .................................................. 109 جدول4-18. ضریب همبستگی بين بینش راهبردی و عملکرد.................................................... 110 جدول4-19. ضریب همبستگی بين سرنوشت مشترک و عملکرد ............................................. 111 جدول4-20. ضریب همبستگی بين روحیه و عملکرد .............................................................. 112 جدول4-21. ضریب همبستگی بين تمایل به تغییر و عملکرد.................................................... 113 جدول4-22. ضریب همبستگی بين اتحاد و انسجام ................................................................ 114جدول4-23. ضریب همبستگی بين فشار عملکرد و عملکرد .................................................... 115جدول4-24. ضریب همبستگی بين به کارگیری دانش و عملکرد .............................................. 116فهرست نمودارها نمودار 1 ـ 1. مدل مفهومی تحقیق........................................................................................... 26نمودار 4 ـ 1. نمودار هیستوگرام جنسیت پاسخ دهندگان............................................................ 93نمودار 4 ـ 2. نمودار هیستوگرام سن پاسخ دهندگان.................................................................. 94نمودار 4 ـ 3. نمودار هیستوگرام میزان تحصیلات پاسخ دهندگان................................................ 95نمودار 4 ـ 4. نمودار هیستوگرام سنوات خدمت پاسخ دهندگان.................................................. 96نمودار 4 ـ 5. نمودار هیستوگرام سطوح سازمانی پاسخ دهندگان................................................. 97نمودار 4 ـ 6. نمودار هیستوگرام متغیر عملکرد کارکنان.............................................................. 98نمودار 4 ـ 7. نمودار هیستوگرام متغیر بینش راهبردی................................................................ 99نمودار 4 ـ 8. نمودار هیستوگرام متغیر سرنوشت مشترک............................................................ 100نمودار 4 ـ 9. نمودار هیستوگرام متغیر تمایل به تغییر................................................................. 101نمودار 4 ـ 10. نمودار هیستوگرام متغیر روحیه......................................................................... 102نمودار 4 ـ 11. نمودار هیستوگرام متغیر اتحاد و انسجام............................................................ 103نمودار 4 ـ 12. نمودار هیستوگرام متغیر فشارعملکرد................................................................ 104نمودار 4 ـ 13. نمودار هیستوگرام متغیر به کارگیری دانش......................................................... 105نمودار 4 ـ 14. نمودار هیستوگرام متغیر هوش سازمانی............................................................. 106فصل اول کلیات تحقیق 1 ـ 1. مقدمه: امروزه با توجه به پیشرفت علوم و فنون و پیدایش نیازها و چالش های جدید ، سازمان ها پیچیده تر و اداره آنها مشکل تر می شود . (سیادت و همکاران ، 1389 :8) هوش سازمانی سبب می شود که سازمانها به عنوان موجوداتی زنده تلقی شوند که با تمرکز بر درک دانش و یادگیری ، موجب خلق سازمان هوشمند شوند ، سازمانی که یاد می گیرد دانش را هوشمندانه مدیریت کند ( فقیهی وهمکاران ، 1388: 28). بنابراین ارتقای هوش سازمانی یکی از الزامات انکار ناپذیر برای بیشتر سازمان هاست تا بتوانند از راه کسب و تجزیه و تحلیل داده ها و ایجاد آگاهی بر توانمندی های خود بیفزایند. (زهرایی و همکاران ، 1390 :156) در این راستا نظریه ی هوش سازمانی به دنبال آن است که با سنجش وضعیت هوشمندی سازمان ها توانایی ها و ضعف های آنها را شناسایی و بر اساس نتایج بدست آمده ، راهکارهای لازم را برای بهبود هوش سازمانی و در نهایت بهبود عملکرد سازمان ارائه نماید. ( جعفری وهمکاران ،1388 :47) . نظر به اینکه عملکرد هر فرد در هر موقعیتی که قرار دارد نشانگر بینش و آگاهی آن شخص نسبت به آن موقعیت و یا مسئله خاص است که در مورد آن ارزیابی می گردد و با توجه به اینکه هوش سازمانی افراد ، نشانگر آگاهی و اطلاعات افراد در رابطه با عوامل موثر بر سازمان است بنابراین هوش سازمانی می توان یکی از عوامل موثر بر عملکرد فرد در داخل سازمان باشد (بیک زاد و همکاران ،1389 :144). با توجه به اهمیت موضوع ، پژوهش حاضر رابطه ابعاد هوش سازمانی بر عملکرد کارکنان در سازمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان را مورد بررسی قرار داده است، لذا در این فصل از پژوهش پژوهشگر به بیان مسئله اصلی پژوهش، ضرورت انجام تحقیق ، فرضیات تحقیق ،اهداف تحقیق ، مدل تحلیلی ، تعریف نظری و عملیاتی متغیر های تحقیق ، و در پایان به قلمرو تحقیق پرداخته است. 1 ـ 2. بیان مسأله درعصر حاضر موسسات و سازمان ها و دستگاه های اجرایی با هر ماموریت ، رسالت ، اهداف و چشم اندازی که دارند ملزم به پاسخگویی به مشتریان ، ارباب رجوع و ذینفعان هستند. بنابراین ، بررسی نتایج عملکرد ، یک فرایند مهم راهبردی تلقی می شود. ارزیابی و اندازه گیری عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می شود و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است. مطالعات اخیر در حوزه ی منابع انسانی نشان داده اند که پنج ویژگی شخصیت ، استعداد ، علاقه ، هوش و مهارت به عنوان موفقیت نیروی انسانی در پیشبرد اهداف سازمانی و ایجاد رضایت شغلی ، یادگیری سازمانی ، گرایش دانش و ضریب آفرینش و ارزیابی کارکنان موثر هستند (بیک زاد و همکاران ، 1389 : 145) . هوش توانایی یادگیری است که دارای حالت انتزاعی بوده (کاوسی و رزقی ، 1389: 128) و بر توانایی های شناختی(ادراکی)انسان تمرکز دارد .((Kalkan ,2005;4پیشرفت های ایجاد شده در زمینه هوش فردی تاثیر مهمی در شکل گیری هوش سازمانی داشته اما هوش سازمانی یک پیامد اجتماعی و گروهی است ( سلاسل و همکاران ، 1388)که تنها نظريه‌هاي سازندة آن بر مبناي نظريه‌هاي هوش فردي محض بوده است .( Akgun,2007;273) آنچه نهایتا در اثر تحقیق در خصوص هوش سازمانی حاصل گردیده و مقدمتا با مطالعه هوش انسانی آغاز شده تعریفی است که کارل آلبرشت با این مضمون ارائه می دهد : گنجایش و ظرفیت یک سازمان جهت جمع آوری اطلاعات و درک ماهیت محیط و تبدیل اطلاعات به دانش و راه حل هایی که توسط آن محیط ارزشمند قلمداد می شود (Albercht, 2003;2) . بنابراین هوش سازمانی تصمیم گیری به موقع و سریع در موقعیت های غیرقابل پیش بینی وسازگاری با این تغییرات و تلاشی در جهت یادگیری دائمی و استفاده از خلاقیت را نشان می دهد. (Potas , 2010;1645)که تاثیر قوی بر عملکرد سازمانی دارد(Yaghoubi,2011;61–Aruhan,2007;2) تحقیقات سازمانی به تاثیر هوش سازمانی بر عملکرد اشاره نموده اندکه در این مطالعات سعی بر آن بوده است تا با سنجش وضعیت هوشمندی سازمان ها ،راهکار های لازم را برای بهبود هوش سازمانی وبهبود عملکرد سازمان ارائه نماید ( جعفری و همکاران ، 1388 :48). امروزه آسیب های سازمانی بیش از آنکه حاصل عملکرد رقبا باشد ، برآمده از عملکرد بعضا نامطلوب خود سازمان است et al ,2010 :614)(Zarei Matin و این تفکر که سازمان ها به خاطر اشتباهات انسانی شکست می خورند تنها بهانه ای است تا مشکل واقعی را که همان هوشمند نبودن سازمان ها می باشد پنهان کند (Yolles,2006:6). از آنجائیکه در بیشتر سازمان ها به هدر دادن دانش افراد امری پیش پا افتاده تلقی می شود اهمیت و نقش توان فکری افرادو استفاده بهینه از این منبع ، موجب بهبود عملکرد سازمانی خواهد شد (بیک زاد وهمکاران، 1389: 151). گزینش صحیح کارکنان و یافتن عواملی که می تواند بر عملکرد آنان تاثیر بگذارد جهت ارائه خدمات بهتر اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین عملکرد کارکنان دارای نقش بسیار حیاتی در بهبود و افزایش عملکرد سازمان خواهد بود .(Yaghoubi , 2010:2) دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان یکی از نهادهای مهم ارائه دهنده ی خدمات بهداشتی و درمانی به شمار می آید که برای حفظ ، بازگشت و ارتقای سلامت جسمانی و روانی بیماران نقش مهمی را ایفا می کند و از طرفی هوش سازمانی افراد، نشانگر آگاهی و اطلاعات آنها در رابطه با عوامل موثر بر سازمان است که می تواند یکی از عوامل موثر بر عملکرد فرد در داخل سازمان باشد. از این رو محقق به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا بین ابعاد هوش سازمانی و عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان رابطه معناداری وجود دارد ؟ 1 ـ 3. اهمیت و ضرورت تحقیق: در دنیای پیچیده امروز هوشمندی ضرورتی انکارناپذیر برای دستیابی به یادگیری ، بقاء و مزیت رقابتی است. به همین منظور سازمان های نوین به بسیج ظرفیت ها و قابلیت های سازمانی خود می پردازند. هوش سازمانی را می توان فرایند " توانایی کسب دانش" نیز قلمداد نمود. (ملائیان و همکاران ، 1389 :78) زیرا منجر به شکل دهی ساخت ذهنی خاصی در یک سازمان می گردد که دستیابی به یادگیری برتر و جنبه های پیچیده رفتاری آن را تسهیل می کند . سازمان های مجهز به ابعاد هوش سازمانی عملکردی بهینه در کنترل و مدیریت دانش ، رویارویی با مسائل محیطی ، رقبا ، مشتریان و کارکنان خود دارند. این سازمان ها انعطاف پذیر و سازگار هستند واثربخشی و پایداری خود را مدیون هوش سازمانی هستند .(Yolles, 2006 : 5) امروزه معضل اصلی سازمان های بهداشتی و درمانی نداشتن کارایی و اثربخشی کافی است از طرفی محور اصلی کارایی و اثربخشی در هر سازمانی نیروی انسانی آن است ، نیروی انسانی مهم ترین سرمایه دانشی یک سازمان می باشد و بهبود عملکرد نیروی انسانی مهمترین قدم در راه اصلاح عملکرد هر سازمانی است (یعقوبی و همکاران ، 1388). بنابراین سازمان ها باید با نگاهی کاملا متفاوت با دیروز به محیط داخلی و خارجی خود نگاه کنند و برای رسیدن به تعالی سازمانی و تحقق آرمان ها به سنجش سیستماتیک عملکرد خود و مقایسه آن با برنامه های کوتاه مدت و انجام اصلاحات لازم با توجه به بازخورد از محیط داخلی و خارجی بپردازند ، ازاین رو می توان نتیجه گرفت که بررسی نتایج عملکرد ، یک فرایند مهم راهبردی تلقی می شود. (بیک زاد وهمکاران ، 1389 :146-147) . از طرفی سازمان ها بایستی دارای مولفه های هوش سازمانی باشند تا با ترسیم اهداف و رسالت های خود ، به طور کارآمد و موفق در مسیر تحقق اهداف پیش روند. بنابراین سازمانی موفق است که ضمن کسب دانش و آگاهی از عوامل محیطی و حفظ بقا و حیات خود زمینه ی رشد و پویایی و افزایش عملکرد سازمان را به وسیله ی هوش سازمانی فراهم آورد (کیوان آرا و همکاران ، 1390: 674). ضرورت بررسی هوش سازمانی در حال حاضر پاسخ به شرایط فعلی و نیاز مدیران است . سازمان ها با بهره گیری از هوش سازمانی ، اثربخشی استفاده از ساختارهای اطلاعاتی موجود را در راستای اهداف خویش افزایش داده و اطلاعات از حالت عملیاتی و محدود شده به استفاده در لایه های اجرایی سازمان توسعه داده می شود. (بیک زاد و همکاران ،1389: 145). با توجه به اینکه هم اکنون موضوع هوش سازمانی و تاثیر آن بر عمکرد کارکنان به عنوان یک نیاز شناخته می شود و موضوع جدیدی می باشد و همچنین به علت کمبود پژوهش های صورت گرفته در رابطه با موضوع هوش سازمانی در ایران ، این موضوع نیازمند بحث بیشتری می باشد تا از یک طرف مدیران و کارکنان سازمان ها با مقوله هوش سازمانی و ابعاد آن آشنا باشند وهم بتوانند عملکرد خویش را با توجه به ابعاد هوش سازمانی بهبود بخشند. 1 ـ 4. اهداف تحقیق: 1-4-1.هدف اصلی :سنجش ابعاد هوش سازمانی و عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان گیلان 1-4-2. اهداف فرعی : این اهداف عبارتند از: 1 - 4 - 2- 1. سنجش رابطه بین بینش راهبردی و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1 - 4 -2-2. سنجش رابطه بین سرنوشت مشترک و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1 - 4 -2- 3-. سنجش رابطه بین تمایل به تغییر و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1 - 4 -2- 4. سنجش رابطه بین اتحاد و انسجام و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1 - 4 -2- 5. سنجش رابطه بین روحیه و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1-4-2-6. سنجش رابطه بین بکارگیری دانش و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1-4-2-7. سنجش رابطه بین فشار عملکرد و عملکرد کارکنان دردانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گیلان. 1 ـ5. سؤال تحقیق: 1 ـ5-1) سوال اصلی : آیا بین ابعاد هوش سازمانی (به طور کلی) و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ 1 ـ5-2) سوالات فرعی : آیا بین بینش راهبردی و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین سرنوشت مشترک و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین تمایل به تغییر و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین اتحاد و انسجام و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین روحیه و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین فشار عملکرد و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ آیا بین به کارگیری دانش و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد؟ 1 ـ 6. چارچوب نظری تحقیق: ارائه چهار چوبی مفهومی از متغییر های پژوهش می تواند زمینه آشنایی با ابعاد مختلف متغییر های تحقیق و مبانی شکل گیری فرضیه ها را مورد بررسی قرار دهد. متغیر مستقل این مطالعه هوش سازمانی است. هوش سازمانی از دیدگاه آلبرشت سازه ای چندبعدی است که توانایی فکری یک سازمان درحل مشکلات سازمانی را نشان می دهد. هوش سازمانی بازتاب ظرفیت های سازمانی در راستای خلق دانش و کاربرد استراتژیک آن به منظور هماهنگی و تطابق با محیط است (Albercht , 2003: 2) . ابعاد هوش سازمانی در این مطالعه برگرفته از چارچوب کارل آلبرشت است ، وی هوش سازمانی را به هفت مولفه تقسیم بندی می کند. در چارچوب محقق بینش راهبردی یعنی راهبردهای اساسی و مهم در سازمان شناسایی که تمامی کارکنان آن را پذیرفته و در جهت آن هماهنگ شده باشند، در عین حال متخصصان و رهبران فرصت بازبینی و بازنگری آن را در نشست های سالیانه فراهم کنند و فرصت ها و تهدیدهای ناشی از عوامل محیطی به طور دائم مورد بازبینی قرار گیرد. سرنوشت مشترک یعنی اینکه کارکنان خود را عضو موثری از سازمان تلقی کنند و مدیران در طرح ها و برنامه ها ، اجرا و ارزشیابی با مشارکت کارکنان عمل نمایند. در نتیجه آنها ماموریت های سازمانی را می شناسند و حس همدلی و همبستگی نسبت به اهداف پیدا می کنند . با وجود تمایل به تغییر سازمان هایی که از قابلیت انعطاف و سازگاری بیشتر با تغییرات محیطی برخوردارند، به موفقیت و کامیابی بیشتری دست می یابند. در این سازمان ها کارکنان تشویق به نوآوری و پیداکردن راههای بهتر انجام کار خود می شوند. تمایل به تغییر فرصت لازم را برای تجربیات جدید و شانس استفاده از روش های جدید فراهم می کند. اتحاد و انسجام یعنی اینکه بدون وجود یک سلسله قوانین جهت اجرا ، هر گروهی در ادامه ی کار دچار مشکل فراوان واختلاف نظر خواهد شد ، در یک سازمان هوشمند طراحی سازمان و ساختارهای آن به گونه ای است که از تداخل فعالیت ها و دوباره کاری ها می کاهد و با تفویض اختیار سرعت تصمیم گیری و پاسخگویی افراد و گروهها را افزایش می دهد. روحیه نشان دهنده ی تمایل به فعالیت فراتر از معیارهاست. در یک سازمان با روحیه ی بالا، کارکنان بیشتر از حد انتظار تلاش میکنند و انرژی آنها دائم در حال افزایش است. مدیریت و کارکنان اشتیاق و علاقه ی زیادی به کار دارند و از اینکه عضو سازمان هستند احساس غرور می کنند. در بعد به کارگیری دانش، موفقیت یا شکست سازمان ها مبتنی بر استفاده ی اثربخش از دانش ، اطلاعات و داده هامی داند. هوش سازمانی باید متضمن جریان آزاد دانش باشد که از طریق فرهنگ بدست می آیند وهمچنین باید تعادلی بین انتقال اطلاعات حساس و قابلیت دستیابی به اطلاعات در نقاط مهم مورد نیاز برقرار کند . فشار عملکرد نیز می گوید که در یک سازمان هوشمند ، هرکس وظایف کاری خود را به درستی انجام می دهد ،چرا که به معتبر بودن هدف هایشان باور و اعتقاد دارند و به صورت منطقی بین انتظارات فردی وسازمانی تعادل ایجاد شده است (Albrecht ,2003;2-7). نمودار 1-1 مدل مدل مفهومی تحقیق رابطه بین ابعاد هفتگانه هوش سازمانی و عملکرد را نشان میدهد.
شكل (الف) مدل مفهومی تحقیق- رابطه بین ابعاد هفتگانه هوش سازمانی آلبرشت (2003) و عملکرد نمودار 1-1) مدل مفهومی تحقیق- رابطه بین ابعاد هفتگانه هوش سازمانی(Albrecht , 2003) و عملکرد 1 ـ 7. فرضیه های تحقیق: 1-6-1.فرضیه اصلی: بین هوش سازمانی و عملکرد کارکنان سازمان علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان رابطه معنا داری وجود دارد. 1-6-2. فرضیه های فرعی:
1 ـ 8. تعریف عملیاتی و نظری متغیرها: این قسمت ، به بیان مفاهیم و تعاریف کلیدی می پردازد که در این پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته اند. 1 ـ 8 ـ 1. متغیر وابسته: 1-8-1-1. تعریف نظری عملکرد : از واژه عملکرد تعاریف زیادی شده است اما در یک تعریف جامع می توان گفت عملکرد به معنای ساختارها و هم به معنای نتایج است. رفتارها از فرد اجرا کننده ناشی شده و عملکرد را از یک مفهوم انتزاعی به عمل تبدیل می کند. رفتارها فقط ابزارهایی برای نتایج نیستند ، بلکه خود نتیجه به حساب می آیند و می توان جدای از نتایج ، در مورد آنها قضاوت کرد (بیک زاد و همکاران ،1389 : 151). صاحبنظران سازمانی اخیرا عملکرد را به دو بعد تقسیم می کنند : عملکرد وظیفه ای : عملکرد وظیفه ای فعالیت هایی را در بر می گیرد که رسما به عنوان قسمتی از شغل می باشند و عموما در تجزیه و تحلیل شغل وجود دارند و تمرکز اصلی آن بر روی وظایف و ارزیابی بر اساس اهمیت یا اولویت ، فراوانی یا تکرار و علایق می باشد (Kahya,2009;97-98). عملکرد زمینه ای : عملکرد زمینه ای تلاش های فردی هستند که مستقیما باانجام دادن وظیفه در ارتباط نیستند اما بسیار مهم اند ، زیرا آنها زمینه های سازمانی ، اجتماعی و روانشناسی افراد را برای انجام فعالیت های وظیفه ای با هم ترکیب می کنند ( (Kahya,2009;97-98. 1-8-1-2. تعریف عملیاتی عملکرد : برای اندازه گیری عملکرد شغلی از سه منبع مختلف استفاده می شود : الف – اطلاعات عینی مربوط به تولیدیا ارائه خدمت؛ اطلاعات مربوط به سوابق کارکنان ؛ اطلاعات قضاوتی در جهت سنجش عملکرد شغلی . (حجازی و شمس ، 1384 : 32) در این تحقیق از روش سوم استفاده شده است. جهت سنجش عملکرد شغلی از پرسشنامه استفاده شد ، این پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است ؛ قسمت اول مربوط به مهارت ها و توانایی های شغلی (عملکرد وظیفه ای ) و قسمت دوم مربوط به رفتار شغلی (عملکرد زمینه ای) است. بنابراین در این پژوهش عملکرد کارکنان با استفاده از پرسشنامه ارزیابی شده است که این پرسشنامه با توجه به مولفه های عملکرد توسط محقق ساخته شده است و در بر گیرنده شاخص های زیر است : عملکرد وظیفه ای : منظور از عملکرد وظیفه ای در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 1 تا 17 پرسشنامه عملکرد شغلی است. عملکرد زمینه ای : منظور از عملکرد زمینه ای در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 18 تا 28 پرسشنامه عملکرد شغلی است. برای سنجش کلیه این عوامل از مقیاس پنج گزینهای لیکرت (از کاملا موافقم تا کاملا مخالم) استفاده شد. 1 ـ 8 ـ 2. متغیر مستقل: 1 ـ 8 ـ 2 ـ 1. تعریف نظری هوش سازمانی: گنجایش و ظرفیت یک سازمان جهت جمع آوری اطلاعات و درک ماهیت محیط و تبدیل اطلاعات به دانش و راه حل هایی که توسط آن محیط ارزشمند قلمداد می شود(Albercht, 2003;2) . هوش سازماني تركيبي از تمام مهارت هاي لازم براي وجود سازمان است که اين مهارت ها عبارتند از قابليت تطابق با تغيير ، سرعت در كنش و واكنش ، انعطاف پذيري و حساسيت به داشتن ذهني باز ، توانايي تصور كردن و توانايي نوسازي (Ercetin , 2007 : 152). هوش سازمانی ظرفیت یک سازمان در جهت خلق دانش و بکارگیری راهبردی آن به منظور هماهنگی و تطابق با محیط اطرافش می باشد (Halal ,1998:21). هوش سازمانی را ، توانایی یک سازمان در جمع آوری اطلاعات ، داشتن نوآوری ، تولید دانش و فعالیت بر اساس دانش کسب شده است، تعریف می کند (McMaster , 1996 :2 ). 1 ـ 8 ـ 2 ـ 2. تعریف عملیاتی هوش سازمانی : در این تحقیق هوش سازمانی " ظرفیت یک سازمان برای بكارگيري تمامی توانایی هوشی که در دسترس آن قرار دارد و متمرکز کردن آنها برای دستیابی به ماموریت های سازمانی" می باشد . در این پژوهش هوش سازمانی با استفاده از یک پرسشنامه ، توسط کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گیلان ، مورد قضاوت قرار می گیرد که این آزمون شامل مولفه های بینش راهبردی ، سرنوشت مشترک ، تمایل به تغییر ، اتحاد و انسجام ، روحیه ، به کارگیری دانش و فشار عملکرد است و در سال 2003 بر اساس نظریه کارلآلبرشت واضع مفهوم هوش سازمانی طراحی شده است.منظور از هوش سازمانی در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت است ، در این پرسشنامه 47 سوال برای بررسی ابعاد 7 گانه هوش سازمانی ارائه شده است. ü بینش راهبردی : قابلیت ایجاد، استنتاج وبیان هدف یک سازمان (Albrecht,2003) ، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 1 تا 7 سوالات پرسشنامه هوش سازمانی است. ü سرنوشت مشترک : احساس داشتن هدف مشترک بین تمام افراد سازمان برای عمل وتلاش به شکلی هم افزا (Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به 8 تا 14 سوالات پرسشنامه هوش سازمانی است. ü تمایل به تغییر : سازگاری وتمایل برای تغییر جهت تحقق بینش راهبردی (Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 16 تا 21 پرسشنامه هوش سازمانی است . ü روحیه : تلاش دلخواه به عنوان انرژی اعضای سازمان در سطح بالاتر از حد انتظار(Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 23 تا 27 پرسشنامه هوش سازمانی است . ü اتحاد و انسجام : وجود نظام ها و سلسله قوانین مشخص جهت اجرا برای افراد و گروه ها (Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 28 تا 33 پرسشنامه هوش سازمانی است. ü فشار عملکرد : موضع اجرایی خاص هر یک از مجریان (Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 34 تا 40 پرسشنامه هوش سازمانی است . ü به کارگیری دانش : استفاده موثر از دانش ، اطلاعات و داده ها (Albrecht,2003)، در این مطالعه میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات 41 تا 47 پرسشنامه هوش سازمانی است. برای سنجش کلیه این عوامل از مقیاس پنج گزینهای لیکرت (از خیلی کم تا خیلی زیاد) استفاده شد. 1 ـ 9 . قلمرو تحقیق: 1 ـ 9 ـ 1. قلمرو زمانی : از مهر ماه 1391 لغایت بهمن ماه 1391 1 ـ 9 ـ 2. قلمرو مکانی : قلمرو مکانی پژوهش ، مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان گیلان می باشد. 1 ـ 9 ـ 3. قلمرو موضوعی : قلمرو موضوعی این پژوهش رابطه ابعاد هوش سازمانی و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی گیلان می باشد. |
برچسب های مهم
انتخاب تأمین کنندگان توسط مدل سازی ریاضی چند هدفه و تئوری مجموعه های راف با در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی
فهرست مطالب عنوان صفحه چكيده. 1 فصل اول: کلیات تحقیق 1-1- مقدمه و معرفی موضوع..... 3 1ـ2- اهداف و فرضیات تحقیق.... 6 1-2-1- اهداف تحقیق ...... 6 1-2-2- فرضیات تحقیق ..6 1-3- اصطلاحات تحقیق ...7 1-3-1- مدیریت زنجیره تأمین .......7 1-3-2- مدیریت زنجیره تأمین سبز ........8 1-3-2-1-طراحی فرآیند کلی زنجیره تأمین سبز...9 1-3-2-1-1- طراحی سبز..........................................................................................................9 1-3-2-1-2- مواد سبز..............................................................................................................10 1-3-2-1-3- تولید سبز ...........................................................................................................10 1-3-2-1-4- بازاریابی سبز ......................................................................................................11 1-3-2-1-5- مصرف سبز.........................................................................................................11 1-3-2-1-6- بازیافت سبز .......................................................................................................12 1-3-2-2- مزایای زنجیره تأمین سبز.........................................................................................12 1-3-2-3- موانع اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز..................................................................13 1-3-2-4- گام های سبز نمودن مدیریت زنجیره تأمین.............................................................14 1-3-3- برنامه ریزی خطی چند هدفه.......................................................................................15 1-3-4- تئوری مجموعه های راف............................................................................................15 فصل دوم: ادبیات تحقیق 2ـ1ـ مقدمه.................................... 18 2ـ2- معیار های انتخاب تأمین کننده............. 19 2ـ3- تکنیک های ارزیابی و انتخاب تأمین کننده.... 21 2-3-1- مدل های وزن دهی خطی..................... 22 2ـ3-2- مدل هزینه کل مالکیت..................... 24 2-3-3- مدل های آماری........................... 25 2ـ3-4- مدل های مبتنی بر هوش مصنوعی............. 25 2-3-5- مدل های برنامه ریزی ریاضی (ساده و ترکیبی)26 2ـ4- ارزیابی تأمین کننده سبز................... 31 2ـ 5- جمع بندی ادبیات.......................... 33 فصل سوم: برنامه ریزی ریاضی چند هدفه 3-1- مقدمه..................................... 36 3-2- شکل ریاضی مدل های چند هدفه................ 36 3-3- معرفی مفاهیم اولیه........................ 37 3-4- روش های ارزیابی یک مدل چند هدفه........... 38 3-4-1- روش موجود بدون کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده39 3-4-1-1- توابع سازگار.......................... 40 3-4-2- روش های موجود با استفاده از کسب اطلاعات اولیه از تصمیم گیرنده............................................... 41 3-4-2-1-روش های مربوط به کسب اطلاعات در مورد یک هدف خاص 41 3-4-2-1-1- روش های موجود از تابع مطلوبیت و تابع ارزشی 41 3-4-2-1-1-1- روش وزن دهی به اهداف............... 42 3-4-2-1-1-1-1- روش اسمارت....................... 43 3-4-2-1-1-1-2- تکنیک سووینگ..................... 43 3-4-2-1-2- روش های مربوط به اهداف حد دار........ 44 3-4-2-2- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده به صورت مخلوط ............................................... 45 3-4-2-2-1- برنامه ریزی آرمانی................... 45 3-4-2-2-1-1- ایده اصلی برنامه ریزی آرمانی....... 46 3-4-2-2-1-2- مفاهیم برنامه ریزی آرمانی.......... 46 3-4-2-2-1-3- ساختار برنامه ریزی آرمانی.......... 47 3-4-3- روش های موجود با استفاده از کسب اطلاعات تعاملی48 3-4-4- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده در بعد از حل مسئله.......................................... 49 3-5- برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی ............ 49 3-5-1- نظریه فازی.............................. 50 3-5-1-1- مفاهیم اولیه تئوری فازی............... 50 3-5-1-1-1- تعریف مجموعه های فازی................ 50 3-5-1-1-2- نمایش مجموعه های فازی................ 50 3-5-1-1-3- تعریف اعداد فازی..................... 51 3-5-1-1-4- اعداد فازی ذوزنقه ای................. 51 3-5-1-1-5- غیر فازی کردن اعداد فازی............................. 52 3-5-1-1-5-1- روش میانگین........................ 52 3-5-2- مدل های برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی... 53 فصل چهارم: روش تحقیق 4-1- مقدمه..................................... 55 4-2- مدل انتخاب تأمین کننده سبز................ 55 4-2-1- اجزای مدل انتخاب تأمین کننده سبز........ 55 4-2-2- توابع هدف............................... 57 4-2-2-1- تابع هزینه کل......................... 58 4-2-2-2- تابع کیفیت............................ 59 4-2-2-3- تابع سطح خدمت ........................ 59 4-2-2-4- تابع عملکرد زیست محیطی................ 60 4-2-3- محدودیت ها.............................. 61 4-2-3-1- محدودیت تأمین تقاضا................... 61 4-2-3-2- محدودیت ظرفیت تأمین کنندگان........... 61 4-2-3-4- محدودیت متغیر های صفر و یک............ 62 4-2-4- ارائه مدل نهایی......................... 62 4-3- روش های ارزیابی اوزان..................... 63 4-3-1- تئوری مجموعه های راف.................... 63 4-3-1-1- روش پیشنهادی.......................... 64 4-3-2- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP).......... 68 4-3-2-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP).. 71 4-3-2-1-1- نحوه محاسبه وزن های فازی ذوزنقه ای در FAHP به روش میانگین هندسی.................................. 71 4-3-2-1-2- نحوه تبدیل اوزان فازی به اوزان قطعی.. 74 4-3-2-1-3- الگوریتم حل مسئله خطی فازی چند هدفه.. 75 4-3-3- تکنیک آنتروپی........................... 78 4-4- مورد کاوی-شرکت سازه گستر سایپا............ 80 4-4-1-معرفی شرکت............................... 81 4-4-2-پیاده سازی مدل پیشنهادی.................. 83 فصل پنجم: نتيجه‌گيري 5-1- نتیجه گیری................................ 99 فهرست منابع.................................... 101 پیوست ها ...................................... 104 چكيده انگليسي.................................. 107 فهرست جدول ها عنوان صفحه جدول 2-1- معیار های انتخاب تأمین کننده بر اساس مرور وبر و همکاران و مقایسه آن با دیکسون......................................... 19 جدول 2-2- برخی مقالات مربوط به روش های انتخاب تأمین کننده سبز33 جدول 4-1- نحوه محاسبه امتیاز تأمین کنندگان در رابطه با معیار سطح خدمت........................................... 56 جدول 4-2- نحوه محاسبه امتیاز تأمین کنندگان در رابطه با معیار کیفیت...................................56 جدول 4-3- مقیاس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی........................................................................69 جدول 4-4- شاخص ناسازگاری تصادفی...................................................................................70 جدول 4-5- جزئیات شرایط فروش تأمین کنندگان.......... ........................................................83 جدول 4-6- ضریب عملکرد تأمین کنندگان در زیر معیار های زیست محیطی .........................85 جدول 4-7- ماتریس مقایسات زوجی ........................................................................................88 فهرست شکل ها عنوان صفحه شکل 3-1- اعداد فازی ذوزنقه ای.................. .51 شکل 4-1- نمایی از مجموعه راف................... .65 شکل 4-2- ماتریس تصمیم گیری...............................................................................................79 شکل 4-3- بهترین مقدار تابع هدف هزینه..................................................................................90 شکل 4-4- بهترین مقدار تابع هدف کیفیت................................................................................91 شکل 4-5- بهترین مقدار تابع هدف سطح خدمت........... ........................................................92 شکل 4-6- بهترین مقدار تابع هدف عملکرد زیست محیطی........................... .........................93 شکل 4-7- جواب نهایی مدل............ ........................................................................................96 چکیده: با افزایش نظارت دولت ها و توجه روز افزون افکار عمومی به موضوعات محیط زیستی, شرکت ها برای بقا در بازار جهانی نمی توانند از توجه به مسائل محیطی غافل باشند. به همین سبب یک سیستم ارزیابی برای تأمین کنندگان سبز نیاز ضروری شرکت ها است.در اکثر مطالعات مربوط به انتخاب تأمین کنندگان مدل هایی برای ارزیابی و انتخاب ارائه شده است اما در اغلب مدل های فوق مسائل مربوط به محیط زیست در نظر گرفته نشده است.در این تحقیق سعی بر این است تا با استفاده از مدل ریاضی چند هدفه با اهداف 4 گانه کیفیت، قیمت، سطح خدمت و عملکرد زیست محیطی تأمین کنندگان را ارزیابی و انتخاب کنیم. در ابتدا توسط پرسشنامه های جامع معیار های زیست محیطی کارشناسان شرکت در انتخاب تأمین کننده سبز مشخص شده سپس ضریب عملکرد تأمین کنندگان در هر زیر معیار خاص مشخص می گردد.در ادامه با استفاده از روش ریاضی تئوری مجموعه های راف تاثیر هر کدام از معیار ها در تابع اثرات زیست محیطی تعیین می شود. تئوری مجموعه های راف یک روش جدید و مناسب برای مواجهه با ابهام, عدم قطعیت و نقص اطلاعات است. البته برای اعتبار سنجی وزن های بدست آمده از روش تئوری مجموعه های راف، با استفاده از تکنیک آنتروپیوزن های جدید بدست آمده و نتایج مقایسه می شود. مدلی که در این تحقیق ارائه می شود به شرکت ها در انتخاب بهترین تأمین کننده سبز برای همکاری کمک می کند. در نهایت مدل فوق با ارائه یک مثال موردی شرح داده می شود. واژه های کلیدی: انتخاب تأمین کننده سبز، تئوری مجموعه راف،تکنیک آنتروپی، مدل ریاضی چند هدفه فصل اول: کلیات تحقیق 1- فصل اول: کلیات تحقیق 1-1- مقدمه و معرفی موضوع : امروزه آلودگی محیط زیست مشکل اصلی در روی زمین است که اگر به آن پرداخته نشود، می تواند منجر به انقراض نوع بشر شود. از این رو انجام اقدام مناسب در مقیاس وسیع تکنولوژیک و تغییرات اجتماعی ، مالی و سیاسی ضروری به نظر می رسد. یکی از فرآیند هایی که می تواند در هر سازمانی برای مد نظر قرار دادن این مهم و اعمال آن در کلیه فرآیند های کاری موثر واقع شود ، مدیریت زنجیره تأمین(SCM)[1] است. مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت و هماهنگی یک شبکه پیچیده ای از فعالیت های درگیر در ارائه محصول نهایی به مشتری می باشد (نینلوان و همکاران ، 2010)[2]. فراتر از این تعریف با اضافه کردن کلمه سبز، مدیریت زنجیره تأمین سبز((GSCM[3]، که اشاره به تدارکات سبز، تولید سبز، توزیع سبز و لجستیک معکوس دارد معرفی می گردد. مدیریت زنجیره تأمین سبز توسط انجمن پيوهش صنعتی دانشگاه ایالتی میشیگان در سال 1996 معرفی شد که در واقع مدل مدیریت نوینی برای حفاظت از محیط زیست است (وانگ وی و همکاران ، 2007)[4]. ایده مدیریت زنجیره تأمین سبز از بین بردن یا به حداقل رساندن ضایعات ( انرژی، تولید گازهای گلخانه ای/ شیمیایی خطرناک، مواد زائد جامد) در امتداد زنجیره تأمین است. مسائل محیط زیست تحت قانون و دستورالعمل های مشتری به ویژه در ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ژاپن تبدیل به یک نگرانی مهم برای تولید کنندگان شده است.مدیریت زنجیره تأمین سبزبه عنوان یک نوآوری مهم به سازمان در توسعه استراتژی هایی برای رسیدن به اهداف مشترک سود و بازار، با کاهش خطرات زیست محیطی و بالا بردن راندمان زیست محیطی خود کمک می کند. از طرف دیگر انتخاب تأمین کنندگان از اساسی ترین فعالیت های زنجیره تأمین است که در سال های اخیر به ملاحظه ای کلیدی و استراتژیک مبدل گشته است. هزینه تأمین مواد اولیه و قطعات ترکیبی از طریق تأمین کننده، بخش قابل توجهی از هزینه ی تمام شده ی کالا ها را تشکیل می دهد. به طور متوسط 70 درصد ارزش محصول نهایی کارخانجات را هزینه خرید مواد خام و خدمات دریافتی از بیرون تشکیل می دهد (قبادیان و همکاران ، 1993). این نسبت در شرکت ها با فناوری پیشرفته، حتی به 80 درصد هم می رسد ( وبر و همکاران، 1991)[5]. از این رو انتخاب تأمین کنندگان برای شرکت ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. به همان مقدار که انتخاب تأمین کنندگان مناسب در تقلیل هزینه ها موثر است و باعث افزایش قدرت رقابت شرکت ها می شود، انتخاب تأمین کنندگان نامناسب نیز می تواند باعث تنزل موقعیت مالی و عملیاتی شرکت ها شود. به همین سبب یک سیستم ارزیابی برای تأمین کنندگان سبز نیاز ضروری استتا شایستگی تأمین کنندگان را برای پیوستن تولید کنندگان مشخص نماید. فرآیند خرید با در نظر گرفتن موضوعات زیست محیطی بسیار پیچیده تر خواهد شد چرا که در خرید سبز باید به نقش زیست محیطی تامین کنندگان علاوه بر شاخص های معمول مانند قیمت, کیفیت و سطح سرویس تامین کنندگان توجه شود.یک شرکت برای موفقیت طولانی مدت در بازار جهانی تنها نباید بر موارد مالی تامین کنندگان توجه داشته باشد بلکه باید شاخص های مختلفی از جمله دغدغه های زیست محیطی نیز در روابط با تأمین کنندگان مورد توجه قرار گیرد.بنابراین یک روش خرید سبز باید هماهنگ با مشتریان,قوانین و استاندارد ها باشد. حال با توجه به مباحثی که مطرح شد ، سوال اینجاست که بر اساس چه معیار هایی می توان به ارزیابی عملکرد زیست محیطی تأمین کنندگان پرداخت؟ و اینکه برای این ارزیابی انتخاب چه روشی کاراتر خواهد بود؟ ارزیابی تأمین کنندگان بر اساس معیار های مختلفی انجام می شود. دیکسون[6] با ارسال پرسشنامه ای برای 273 کارخانه 23 معیار متداول در ارزیابی تأمین کنندگان را شناسایی کرد. تحویل به موقع، کیفیت و قیمت از جمله معیار های مهم برای ارزیابی تأمین کنندگان در زنجیره تأمین می باشد. در مورد شاخص ها و معیار های زیست محیطی نیز میتوان از چارچوب جامع پبشنهادی توسط هامفریس استفاده نمود مانند میزان آلوده کردن آب، میزان آلوده کردن هوا، وضعیت مدیریت زباله ها و پسماندها و غیره . تصمیم گیری و انتخاب تأمین کنندهاساساً یک مسئله چند معیاره می باشد. ماهیت چنین تصمیم گیری هایی معمولاً پیچیده و ساختار نیافته است. فنون علم مدیریت می توانند در خصوص تصمیم گیری برای این مسائل، راهگشا و کمک کننده باشند. مدل های تصمیم گیری چند معیاره((MCDM[7] به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند؛ مدل های تصمیم گیری چند هدفه((MODM[8] و مدل های تصمیم گیری چند شاخصه(MADM)[9]. روش تسلط[10] ، روش لکسیکوگراف[11] ، روش پرموتاسیون[12] ، روش ELECTRE و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[13] از جمله روش های تصمیم گیری چند شاخصه ای در ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان می با شند. یکی از روش های اصلی مورد استفاده قرار گرفته شده در این زمینه تحلیل سلسله مراتبی(AHP) است که ایراد اصلی این روش نا سازگاری موجود در قضاوت ها و همچنین تفاوت در معیار های انتخاب در کارهای متفاوت می باشد. در این تحقیق سعی براین است تا با یک مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه مسائل زیست محیطی را به صورت جامع و کامل در ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان مد نظر قرار دهیم. در این روش ابتدا متغیر ها تعریف می شوند سپس توابع هدف تعیین شده و در پایان محدودیت ها مشخص می گردند. روش های مختلفی برای حل مسائل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه وجود دارند که بسته به زمان و نوع اطلاعاتی که از فرد تصمیم گیرنده (خبره)[14] گرفته می شود متفاوتند که می توان به روش وزن دهی به اهداف[15] ، روش معیار جامع[16] و برنامه ریزی آرمانی ((GP[17] اشاره کرد.برای بدست آوردن میزان تأثیر معیارها در تابع اثرات زیست محیطی نیز از روشی جدید به نام تئوری مجموعه های راف[18] استفاده می شود که روشی نو در برخورد با ابهام و عدم قطعیت است. روش فوق در سال 1982 توسط پاولاک ارائه شد. عدم قطعیت موجود در نطرات خبرگان در این روش توسط مفادیر تقریب بالا و پایین محاسبه می شود. تقریب پایین مجموعه تمام اشیایی است که به طور قطع متعلق به مجموعه بوده و تقریب بالا شامل اجزایی است که احتمالا متعلق به محموعه می باشند. تفاوت میان تقریب بالا و تقریب پایین ناحیه مرزی را مشخص می کند. در واقع عدم قطعیت در این تئوری با استفاده از ناحیه مرزی توصیف می شود. 1-2- اهداف و فرضیات تحقیق : 1-2-1- اهداف تحقیق: یکی از هدفهای اصلی از انجام این تحقیقبررسی ادبیات انتخاب تأمین کننده سبز و نشان دادن این ادعا است که در ادبیات ضعف روش برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان خصوصاً با توجه به شاخص های زیست محیطی وجود دارد.هدف دیگر تعیین مدلی کارآمد و قابل انعطاف برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان بر اساس شاخص های زیست محیطی است. کارآمدی مدل پیشنهادی در مورد معیار های زیست محیطی منظور در پروسه انتخاب تأمین کننده سبز و همچنین قابلیت انعطاف مدل در تعداد زیر معیارها می باشد. به کارگیری مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه برای ارزیابی تأمین کنندگان و همچنین بهره گیری از تئوری مجموعه های خام برای وزن دهی به شاخص های زیست محیطی در جهت رسیدن به اهداف فوق می باشد. 1-2-2- فرضیات تحقیق: این تحقیق بر سه فرضیه استوار است که عبارتند از: 1- ادبیات در ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان خصوصاً با توجه به روش های زیست محیطی ضعف دارد. 2- ترکیب تئوری مجموعه های خام با مدل های برنامه ریزی ریاضی چند هدفه امکان پذیر بوده و ضعف ادبیات را بر طرف می کند. 3- اعتبار مدل معرفی شد با انجام مطالعه موردی قابل اثبات است. 1-3-اصطلاحات تحقیق: 1-3-1-مدیریت زنجیره تأمین: مدیریت زنجیره تأمین تمامی فعالیت های زنجیره تأمین را با هم هماهنگ می کند. واژه مدیریت زنجیره تأمین اولین بار توسط دو محقق به نام های اولیور و وبر[19] در سال 1982 به کار رفت و سپس به طور گسترده در دهه 1990 استفاده شد. پیش تر از واژه لجستیک و مدسیریت عملیات به جای آن استفاده می شد. از نظر اولیور و وبر زنجیره تأمین در برگیرنده لجستیک و مسئله مطرح در سطح مدیریت ارشد سازمان می باشد. انجمن حرفه ای مدیریت زنجیره تأمین[20]، مدیریت زنجیره تأمین را به این صورت تعریف کرده است: مدیریت زنجیره تأمین شامل برنامه ریزی و مدیریت کلیه فعالیت های منبع یابی و تدارکات، تبدیل کالاها از مرحله ماده خام( استخراج) تا تحویل به مصرف کننده نهایی، فعالیت های لجستیک و کلیه فعالیت های هماهنگی و همکاری میان تأمین کنندگان، واسطه ها، خرده فروشان و مشتریان است. برخی تعاریف دیگر مدیریت زنجیره تأمین عبارتند از : مدیریت زنجیره تأمین بر یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره تأمین و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آن ها از طریق بهبود روابط زنجیره برای دستیابی به مزیت رقابتی مشتمل می شود. بنابراین مدیریت زنجیره تأمین عبارت است از فرآیند یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره تأمین و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آن، از طریق بهبود و هماهنگ سازی فعالیت ها در زنجیره تأمین تولید و عرضه محصول (اشتدلر و کیلگر،1385). تعریف دیگری که از مدیریت زنجیره تأمین ارائه شده به این صورت است : هماهنگی فعالیت های تولید، موجودی کالا، موقعیت یابی و حمل و نقل میان فعالان زنجیره تأمین با هدف دستیابی به کارایی بیشتر و برآورده کردن انتظارات مشتریان(هوگوس،2006)[21]. [1]Supply Chain Management [2]Ninlawan et al. [3]Green Supply Chain Management [4]Wang Wei et al. [5]Weber et al. [6]Dickson [7]Multi Criteria Decision Making [8]Multi Objective Decision Making [9]Multi Attribute Decision Making [10]Dominance-Method [11]Lexicograph [12]Permutation [13]Analytic Hierarchy Process [14]Decision Maker [15]Weighting Method [16]Global Criterion Method [17]Goal-Programming [18]Rough Set Theory [20]Council of Supply Chain Management Professional |
برچسب های مهم
بررسی خواص فیزیکی، مکانیکی و ریخت شناسی فیلم حاصل از نانوفیبر سلولز / پلی وینیل الکلفهرست 1-1-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی. 18 1-1-3-استفاده از مواد لیگنوسلولزی در علوم و فناوری نانو. 22 1-4-2- نانوذراتسلولزوخواصآنها. 27 مروري بر مطالعات انجام شده. 32 3-1-مواد شیمیایی مورد استفاده. 38 شکل 5-3- دستگاه اولتراسونیک. 42 3-3-1- اندازه گيريضخامتفيلم. 43 3-3-2- اندازهگيريخواصمكانيكي. 43 3-3-3- ميكروسكوپالكترونيروبشي گسیل میدان FE-SEM.. 44 4-4- ویژگیهای مکانیکی فیلم. 50 4-5-1- فاکتور L* (0:روشنی؛ 100: تیرگی). 55 4-5-2- فاکتور a* (-:سبزی؛ +: قرمزی). 56 4-5-3- فاکتور b* (- :آبی؛ + : زردی). 57 4-5-4- فاکتور ΔL )اختلاف رنگ کلی). 58 4-5-5- فاکتور YI*)فاکتور زردی). 59 4-5-5- فاکتور WI*)فاکتور سفیدی). 60 فهرست جداول جدول 3-1- برگه اطلاعات پلی وینیل الکل. 33 جدول 1-4- میانگین ضخامت نمونه ها. 43 جدول 2-4 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر زاویه تماس فیلمهای ساخته شده درثانیه 0. 44 جدول 3-4 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر زاویه تماس فیلمهای ساخته شده درثانیه 5. 44 جدول 4-4 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر زاویه تماس فیلمهای ساخته شده درثانیه 10. 44 جدول 4-5 میانگین خواص کششی انواع فیلم پلیوینیل الکل ساخته شده 46 جدول 4-6 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر استحکام شکست فیلمهای ساخته شده. 47 جدول 4-7 تجزیه واریانس مقدارنانوسلولز بر ازدیاد طول فیلمهای ساخته شده. 48 جدول 4-8 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر مدول یانگ فیلمهای ساخته شده. 49 جدول 4-9 فاکتورهای رنگ فیلمهای پلی وینیل الکل تولیدی. 50 جدول 4-10 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر فاکتور روشنی، تیرگی (L*). 51 جدول 4-11 تجزیه واریانس مقدار نانو سلولز سبزی،قرمزی (a*). 52 جدول 4-12 تجزیه واریانس مقدار نانو سلولز بر فاکتور آبی، زردی (b*). 54 جدول 4-13 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر فاکتور اختلاف رنگ کلی(ΔL). 55 جدول 4-14 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر فاکتور زردی (YI*) 56 جدول 4-15 تجزیه واریانس مقدار نانوسلولز بر فاکتور سفیدی (WI*) 57 فهرست اشکال شکل1-1-نمودار مصرف پليمرهاي پتروشيميايي از سال 1950 تا 2010. 17 شکل1-2 فرايند هاي پراکنش نانو سلولز در ماتريس پليمري به روش قالب ريزي محلول. 21 شکل 1-3- ساختارملكوليزنجيرهسلولز. 26 شکل 1-4- اجزا و ابعاد تقريبي ريزساختار الياف سلولزي ساقه گياهي 27 شکل 1-5- ميكروفيبريل هاي سلولزي احاطه شده در قالب ليگنين و همي سلولز. 27 شکل 3-1-دستگاه سوپرآسیابMKCA6-2ساخت ژاپن. 41 شکل 3-3- نانوسلولز تشکیل شده بعد از آبگیری به وسیله فیلترغشا 43 شکل 3-4-اثر فزآیند سوپرآسیاب بر کاهش ابعاد و توزیع و متوسط قطری فیبرهای سلولزی. 43 شکل 3-5- دستگاه اولتراسونیک. 45 شکل 3-6- دستگاه تست مکانیکی مدلTVT-300XPساخته شده در کشور سوئد 48 شکل 3-7- ميكروسكوپ الكتروني روبشي گسیل میدان ساخت کشورچک. 48 شکل 4-1 تاثیرمقدارنانوسلولزبرزاویه تماس فیلمهای ساخته شده در زمانهای مختلف. 51 شکل 4-2زاویه تماس فیلمهای ساخته شده در زمانهای مختلف. 51 شکل 4-3 تاثیر مقدار نانوسلولز براستحکام کششی فیلمهای ساخته شده 55 شکل 4-4 تاثیر مقدار نانوسلولز برکشامدشکست فیلمهای ساخته شده 56 شکل 4-5 تاثیر مقدارنانوسلولز بر مدول یانگ فیلمهای ساخته شده 57 شکل 4-6 تاثیر مقدار نانوسلولز بر فاکتور L*فیلمهای ساخته شده 59 شکل 4-7 تاثیر مقدار نانوسلولز بر شاخصa*فیلمهای ساخته شده. 60 شکل 4-8 تاثیر مقدار نانو سلولز بر شاخصb*فیلمهای ساخته شده. 62 شکل 4-9 تاثیر مقدار نانوسلولز بر فاکتور ΔLفیلمهای ساخته شده 63 شکل 4-10 تاثیر مقدار نانو سلولز بر فاکتور YI*فیلمهای ساخته شده 63 شکل 4-11 تاثیر مقدار نانو سلولز بر فاکتور WI*فیلمهای ساخته شده 65 شکل 4-12 تصاویر میکروسکوپ الکترونی گسیل میدان ،نانو فیبرسلولز 67 چکیده : دراینپژوهش،خواص فیزیکیومکانیکینانوکامپوزیتهايحاصلازنانوفیبرسلولز وپلیمرپلیوینیلالکلموردبررسیقرارگرفت. نانوکامپوزیتهاازاختلاطپلیمرپلیوینیلالکلبه عنوانماتریستجزیه شوندهوسوسپانسیوننانوفیبرسلولزبهعنوانفازتقویتکنندهطبیعیتجزیه شوندهتهیه شدند. نانوفیبرهایسلولزباروش سوپر آسیاب از مخلوط سوزنی برگان تهیه گردید. فیبرهای سلولزی با استفاده از میکرسکوپ نیروی اتمی AFM مورد ارزیابی قرار گرفتند و قطر آنها 10±32 نانومتر اندازهگیری شد. پلیمرهايپلیوینیلالکلبهمنظورتهیهمحلولپلیمردرآب مقطرحل گردیدند. نانوکامپوزیتهاپس ازاختلاطمحلول پلیمرباسوسپانسیونحاوينانوفیبرسلولز،باروشقالبگیريمحلولتهیهشدند. خواص مکانیکی در رطوبت 55% اندازه گیری شد و افزایش معنی داری با افزایش درصد نانو در مقاومت مکانیکی مشاهده گردید. نتایج خواص مکانیکی نشان داد، مدول یانگ و استحکام کششی را به ترتیب 97 و 80 درصد افزایش داده است. بررسی ریخت شناسی فیلمهای ساخته شده، به وسیله میکروسکوپ الکترونی گسیل میدانیFE-SEM نشان داد سازگاری و سطح مشترک مناسب بین پلیمر و نانوفیبرهای سلولزی حاصل شده است. همچنین پراکنش مناسب نانوساختارهای سلولزی درپلیمر وجود داشت.در بررسی خواص زاویه تماس فیلمهای ساخته شده افزایش چشمگیری مشاهده نشد و بر اساس گروه بندی دانکن تفاوت معنی داری رویت نشد.
واژه هاي کلیدي: نانوکامپوزیت،نانوفیبرسلولز،پلیونیلالکل ،خواص مکانیکی فصل اول
1-مقدمهآلودگی محیط زیست و راههای مقابله با آن یکی از مسائلی است که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده است و گرایش به سمت طبیعت امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته و صنعتی به چشم میخورد. اگر چه طبیعت توانایی خودپالایی آب و هوا را دارد ولی با افزایش جمعیت، بالا رفتن سطح زندگی و رشد صنایع، سرعت آلوده سازی اغلب بیشتر از خودپالایی طبیعت میباشد. (نوشیروانی 1389) تا قبل سال 1960 در کشورهای صنعتی توجه زیادی به آلودگی محیط زیست به عمل نمیآمد. در سال 1960 اولین زنگ خطر آلودگی هوا در لسآنجلس آمریکا زده شد. مه دود فتوشیمیایی در این مناطق باعث آبریزش چشم، سوزش گلو و خفگی گردید. از آن زمان به بعد با بررسی تغییرات به وقوع پیوسته در ترکیب اتمسفر و مسائلی همچون؛ نابودی لایه ازن، بارانهای اسید،محلول فتوشیمیایی و اثر گلخانهای تلاشهای فراوانی برای درک بهتر شیمی محیط زیست صورت گرفت و کمکم نیاز مبرم به کنترل آلودگی محیط زیست برای حفظ یک توسعه پایدار در جهان احساس گردید. (الماسی 1388)
پلاستیکهای مورد استفاده یکی از عوامل آلاینده محیطزیست یه شمار میآیند. این ترکیبات به دلیل دارا بودن ماهیت غیر زیست تخریب پذیر در محیط زیست باقی مانده و آلودگیهای زیست محیطی را موجب میشوند. از سال 1970 و با وخیم شدن مشکل دفن زباله در سطح جهان استفاده از پلیمرهای زیست تخریب پذیر مطرح گردید که اولین موضوع در خصوص کیسههای زباله و مواد یکبار مصرف بود طوری که 30% از پلاستیکهای تولیدی برای مصارف یکبار مصرف میباشد و تنها 2% از آن بازیابی میگردد لذا پلیمرهای زیست تخریب پذیر بعنوان جایگزین مناسب پلاستیکهای رایج مطرح گردید. (نوشیروانی 1389) برای حل این مشکل، پژوهشگران به فکر استفاده از ترکییبات زیست تخریب پذیر افتادهاند. ترکیباتی که به سادگی در محیطزیست تخریب شده و به چرخه کربن وارد شوند. بایوپلیمرها جایگزین مناسبی برای ترکیبات سنتزی به شمار میروند، آنها از منابع تجدید پذیر بدست میآیند و به وفور در طبیعت یافت میشوند.
1-1 پليمرها و انواع آنپليمرها بزرگ مولکولهايي هستند که از تعداد زيادي واحدهاي همسان تکراري به نام مونومر تشکيل شدهاند. پليمرها به طور کلي داراي وزن مولکولي بيشتر از 5000 هستند. از دير باز پليمرها کارايي زيادي در زندگي انسان ها داشتند و امروزبه مهم ترين موضوع تحقيقات تبديل گشتند. پليمرها را ميتوان از نظر منشا توليد آن به دو دسته مصنوعي و طبيعي تقسيم کرد. پليمرهاي مصنوعي به طور عمده از منابع نفتي تهيه ميشوند. توليد و مصرف پليمرهاي نفتي به طور تقريبي از اواسط قرن بيستم شروع شده و به طور فزايندهاي پيشرفت کرده است. در شکل 1-1 روند افزايش مصرف اين نوع پليمرها طي دهههاي مختلف نشان داده شده است(David teegarden، 2004). شکل1-1-نمودار مصرف پليمرهاي پتروشيميايي از سال 1950 تا 2010 (David teegarden، 2004). اين افزايش مصرف پليمرهاي مصنوعي (بر پايه نفت) به دليل محدود بودن منابع نفتي ، تخريب پذير نبودن در محيط زيست و آلودگي آن نگراني هاي زيادي را بوجود آورده و باعث جلب نظر دانشمندان به سمت بررسي پليمرهاي طبيعي ( زيست تخريب پذير) شده است. پليمرهاي طبيعي در طبيعت توسط فعاليت طيف وسيعي از موجودات زنده مثل گياهان ، جانوران و باکتري ها توليد مي شوند. اين مواد به سادگي توسط فعاليت موجودات زنده به ريز واحد هاي سازنده خود تجزيه شده و در محيط زيست باقي نميمانند. توليد و استفاده اين پليمرها در صنعت براي اين منظور و با هدف داشتن صنعتي در خدمت توسعه پايدار و حفظ زيست بوم هاي طبيعي در دستور کار بسياري از کشورهاي پيشرفته قرار گرفته است. چند نوع عمده از پليمر هاي طبيعي را در جدول زير مي توانيد ملاحظه کنيد(David teegarden، 2004). پلیمرهای زیست تخریب پذیر براساس اجزای تشکیل دهنده آن از نظر خاستگاه به دو دسته طبیعی و غیر طبیعی تقسیم میگردد. 1-1-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعیپلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی به شش گروه تقسیم میشوند؛ پلیساکاریدها، مانند: نشاسته سلولز و پروتئینها، پلیاترهای تولید شده از میکروارگانیسمها یا گیاهان، مانند: پلیهیدروکسیالکانوآتها یا 1-1-2-پلیمرهای زیست تخریب پذیر سنتزی پلیمرهای زیست تخریب پذیر زیادی وجود دارد که از مواد اولیه پتروشیمی تولید میشوند که میتوان از جمله آنها به پلیاسترهای آلیفاتیک زیر را نام برد: پلیگلایکولیکاسید پلیاسترهایآروماتیک یا ترکیب با پلیاسترهایآلیفاتیک پلیوینیلالکلها پلیالفینهای اصلاح شده
1-1-3- پلی وینیل الکلپلی(وینیل الکل) بزرگترينپليمرسنتزيقطبيتوليدشدهدردنياازنظرفراوانياستكهزيست تخريبپذيريدرمحيطزيستمهمترينويژگيآناست. پلی(وینیل الکل) پلیمری نیمه بلوری و محلول در آب با خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه است. با توجه به ناپایداری مونومر وینیل الکل و تبدیل ناخواسته آن به آلدهید، این مونومر قابلیت پلیمر شدن و تبدیل به پلی(وینیل الکل) را ندارد. از این رو، معمولا این پلیمر از واکنش صابونی کردن پلی(وینیل استات) به دست میآید. (Kokabi و همکاران، 2007)،. پلی(وینیل الکل) به دلیل خواص ویژه، نظیر سازگاری با محیط زیست، انحلال پذیری در آب، مقاومت کششی زیاد، مقاومت زیاد در برابر خوردگی در محیطهای قلیایی، نفوذ پذیری کم در برابر گازها و خواص نوری مطلوب در صنایع نساجی، کاغذ سازی، بسته بندی و پزشکی کاربردهای گستردهای دارد (Lyoo و همکاران، 2000). در بسیاری از کاربردهای پلی (وینیل الکل) از جمله در تولید الیاف مصنوعی و همچنین به عنوان پوشش ئر صنایع کاغذسازی، وزن ملکولی آن اهمیت بسیاری دارد. در سایر کاربردها نیز وزن ملکولی به دلیل اثر مستقیم بر خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر مورد توجه قرار میگیرد. (Navarchian و Mousazadeh، 2010) خصوصیتشیمیاییاینپلیمرها،یعنیواکنش پذیريگروههايهیدروکسیلفراوانآنهابهشدتبهمقدار گروههاياستیلباقیماندهیادرجههیدرولیزآنهابستگیدارد. بهلحاظتئوريگریدهايبهصورتجزییهیدرولیزشدهرامیتوانبه عنوانمخلوطیازپلیمرهايوینیلالکلووینیلاستاتدرنظرگرفت. رابطهبیندرجههیدرولیزوخواصپلیمرمنجر بهتولیدانواع (گریدهاي)مختلفیاز پلی(وینیل الکل) باخصوصیاتمتنوعمیشود.اینتنوعدرخواصامکاناستفادهاز پلی(وینیل الکل) کاربردهايمختلفیراپدیدمیآورد. یکیازمهمترینکاربردهاياینپلیمرها،استفادهازآنهابهعنوانماتریسدرنانوکامپوزیتهايزیست تجزیهپذیرمیباشد. 1-2-نانو کامپوزيتجامد چند فازي است که يک يا چند فاز آن ابعادي در اندازه نانو متر دارد. اين امر موجب به منجر به خواص منحصر به فردي در مقايسه به کامپوزيت هاي مرسوم ميشود. خواص بهبود يافته نانو کامپوزيت ها شامل خواص مکانيکي بهتر ، مقاومت شيميايي بالاتر، کاهش نفوذ گازي، هدايت الکتريکي بالا در ميزان کمتري از پر کننده ها در مقايسه با پر کننده هاي مرسوم و همچنين فرايند پذيري بهتر است. خواص نانوکامپوزيتها به طور قابل ملاحظهاي به پرکنندهها بستگي دارد. امروزه نانو کامپوزيتها کاربردهاي زيادي مانند کاربرد در مواد الکتريکي، صنعت خودرو، هواپيمايي، بسته بندي، حسگرها، محرکها، رهايي دارو و پوششها و رنگريزهها دارند. برخي نانو کامپوزيت ها که تخريب بيولوژيکي نميشوند تهديدي براي طبيعت به شمار ميروند. در سالهاي اخير تحقيقات بر روي نانوکامپوزيتهاي پليمري بيولوژيکي که در محيط تجزيه ميشوند گسترش يافته است، زيرا آنها ما را از سوختهاي فسيلي بينياز ميکنند. در مقابل خواص منحصر به فرد نانوکامپوزيتها ، در ساخت آنها مشکلات فرايندي قابل توجهي وجود دارد که نقش تعيين کنندهاي دارند. مهمترين مشکل فرايندي تهيه نانو کامپوزيتها عدم توزيع يکنواخت ذرات نانو در فاز زمينهاي و کاهش خواص مکانيکي آن است. يکي از مهمترين روشهاي پراکنش ذرات نانو در ماتريس پليمري قالب ريزي محلول با استفاده از تبخير حلال آلي يا آبي که به شرح زير ميباشد( Gilberto Siqueiraو همکاران، 2010). تولیدنانوکامپوزیتهاراهکاردیگریبرایبهبودخواصکاربردیفیلمهایزیستپلیمریاست. نانوکامپوزیتهابهکامپوزیتهایحاویپرکنندههایتقویتکنندهگفتهمیشودکهیکیازذراتپرکنندهآندارایابعادنانومترباشد. براساسشکلهندسینانوپرکننده،نانوکامپوزیتهارامیتوانبهسهگروهزیردستهبندیکرد: 1- کامپوزیتهایتقویتشدهباورقههاییباضخامتدرحدنانومترمانندنانوخاکهایرس 2-کامپوزیتهایتقویتشدهبالولههایارشتهها ( Whiskers) باقطریدرابعادنانومترمانندنانولولههایکربنی،نانوبلورهایسلولز ونانوبلورکیتین. 3- نانوکامپوزیتهایتقویتشدهباذراتکرویدرابعادنانومترکهدراینگروهبهاکسیدهایفلزاتدراندازهنانومتر،سیلیکاوکربنمیتواناشارهکرد. 1-2-1 قالب ريزي محلول با استفاده از تبخير حلال آلي يا آبي اين روش متداولتر است و تشکيل شبکه بين ذرات نانو و پليمر بهتر صورت ميگيرد. بر اساس پليمر و حلال سه فرايند مختلف در اين روش وجود دارد : - استفاده از حلالهاي آبي - استفاده از روش اموليسيون - استفاده از حلالهاي غير آبي
شکل1-2 فرايند هاي پراکنش نانو سلولز در ماتريس پليمري به روش قالب ريزي محلولGilberto)و همکاران، 2010)استفاده از حلالهاي آبي: در اين روش حلال واسطه استفاده ميشود و پليمر زمينهاي و نانو ذرات در آب حل شده و بعد از تبخير آب فيلم بدست آمده نانو کامپوزيت سلولزي است. اين روش دو محدوديت دارد: 1- پليمرهايي که در اين روش استفاده ميشوند محدود به پليمرهاي آب دوست ميشوند. 2- بدليل اينکه پليمر آب دوست است ، خارج کردن آب از آن مشکل است که معمولا اينکار تحت شرايط آون خلا بايد انجام شود (Gilberto و همکاران، 2010). |
|||||||||||||||||||||||||
برچسب های مهم
توسعه مدلی مبتنی بر فناوری سنجش از دور (اپتیکی) به منظور برآورد خسارت ساختمانها در برابر زلزلهچکیده رخداد زلزله به دلیلی ماهیت غیرقابل پیش بینی بودن آن می تواند باعث خسارات مالی و تلفات جانی فراوانی بویژه در مناطق شهری شود. به منظور اثربخشی فرآیند مدیریت بحران پس از رخداد زلزله، نیاز مبرمی به نقشه تخریب است که در آن میزان تخریب ساختمان ها نشان داده شده باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارایه روشی کارآمد برای تولید نقشه تخریب می باشد. منابع مورد استفاده در این تحقیق، تصاویر ماهواره ای منطقه زلزله زده مربوط به قبل و بعد از زلزله و نیز داده های کمکی موجود می باشد. جهت شروع تحقیق ابتدا یک مرحله پیش پردازش که شامل هم مختصات سازی و تلفیق تصاویراست، انجام می شود. سپس با استفاده از داده های کمکی، سقف ساختمان ها در ناحیه مورد مطالعه از تصاویر استخراج می شود. به دلیل قابلیت بالای ویژگیهای بافتی در تعیین میزان تخریب ساختمان ها، ویژگی های بافتی مرتبه دوم هارالیک از تصاویر استخراج شدند. در ادامه با کمک الگوریتم ژنتیک، تعداد سه شاخص از میان شاخص های بافتی به عنوان شاخصهای بافتی بهینه استخراج گردیدند. تابع شایستگی مورد استفاده در الگوریتم ژنتیک، ضریب کاپای حاصل از طبقه بندی SVM می باشد. سپس با استفاده از الگوریتم طبقه بندی نظارت شده SVM و شاخصهای بافتی بهینه انتخاب شده، سقف ساختمان های موجود در سه کلاس سقف پابرجا، سقف نیمه فروریخته و سقف فروریخته طبقه بندی شدند و درصد پیکسل های هر کلاس برای هر سقف به عنوان ورودی های سیستم استنتاج فازی محاسبه شد. برای تصمیم گیری در مورد وضعیت ساختمان از لحاظ میزان تخریب، از سیستم استنتاج فازی با موتور استنتاجی ممدانی استفاده شد. مجموعه قواعد فازی با بهره گیری از تقابل درصد وجود پیکسل های هر کلاس در سقف ساختمان با نقشه تخریب مرجع موجود در داده های کمکی ایجاد شدند. اطلاعات بدست آمده در مرحله قبل برای تعداد 11294 ساختمان موجود در ناحیه مورد مطالعه وارد سیستم استنتاج فازی شدند و نقشه تخریب برای چهار حالت تولید شد.در ارزیابی دقت روش پیشنهادی در تحقیق حاضر با استفاده از مقایسه نقشه تخریب حاصل با نقشه تخریب مرجع،میزان دقت برای چهار حالت به ترتیب 61 درصد، 73 درصد، 76 درصد و 89 درصد بدست آمد. در پایان نتیجه گیری انجام شد و همچنین پیشنهاداتی برای بهبود روش تعیین میزان تخریب ساختمان ها ارایه گردید. کلمات کلیدی: سنجش میزان تخریب ساختمان ها، ویژگی های بافتی، طبقه بندی نظارت شده، ماشین بردار پشتیبان، الگوریتم ژنتیک، سیستم استنتاج فازی فهرست مطالب عنوان صفحه 1-2- بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق 8 2- فصل دوم :مرور تحقیقات پیشین در زمینه تعیین تخریب ساختمان ها 10 2-2- مروری بر روشهای پیشین در تعیین تخریب ساختمانها پس از رخداد زلزله 11 2-2-1- روش های موجود از دیدگاه نوع داده های مورد استفاده 11 2-2-2- روش های موجود از دیدگاه روش تعیین میزان تخریب 13 2-3-1- ویژگی های بافتی آماری 28 2-4- مروری بر یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینه 35 2-5-1- طبقه بندی الگوریتم ماشین بردار(SVM)40 2-6- مروری بر مدل نقشه تخریب 44 2-6-1- بکارگیری سیستم فازی جهت تصمیم گیری در مورد وضعیت ساختمان ها 45 2-7- جمع بندی تحقیقات پیشین 49 3- فصل سوم: روش پیشنهادی تحقیق 52 3-2-1- جمع آوری داده های مورد مطالعه 54 3-2-3- استخراج ویژگی های بافتی 55 3-2-4- یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینهبا استفاده از GA و SVM 57 3-2-5- طبقه بندی سقف ساختمان ها 60 3-2-6- طراحی سیستم فازی جهت تصمیم گیری وضعیت ساختمان ها 62 3-2-8- ارزیابی و برآورد دقت الگوریتم پیشنهادی تحقیق 65 3-3- نرم افزارهای مورد استفاده 67 4-2- منطقه مورد مطالعه و پیش پردازش داده ها 69 4-3- استخراج سقف ساختمان ها 73 4-4- استخراج ویژگی های بافتی 74 4-5- استخراج ویژگی های بافتی بهینه با استفاده از الگوریتم ترکیبی SVM-GA 75 4-6- طبقه بندی سقف ساختمان ها با الگوریتم SVM 77 4-7- طبقه بندی کلاس های تخریب بر اساس منطق فازی 80 4-7-1 توابع عضویت و فازی سازی 80 5- فصل پنجم: جمع بندی و پیشنهادات 91 مراجع 99 فهرست اشکال عنوان صفحه شکل 2‑1 نتیجه تفسیر بصری تصاویر سنجنده Quick Bird زلزله بم توسط Yamazaki و همکاران.. 16 شکل 2‑2 استخراج قطعات معنادار از تصاویر در آنالیز شئ مبنا.. 20 شکل 2‑3 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط گوسلا و همکاران.. 21 شکل 2‑4 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط چینی و همکاران.. 23 شکل 2‑5 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط صمدزادگان و همکاران.. 24 شکل 2‑6 چهار جهت اصلی تصویر برای تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31 شکل 2‑7 نحوه تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31 شکل 2‑8 نحوه تولید تصاویر بافتی با حرکت پنجره متحرک با ابعد 3*3 35 شکل 2‑9 نمونه ای از انجام جهش بر روی یک کروموزوم.. 39 شکل 2‑10 طبقه بندی به روش SVM در دوکلاس با استفاده از کرنل خطی 42 شکل 2‑11 طبقه بندی بهینه دو کلاس با کرنل خطی.. 43 شکل 2‑12 سیستم منطق فازی.. 46 شکل 2‑13 نمودار یک سیستم استنتاج (ممدانی).. 47 شکل 3-1 مدل مفهومی الگوریتم پیشنهادی تحقیق.. 54 شکل 3-2 فرآیند کلی الگوریتم ترکیبی GA-SVM.. 57 شکل 3-3 نحوه انتخاب ویژگی های بافتی بهینه.. 58 شکل 3-4 نمونه ای از کروموزوم مورد استفاده در این تحقیق.. 58 شکل 3-5 فرآیند طبقه بندی ساختمان با الگوریتم SVM... 61 شکل3-6 نحوه تعریف ورودی های سیستم استنتاج فازی.. 66 شکل 4‑1 زلزله شهر بم، کرمان، ایران.. 70 شکل 4‑2 تصویر ماهواره QuickBird مربوط به قبل از زلزله بم.. 71 شکل 4‑3 تصویر ماهواره QuickBird مربوط به پس از زلزله بم.. 72 شکل 4‑4 داده کمکی شامل بردارهای پلیگون ساختمانها و اطلاعات آن ها 73 شکل 4‑5 ماسک ساخته شده و سقف های ساختمانی استخراج شده.. 74 شکل 4‑6 اجرای الگوریتم GA-SVM... 77 شکل 4‑7 اجرای الگوریتم MAIN-SVM... 78 شکل 4‑8 نتایج طبقه بندی سقف ساختمان ها با استفاده از الگوریتم SVM 79 شکل 4‑9 توابع عضویت مورد استفاده برای فازی سازی ورودی های سیستم فازی 81 شکل 4‑10 تابع عضویت مربوط به بخش خروجی سیسستم استنتاج فازی.. 83 شکل 4‑11 ساختار سیستم استنتاج فازی طراحی شده.. 83 شکل 4‑12 نقشه تخریب مرجع تهیه شده توسط یامازاکی و همکاران(C1,C3,C4,C5)88 شکل 4‑13 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1,C3,C4,C5). 89 شکل 4‑14 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1&3,C4,C5). 89 شکل 4‑15 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1,c3,c4&5). 89 شکل 4‑16نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1&3,c4&5)90 فهرست جداول عنوان صفحه جدول 2‑1 رابطه بین بردار آفست و 4 جهت اصلی.. 31 جدول 2‑2 طبقه بندی ساختمان های آسیب دیده بر اساس آیین نامه(EMS98-2008)45 جدول 2‑3 جمع بندی تحقیقات پیشین.. 49 جدول 3‑1 توصیف گرهای آماری استخراجی از ماتریس هم اتفاق(هارالیک) استفاده شده.. 56 جدول 3‑2 ماتریس خطا برا ی یک طبقه بندی با سه کلاس.. 60 جدول 3‑3 نحوه تشکیل ماتریس خطا.. 65 جدول 4‑1 ویژگی های استخراجی آماری مرتبه دوم هارالیک.. 74 جدول 4‑2 چند ساختمان نمونه به همراه درصد حضور هر کلاس در سقف ساختمان 80 جدول 4‑3 تعدادی از قواعد فازی استفاده شده در سیستم استنتاج فازی 82 جدول 4‑4 نتیجه نهایی اعمال الگوریتم پیشنهادی بر روی ساختمان های ناحیه مورد مطالعه.. 84 جدول 4‑5 کلاس ها ی تخریب نقشه مرجع و نمادهای متناظر در این تحقیق 86 جدول 4‑6 ماتریس خطا حاصل از الگوریتم پیشنهادی در تعیین تخریب ساختمان (C1,C3,C4,C5)86 جدول 4‑7 ماتریس خطا حاصل از الگوریتم پیشنهادی در تعیین تخریب ساختمان (C1&3,C4,C5)86 جدول 4‑8 ماتریس خطا حاصل از الگوریتم پیشنهادی در تعیین تخریب ساختمان (C1,C3,C4&5)87 جدول 4‑9 ماتریس خطا حاصل از الگوریتم پیشنهادی در تعیین تخریب ساختمان (C1&3,C4&5)87 1- فصل اول - فصل اولكليات تحقیق 1-1- مقدمه سوانح طبیعی مجموعه ای از حوادثی است که خسارت های جانی و مالی فراوانی را به دنبال دارد. پیش بینی این رویدادها ممکن نبوده و یا بسیار دشوار است و اتفاق افتادن آنها غافلگیری را به دنبال خواهد داشت. در این میان زلزله به عنوان یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی بویژه زمانی که در مناطق پرجمعیت شهری اتفاق می افتد گاها اثرات جبران ناپذیری بر جای می گذارد. به عنوان مثال زلزله های 1994 کالیفرنیای آمریکا و زلزله سال 1995 کوبه ژاپن منجر به کشته شدن هزاران نفر و خسارات اقتصادی سنگین نزدیک به 200 میلیون دلار شد. زلزله سال 1999 ازمیر ترکیه با 15000 کشته و 24000 زخمی و برجای گذاشتن هزاران بی خانمان، در حدود 41000 بنا از جمله ساختمان های دولتی و اداری را ویران کرد. زلزله سال 2001 گجورات هند در حدود 20000 کشته و 166000 زخمی برجای گذاشت و 348000 خانه را ویران کرد. با نگاهی به نقشه خطر زلزله جهانی در می یابیم که ایران در ناحیه ای بسیار فعال از لحاظ تکتونیکی واقع شده و زلزه های گذشته مصداق این امر است. بسیاری از شهرها در نزدیکی گسلها قرار دارند و از اینرو هر چند سال یکبار شاهد وقوع زلزله مخرب با خسارات مالی و جانی فراوان هستیم. مجموعه اقدامات مدیریت بحران پس از رخداد زلزله می تواند باعث کاهش میزان تلفات انسانی گردد. اما این موضوع زمانی می تواند موثر واقع شود که عملیات امداد و نجات، سریع و با طرح و برنامه همراه باشد. یکی از باارزشترین منابع اطلاعاتی که می تواند مدیران بحران را در امر سازماندهی عملیات امداد و نجات و همچنین تخصیص منابع یاری نماید، نقشه تخریب منطقه می باشد. با داشتن نقشه تخریب ساختمان ها که در آن میزان تخریب هر ساختمان مشخص شده می توان عملیات امداد و نجات، اسکان، آواربرداری و حتی بازسازی مناطق آسیب دیده را کارآمدتر انجام داد. به منظور تعیین سریع اثرات بلایای طبیعی بویژه زلزله، مجموعه داده های حاصل از سنجش از دور می تواند اطلاعاتی مفید و مهم در اختیار بگذارد. فناوری سنجش از دور امروزه با فراهم آوردن داده های متنوع و مفید و با گستره پوششی وسیع از منطقه بحران زده و با قدرت تفکیک مکانی بالا ابزاری مفید جهت تعیین میزان تخریب ساختمانها شده است. با ظهور نسل جدید سیستم های ماهواره ای جدید همچونIkonos و Geoeye امکان تصویربرداری با قدرت تفکیک مکانی بالا فراهم گردیده است که این امر به نوبه خود امکان پردازش های دقیقتر و حصول نتایج بهتر در برآورد میزان خسارت ساختمان های شهری را در پی داشته است. 1-2- بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق رخداد زلزله یکی از مهمترین نوع سوانح طبیعی است که باعث بروز خسارات مالی و جانی بسیار می شود. وقوع زلزله های شدید بویژه در مناطق شهری می تواند یک فاجعه انسانی را به همراه داشته باشد. با داشتن نقشه تخریب عوارض شهری که خود شامل ساختمان ها و راه ها می باشد می توان روند مدیریت بحران را در مرحله پاسخ کارآمدتر نمود. در واقع با در اختیار داشتن موقعیت و وضعیت دقیق ساختمان ها و راه ها پس از رخداد بحران، امرامدادرسانی و تسکین وضعیت موجود با سرعت و اثربخشی بیشتری انجام خواهد گرفت. تحقیق حاضر نیز در پی ارائه الگوریتمی است که درعین سریع بودن، دقت کافی را نیز در تعیین میزان خسارت ساختمان های شهری در اثر رخداد زلزله را داشته باشد. 1-3- سوال تحقیق این تحقیق به دنبال پاسخ به سوالات زیر است:
1-4- اهداف تحقیق همانطور که قبلا اشاره شد جهت انجام موثر فرآیند مدیریت بحران، نیاز مبرمی به نقشه تخریب منطقه به خصوص ساختمان های شهری است به گونه ای که بتوان با استناد به آن منابع موجود را در مرحله امداد و نجات و حتی مرحله بازسازی به نحو بهینه ای مدیریت کرد. هدف از انجام تحقیق حاضر نیز ارائه یک الگوریتم کارآمد با تاکید بر روش شی مبنا جهت تعیین میزان تخریب ساختمان ها و در نهایت تولید نقشه تخریبی جامع و دقیق است. در راستای انجام این پژوهش، مراحل زیر انجام می شود:
تولید نقشه تخریب جامع و دقی |
برچسب های مهم
بررسی رابطه بین ارزش ویژه برند وفاداری به برند و رضایت مشتریانفهرست مطالب عنوان شماره صفحه چکیده... 1 فصل اول: کلیات تحقیق 1-1- مقدمه... 3 1-2- بیان مسئله ... 3 1-3- چارچوب نظری تحقیق .. 6 1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق ... 7 1-5- اهداف تحقیق . 8 1-6- فرضیات تحقیق ... 8 1-7- تعاریف مفهومی متغیرها ... 9 1-8- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق ..... 11 1-9- قلمرو تحقیق .... 12 1-9-1- قلمرو موضوعی . 12 1-9-2- قلمرو مکانی .. 12 1-9-3- قلمرو زمانی .... 12 فصل دوم: ادبیات تحقیق 2-1- مقدمه............................................................................................................................ 14 2-2- وفاداری به برند ............................................................................................................. 15 2-3- انواع وفاداری ................................................................................................................ 21 2-4- مدلهای وفاداری ............................................................................................................ 22 2-4-1 - مدل آکر و دیوید ..................................................................................................... 23 2-4-2- مدل دیک و باس ...................................................................................................... 24 2-4-3 - مدل رولی و دیویس ................................................................................................ 25 2-4-4 - مدل بلومر ............................................................................................................... 26 2-4-5- مدل ECSI ................................................................................................................ 27 2-5- وفاداری خدماتی ........................................................................................................... 28 2-6- سایر عوامل موثر بر وفاداری مشتریان .............................................................................. 29 2-7- رضایت مشتری ............................................................................................................. 31 2-7-1- تعاریف رضایت مشتری ............................................................................................ 31 2-7-2- آشناييبامدلكانو ..................................................................................................... 34 2-7-3- اهمیترضایتمشتري .............................................................................................. 36 2-7-4- ابعاد رضایت مشتری ................................................................................................. 37 2-7-5- مدلهای شکل گیری رضایتمندی مشتری ...................................................................... 37 2-7-5-1- مدل عدم تایید انتظارات ........................................................................................ 37 2-7-5-2- مدل رضایتمندی مشتری سوئدی ............................................................................ 38 2-7-5-3- رضایتمندی و وفاداری مشتریان ............................................................................. 38 2-8- ارزش ویژه برند ............................................................................................................ 39 2-8-1- مفهومنامونشانتجاري ............................................................................................ 42 2-8-2- مدلهای ارزش ویژه برند ............................................................................................ 42 2-8-2-1- مدل ارزش ویژه برند آکر....................................................................................... 42 2-8-2-2- مدل پیشایندها و پیامدهای ارزش ویژه برند ............................................................. 43 2-8-2-3- مدل ارزش ویژه برند خدماتی بری ......................................................................... 44 2-8-2-4- مدل ارزشويژةبرندمبتنيبرمشتري ...................................................................... 44 2-9- مدل مفهومی تحقیق ....................................................................................................... 47 2-9-1- کیفیت فیزیکی .......................................................................................................... 47 2-9-2- رفتاركاركنان ............................................................................................................ 47 2-9-3- رضایت درونی ایده آل .............................................................................................. 48 2-9-4- هویت برند ............................................................................................................... 48 2-9-5- انسجام در سبک زندگی ............................................................................................. 48 2-10- پیشینه تحقیقات انجام شده ........................................................................................... 49 2-10-1- تحقیقات داخلی ..................................................................................................... 49 2-10-2- تحقیقات خارجی ................................................................................................... 50 2- 11- جمع بندی فصل دوم ................................................................................................. 52 فصل سوم: روش اجرای تحقیق 3-1- مقدمه............................................................................................................................ 54 3-2- روش پژوهش ............................................................................................................... 54 3-3- جامعه آماری پژوهش ..................................................................................................... 55 3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه ..................................................................................... 55 3-4-1- نتایج آزمون بارتلت جهت دقت نمونه ......................................................................... 56 3-5- روشهای گردآوری اطلاعات ........................................................................................... 56 3-6- پرسشنامه پژوهش .......................................................................................................... 57 3-7- بررسی روایی و پایایی ابزار پژوهش ............................................................................... 58 3-7-1- روایی پرسشنامه ........................................................................................................ 58 3-7-2- پایایی پرسشنامه ........................................................................................................ 58 3-8- متغیرهای پژوهش .......................................................................................................... 60 3-9- روشهای آماری تجزیه و تحلیل دادهها ........................................................................... 60 3-10- جمع بندی فصل سوم .................................................................................................. 60 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و یافتههای تحقیق 4- 1- مقدمه........................................................................................................................... 64 4-2- توصیف متغیر های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان .......................................................... 64 4-2-1- توصیف جنسیت پاسخ دهندگان ................................................................................. 65 4-2-2- توصیف سن پاسخ دهندگان ....................................................................................... 65 4-2-3- توصیف رستوران مورد استفاده .................................................................................... 66 4-2-4- توصیف فست فود مورد استفاده ................................................................................. 67 4-3- توصیف متغیر های تحقیق .............................................................................................. 68 4-3-1- توصیف ارزش ویژه برند ........................................................................................... 68 4-3-2- توصیف متغیر کیفیت فیزیکی ..................................................................................... 69 4-3-3- توصیف متغیر رفتار کارکنان ....................................................................................... 70 4-3-4- توصیف متغیر رضایت درونی ایدهآل ......................................................................... 71 4-3-5- توصیف متغیر هویت رستوران ................................................................................... 72 4-3-6- توصیف متغیر سبک زندگی ........................................................................................ 73 4-3-7- توصیف متغیر رضایت مشتری .................................................................................... 74 4-3-8- توصیف متغیر وفاداری مشتری.................................................................................... 75 4-4- علائم اختصاری در نمودارها و جداول ............................................................................. 76 4-5- بررسی نرمال بودن متغیر های اصلی تحقیق ...................................................................... 77 4-6- تحلیل عاملی تاییدی ...................................................................................................... 78 4 – 6– 1- تحلیل عاملی تاییدی یا تحلیل مدل اندازه گیری ....................................................... 78 4-6-2- تحلیل عاملی تاییدی متغیرهای برونزا .......................................................................... 78 4-7- آزمون فرضیات ............................................................................................................. 83 4-7-1- مدل یابی معادلات ساختاری ...................................................................................... 83 4-7-2- آزمون فرضیات اصلی ................................................................................................ 84 4-7-3- آزمون فرضیات فرعی ................................................................................................ 85 4-7-4- تحلیل مسیر فرضیات ................................................................................................ 87 4-7-4- 1- اثرات غیر مستقیم ................................................................................................ 87 4-8- ضرایب تعیین ................................................................................................................ 88 فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات 5- 1- مقدمه........................................................................................................................... 90 5-2- نتایج آمار توصیفی ......................................................................................................... 90 5-2-1- متغیرهای جمعیت شناختی ......................................................................................... 90 5-2-2- متغیرهای اصلی ......................................................................................................... 91 5-3- نتایج بررسی نرمال بودن متغیرهای اصلی ......................................................................... 92 5-4- نتایج تحلیل عاملی تاییدی .............................................................................................. 92 5-4-1- متغیرهای برونزا ........................................................................................................ 92 5-4-2- متغیرهای درونزا ........................................................................................................ 92 5-5- نتایج آزمون فرضیات ..................................................................................................... 93 5-6- پیشنهاداتی در راستای نتایج تحقیق .................................................................................. 96 5-6-1- پیشنهادات کاربردی ................................................................................................... 96 5-7- محدودیتهای تحقیق ....................................................................................................... 97 5-8- پیشنهاداتی برای محققین آینده ........................................................................................ 98 منابع و مآخذ ........................................................................................................................... 99 پیوست ها............................................................................................................................... 107 فهرست جداول عنوان شماره صفحه جدول2-1-وفاداری از دیدگاه دیک و باس.................................................................................................................... 24 جدول 2-2-وفاداری از دیدگاه رایلی و دیویس............................................................................................................ 25 جدول2-3- برخی از تعاریف وفاداری به برند در حوزه خدمت ................................................................................. 29 جدول 3-1- نتایج آزمون دقت نمونه ............................................................................................................................. 56 جدول3-2-ارزش‌گذاری طیف لیکرت ........................................................................................................................... 57 جدول 3-3-فراوانی سوالات پرسشنامه .......................................................................................................................... 58 جدول3-4- محاسبه پایایی پرسشنامه ............................................................................................................................. 59 جدول4-1-توصیف جنسیت پاسخ دهندگان ................................................................................................................. 65 جدول 4-2-توصیف سن پاسخ دهندگان ....................................................................................................................... 66 جدول4-3- توصیف رستوران مورد استفاده .................................................................................................................. 67 جدول4-4-توصیف فست فود مورد استفاده ................................................................................................................. 68 جدول4-5- توصیف متغیر ارزش ویژه برند .................................................................................................................. 69 جدول4-6-توصیف متغیر کیفیت فیزیکی ...................................................................................................................... 70 جدول4-7-توصیف متغیر رفتار کارکنان ........................................................................................................................ 71 جدول4-8-توصیف متغیر رضایت درونی ایدهآل ......................................................................................................... 72 جدول4-9- توصیف متغیر هویت رستوران .................................................................................................................. 73 جدول 4-10-توصیف متغیر سبک زندگی .................................................................................................................... 74 جدول4-11-توصیف متغیر رضایت مشتری ................................................................................................................. 75 جدول4-12-توصیف متغیر وفاداری مشتری ................................................................................................................ 76 جدول4-13-فهرست علائم اختصاری تحلیل ............................................................................................................... 77 جدول 4-14-آزمون كولموگروف- اسميرنف برای متغیر های تحقیق ...................................................................... 77 جدول4-15- شاخصهای برازش متغیرهای برونزای تحقیق ........................................................................................ 80 جدول 4-16- شاخصهای برازش ارزش ویژه برند ....................................................................................................... 81 جدول4-17-شاخصهای برازش متغیرهای درونزا ......................................................................................................... 83 جدول4-18- شاخصهای برازش مدل کلی تحقیق ........................................................................................................ 85 جدول4-19- شاخصهای برازش مدل کلی تحقیق ........................................................................................................ 87 جدول4-20- مسیرهای مستقیم مورد بررسی ................................................................................................................ 87 جدول4-21-مسیرهای غیرمستقیم مورد بررسی ........................................................................................................... 88 فهرست نمودارها عنوان شماره صفحه نمودار4-1-نمودار دایرهای جنسیت پاسخ دهندگان..................................................................... 65 نمودار4-2- نمودار میله ای سنپاسخ دهندگان .......................................................................... 66 نمودار4-3- نمودار میله ای رستوران مورد استفاده ...................................................................... 67 نمودار4-4-نمودار میله ای فست فود مورد استفاده ..................................................................... 68 نمودار 4-5-هیستوگرام متغیر ارزش ویژه برند ........................................................................... 69 نمودار 4-7- هیستوگرام متغیر کیفیت فیزیکی ............................................................................ 70 نمودار 4-8- هیستوگرام متغیر رفتار کارکنان ............................................................................. 71 نمودار4-8-هیستوگرام متغیر رضایت درونی ایدهآل .................................................................... 72 نمودار 4-9-هیستوگرام متغیر هویت رستوران ............................................................................ 73 نمودار 4-10-هیستوگرام متغیر سبک زندگی ............................................................................. 74 نمودار4-11-هیستوگرام متغیر رضایت مشتری ........................................................................... 75 نمودار 4-12-هیستوگرام متغیر وفاداری مشتری ......................................................................... 76 نمودار 4-13-مدل اندازه گیری متغیرهای برونزای تحقیق در حالت بار عاملی .............................. 79 نمودار4-14-مدل اندازه گیری متغیرهای برونزای تحقیق در حالت ضرایب معناداری .................... 79 نمودار 4- 15-مدل اندازه گیری متغیر ارزش ویژه برند در حالت بار عاملی ................................. 80 نمودار 4-16-مدل اندازه گیری متغیر ارزش ویژه برند در حالت ضرایب معناداری ........................ 81 نمودار 4-17- مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیرهای درونزا در حالت بارهای عاملی ....................... 82 نمودار 4-18-مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیرهای درونزا در حالت ضرایب معناداری ................... 83 نمودار4-19-مدل فرضیات اصلی در حالت ضرایب معناداری .................................................... 84 نمودار 4-20- مدل تحقیق در حالت ضرایب ساختاری .............................................................. 85 نمودار 4-21-مدل فرضیات اصلی در حالت ضرایب معناداری ................................................... 86 نمودار4-22-مدل تحقیق در حالت ضرایب ساختاری ................................................................ 86 فهرست اشکال عنوان شماره صفحه شکل 1-1- مدل مفهومی تحقیق................................................................................................. 7 شکل2-1- هرم وفاداری .......................................................................................................... 23 شکل 2-2- مدل بلومر در مورد عوامل موثر بر وفاداری مشتریان ................................................. 26 شکل2-3-مدل تکامل یافته بلومر در خصوص عوامل موثر بر وفاداری مشتریان ............................ 26 شکل2-4- مدل ECSI در مورد رضایت و وفاداری مشتری ........................................................ 27 شکل 2-5-آشناييبامدلكانو .................................................................................................. 35 شکل2-6-مدل عدم تایید انتظارات ........................................................................................... 38 شکل2-7-مدل اندریاسن و لیندشتاد .......................................................................................... 39 شکل2-9- مدل ارزش ویژه برند آکر ........................................................................................ 43 شکل2-10-مدل پیشایندها و پیامدهای ارزش ویژه برند ............................................................. 43 شکل2-11-مدل ارزش ویژه برند خدماتی بری ......................................................................... 44 شکل2-12-مدل ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری ..................................................................... 45 شکل2-13-شناخت برند ......................................................................................................... 46 شکل14-1-مدل مفهومی تحقیق ............................................................................................... 47 چکیده هدف این مطالعه بررسی رابطه بین ارزش ویژه برند، رضایت مشتریان و وفاداری به برند می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و به لحاظ هدف کاربردی است. ازنظر جمع آوری داده ها نیز میدانی تلقی می شود. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه می باشد که شامل 21 سوالبرايسنجشکل متغیرهاي تحقیق است. برايسنجشمتغیرهانیزازطیف 5 تاییلیکرتاستفادهمی شود. روایی پرسشنامه توسط نظر اساتید و کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. جامعه آماری تحقیق حاضر دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رشت میباشند. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 420 نفر به عنوان نمونه نهایی تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور آزمون فرضیات از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که ارزش ویژه برند رابطه معناداری به میزان 0.18 با رضایت مشتریان دارد. همچنین رضایت مشتری نیز به میزان 0.88 با وفاداری مشتریان رابطه دارد. از میان ابعاد ارزش ویژه برند نیز رضایت درونی ایده آل بیشترین رابطه را با رضایت مشتری دارد. واژگان کلیدی: ارزش ویژه برند، رضایت مشتری، وفاداری مشتری، رستوران، فست فود
1-1- مقدمه امروزه حفظ و تقویت وفاداری مشتری نسبت به محصولات یا خدمات شرکتها، مهمترین نقطه تمرکز فعالیتهای بازاریابی می باشد. وفاداری مشتریان می تواند هزینه های بازاریابی شرکتها را کاهش دهد، موجب جذب مشتریان بیشتر شود و اثربخشی یک کسب و کار را افزایش دهد. به علاوه مشتریان وفادار از طریق تبلیغات دهان به دهان یک محصول موجب می شوند تا شرکت با استراتژیهای رقبا مقابله کند و نتایج بهتری را به دست آورد . وفاداری به برند موجب می شود تا مشتریان، یک برند را در مقایسه با سایر برندهای رقیب انتخاب کنند و به صورت روتین از آن برند خرید نمایند و به سمت سایر برندها گرایش پیدا نکنند. وفاداری مشتریان به معنی موقعیتی است که در آن یک مشتری به طور کلی محصولات و خدمات مشابه ای را در طول زمان از یک شرکت خریداری یا دریافت کند. همچنین بر اساس میزان وفاداری مصرف کنندگان و مشتریان به یک برند خاص، ارزش ویژه آن برند نیز افزایش خواهد یافت. همچنین وفاداری به برند می تواند به عنوان یک خروجی بالقوه ناشی از ارزش ویژه برند باشد.رضایت مشتری نیز ناشی از این موضوع است که تجربه استفاده از یک محصول به انتظارات مشتری نزدیک باشد. در این صورت مشتری راضی احتمالا مشتری وفاداری نیز خواهد بود. بنابر این در این تحقیق بیشتر به دانش مربوط به بررسی نقش رضایت مشتری در روابط میان ارزش ویژه برند و وفاداری مشتری پرداخته می شود. 1-2- بیان مسئله بر اساس پژوهشهای کاتلر(2005) و کاتلر و کلر(2006)، رابطه بین رضایت مشتری و وفاداری مشتری بسیار حساس و قابل توجه است. زیرا وقتی مشتری احساس نارضایتی کند، از شرکت فاصله گرفته و در رابطه با محصول یا خدمت مورد نظر، داستان بدی را به دیگران ارائه می دهد. اما وقتی مشتری احساس رضایت می کند، مجددا و بارها از آن محصول خواهد خرید و از آن محصول توضیحات مثبتی را به دیگران ارائه خواهد کرد. بر اساس این نظر می توان گفت که با استفاده از وفاداری مشتری که حاصل میزان رضایت او از محصول یا خدمتی خاص می باشد، می توان حجم یا دفعات خرید مجدد و میزان پیشنهاد محصول توسط او به دیگران را مورد اندازه گیری قرار داد(Budiarti et al, 2013). در طول 2 دهه گذشته، همه انواع سازمانها بطور فزاینده ای اهمیت رضایتمندی و وفاداری مشتریان را درک کرده اند. دلیل اصلی برای تاکید زیاد سازمانها بر رضایتمندی مشتری این است که هرچه رضایتمندی مشتریان افزایش یابد، میتواند بر وضعیت رقابتی قوی تر سازمان در بازار و افزایش سهم و بازار و سود آن بیانجامد، کاهش قیمت تمام شده کالاها و خدمات، کاهش خطر ریسک و کاهش هزینه جذب مشتریان جدید از دیگر نتایج رضایتمندی و وفاداری مشتریان است. رضایتمندی مشتری را به شیوههای مختلفی می توان تعریف کرد. ارزیابی بعد از خرید توسط مشتری از کالا ها و خدمات نوعی کسب رضایتمندی خرید است. بطور کلی محققان معتقدند که رضایتمندی مشتریان از عوامل تعیین کننده خرید مجدد، تبلیغات شفاهی مشتری و در نهایت وفاداری مشتری است. رضایتمندی مدتها از عوامل تعیین کنندهی وفاداری مشتری بوده است. مشتریان راضی دوباره به سازمان بر میگردند و خرید مجدد میکنند و یا از خدمات شرکت در دفعات بعدی استفاده خواهند کرد. این دسته از مشتریان تجربیات مثبت و منفی خود را از کالاها و خدمات شرکت با دیگران مبادله خواهند کرد ( Bayraktar et al, 2012). از دیدگاه برخی از محققان وفاداری عامل نهایی مدل رضایتمندی مشتری است. وفادرای بوسیله قصد و نیت خرید، تحمل میزان قیمت کالاها و خدمات از سوی مشتری و همچنین پیشنهاد خرید کالاها و خدمات به دیگران سنجیده میشود. اینگونه تصور می شود که تصور بهتر و رضایتمندی بیشتر مشتریان از یک شرکت یا سازمان باید میزان وفاداری آنان را افزایش دهد ( Bayraktar et al, 2012). وفاداری مشتری نوعی تعهد عمیق و درونی است که منجر به خرید مجدد یا استفاده مجدد از یک محصول یا خدمت می شود. با وجود این اثرات موقعیتی، و پیشنهادهای بازاریابی به صورت بالقوه برروی تغییر رفتار مشتری در حال تاثیرگذاری می باشند. رایج ترین تعریف وفاداری توسط الیور ارائه شده است که وی وفاداری را داشتن یک تعهد عمیق برای یک محصول و یا خدمات ترجیح داده شده تعریف میکند که عمل خرید بطور مستمر و سازگار در آینده انجام شده و باعث تکرار خرید از یک برند معین و یا مجموعه ای از برندهای معین میشود و این در حالی است که تاثیرات موقعیتی و یا تلاش های انجام شده برای جایگزینی و یا تغییر رفتاری وی در محیط بیرون وجود دارد ( تاج زاده نمین و همکاران، 1389). تعریف و ابعاد زیادی از وفاداری مشتری وجود دارد. از دیدگاه ماجومدار، وفاداری مصرف کننده یک مفهوم پیچیده و چند بعدی است و پیچیدگی وفاداری از آنجا معلوم میشود که هنوز یک تعریف مشخص و واحدی از آن ارائه نشده است، اما بطور کلی محققان بر این عقیدهاند که وفاداری را میتوان از 2 بعد نگرشی و رفتاری مورد بررسی قرار داد. ( شجاعی، 1389). از آنجایی که این تحقیق بدنبال بررسی وفاداری به خدمت است، در ادامه تعاریفی نیز از وفاداری به خدمت ارائه میشود. ساندر معتقد است وفاداری به خدمت پیچیدهتر از وفاداری به برند است که بطور معمول برای کالاها بکار برده میشود. از دید وی، وفاداری به خدمت لزوما با اشکال دیگر وفاداری مثل وفاداری به برند، وفاداری به فروشگاه و یا وفاداری به تامین کننده تطبیق پیدا نمیکند. اشنایدر عنوان میکند که وفاداری به خدمت، معیاری سختگیرانه در مقایسه با سایر اقلام وفاداری دارد و یک مشتری وفادار به خدمت میبایست وفادار به برند و هم وفادار به مکان باشد. در این حوزه وفاداری میتواند متوجه خدمت یا ارائه دهنده آن باشد. همچنین خدمات دارای ویژگی ناملموس بودن، ناهمگونی و همزمانی تولید و مصرف میباشد ، همین امر بر پیچیدگی این نوع از وفاداری میافزاید (فولادوند و همکاران، 1392). ارزش ویژه برند به معنی ارزشهای بازاریابی و مالی مرتبط با توان یک برند در بازار شامل دارائیهای واقعی مختص به یک برند، آگاهی از برند، وفاداری به برند، کیفیت درک شده از برند و تداعی گرهای برند می باشد. بر اساس نظر لاسر، میتال و آرون(1995)، ادبیات موجود، ارزش ویژه برند را از دو دیدگاه مختلف ارزیابی کرده است. دیدگاه مالی و دیدگاه مشتری. دیدگاه مالی معمولا اشاره دارد به ارزش برند شرکت در بازار. در حالیکه دیدگاه مشتری، ارزش ویژه برند را بر مبنای ارزش برند درک شده توسط مشتری مورد ارزیابی قرار می دهد(Severi & ling, 2013). ارزش ویژه برند شکل گسترده تر تصور از برند است. اما وفاداری به برند از گذشته به معنی داشتن نگرش مثبت نسبت به خرید یک برند خاص میباشد. در مقابل ارزش ویژه برند شامل دیدگاه و نگرشی است که الزاما به خرید منجر نمیشود. ارزش ویژه برند شامل 5 بخش میشود که عبارتند از: 1- کیفیت درک شده؛ 2- رفتار کارکنان؛ 3- مفهوم ایده آل؛ 4- هویت برند؛ 5- انسجام سبک زندگی( Nam et al, 2011). آکر(1996)، ارزش ویژه برند را به عنوان مجموعه ای از دارائیهای مرتبط با نام و علامت یک برند تعریف می کند که ارزش فراهم شده به وسیله یک محصول یا خدمت برای شرکت و مشتری را اضافه یا کم می کند(Juntunen et al, 2011). کیفیت درک شده عبارتست از ادراک مشتری از کیفیت کلی یا برتری یک کالاياخدمتنسبتبهتمايلمشتريبهجايگزينهاي آن. برايدرککيفيتدرکشده،شناساييواندازهگيري ابعاداساسيمفيدخواهدبود، اماخودکيفيتدرکشدهبهخوديخود يکسازهخلاصهاست. نامتجاريباکيفيتدرکشدهتوسطمشتريپيوندخوردهاست،ادراکيکهتنهاکيفيتکليرا نشانمي دهدوضرورتابرمبنايدانشمشترياندرخصوصويژگيهايجزئيآننيست(Pike et al, 2010). رفتار کارکنان از دیگر موارد و عناصر ارزش ویژه برند است. رفتار کارکنان بخش فروش یا ارائه کننده خدمات موجب ایجاد یک ذهنیت در مشتری میشود. محققان به دلیل اهمیت رفتار کارکنان، این بخش را جزئی از ارزش ویژه برند میدانند ( Nam et al, 2011). رضایت درونی ایدهآل میتواند به طور کلی به عنوان تفکرات و احساسات افراد نسبت به چیزی یا کسی باشد. مفهوم ایدهآل به درجه ای از فعالیت و تفکر مشتری گفته میشود که با تصور او از برند مطابق است. تئوری ایدهآل بیان می کند که افراد یک برند را به خاطر ارتقاء خودشکوفایی شخصیتی میخرند ( Nam et al, 2011). هویت برند، در تئوری سازمانی افراد جزئی از یک گروه اجتماعی میشوند تا هویت و حس تعلق خود را ارتقاء دهند. بطور مشابه مشتری نیز هویت اجتماعی خود را با مصرف یک برند یا مشارکت در خرید آن نشان میدهند. مشتریان ارزش مثبت را به برندهایی می دهند که دارای شهرت خوبی در میان گروهایی که به آنها تعلق دارند، هستند. بنابراین هویت برند به افراد اجازه می دهند تا شخصیت اجتماعی خود را ارتقاء دهند( Nam et al, 2011). انسجام در سبک زندگی، سبک زندگی نه تنها در برگیرنده ویژگی های دموگرافیک است بلکه شامل نگرش مثبت به زندگی، عقاید و روحیات افراد نیز میشود. اگرچه هیچ تعریف کاملی از سبک زندگی وجود ندارد، اما این اصطلاح به طور گسترده به الگوی خاص زندگی افراد، علایق و نظرات آنان می شود که افراد آن را ارائه میکنند. مشتریان یک برند را هنگامی خریداری میکنند و یا نسبت به آن نظر مثبت ارائه میکنند که به آن برند بتواند نیازهای آنها را در رسیدن به الگوهایی خاص از سبک زندگی برطرف کند، بنابراین انسجام در سبک زندگی به معنای توسعه چیزی است که برند در آن مطابق با سبک زندگی افراد باشد. این قسمت برخلاف هویت برند و مفهوم ایدهآل یک عنصر شخصی و کاملا منحصر به فرد میباشد. به هنجارهای اجتماعی و گروهی ارتباطی ندارد( Nam et al, 2011). از آنجائیکه در سالهای اخیر افزایش چشمگیری را در تعداد رستورانها و فست فودها در سطح شهر رشت شاهد بوده ایم و با توجه به بالا رفتن قدرت انتخاب مشتریان برای استفاده از خدمات مختلف این رستورانها و فست فودها، رقابت فزاینده ای را در این بخش شاهد هستیم. لذا پرداختن به عواملی که می تواند در جذب و حفظ وفاداری بیشتر مشتریان این رستورانها و فست فودها موثر باشد، دارای اهمیت و مبنای بررسی تحقیق حاضر می باشد. بدین جهت با توجه به اینکه هدف تحقیق بررسی تاثیر ارزش ویژه برند بر وفاداری مشتری به برند در رستورانها و فست فودهای شهر رشت است، محقق به دنبال پاسخ این سوال است که آیا ارزش ویژه برند بر وفاداری به برند در رستورانها و فست فودهای شهر رشت تاثیر دارد یا خیر؟ 1-3- چارچوب نظری تحقیق محققان بر این باورند که ارزش ویژه برند به طور مثبتی بر وفاداری مشتری تاثیر میگذارد، رضایتمندی مشتری در این ارتباط نقش متغیر میانجی را ایفا میکند. هنگامی رضایتمندی بوجود میآید که برند بتواند نیازهای متفاوت مشتری را برطرف کند. رضایتمندی مرحلهی قبل از وفاداری به مشتری میباشد. به عبارت دیگر افراد در ابتدا از برند خاصی راضی میشوند و رضایتمندی خود را ابراز میکنند. سپس به آن وفادار میشوند(Nam et al, 2011). وفاداری به برند زمانی ایجاد میشود که مشتریان نگرش مثبتی نسبت به برند داشته باشند و برند خاصی را بطور متوالی و ویژه خرید کنند. محققان دریافتند که وقتی مشتریان به برند خاصی وفادارند، وفاداری به برند عاملی است که موجب می شود تا مصرف کننده به صورت مستمر محصولات یک برند به خصوص را خریداری کند و در مقابل تحرکات سایر برندها برای جذب مصرف کننده مقاومت کند. وفادرای به برند را می توان از اعتماد، تبلیغات شفاهی مشتری و نیت آن درک کرد(Loureiro & Miranda, 2011). مدل مفهومی تحقیق در شکل زیر بیان شده است.
شکل 1-1- مدل مفهومی تحقیق (Nam et al, 2011) 1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق هدف از بازاریابی مدیریت تقاضا از طریق سوق دادن مشتری تا حد بلوغ در نردبان وفاداری به سازمانهاست. امروزه دیگر رضایتمندی مشتریان كافی نبوده و شركتها، سازمانها و بانكها نباید به رضایتمندی مشتریانشان دلخوش كنند. آنها باید مطمئن شوند كه مشتریان رضایتمندشان، وفادار هم هستند. در این پارادایم هدف برقراری روابط بلندمدت و متقابل با گروههای ذینفع و مهمتر از همه مشتری به طوریست كه مشتریان بیشتری را حفظ و مشتریان كمتری را از دست داده و به این ترتیب در بلندمدت منافعی حاصل میشود كه در نتیجه، سهم بازار و سودآوری شركتها افزایش مییابد. سازمانها امروزه به علت فشرودهتر شدن رقابت، توسعه تکنولوژی اطلاعات و آگاهی مشتریان به دنبال وفادار کردن مشتریان خود هستند. این عوامل حالتی را پدید آورده که صرفا بوسیله قیمت محصولات و یا کیفیت بسیار بالای آن نمیتوان به موفقیت بلندمدت در سطح بازارها دست یافت. امروزه مدیران به این حقیقت دست یافتهاند که مشتری به عنوان عاملی حیاتی برای موفقیت سازمانها بوده و جذب مشتری جدید بسیار پرهزینهتر از حفظ مشتریان فعلی خواهد بود، درواقع بهترین مشتریان برای شرکت وفادارترین آنها هستند. بطور کلی می توان گفت که امروزه تلاش اکثر شرکتهای بزرگ در جهت توسعه وفاداری مشتریان بوده و آن را به عنوان یک هدف استراتژیک برای خود در نظر میگیرند (شجاعی، 1389). اهمیت مشتری به اندازهای است که هزینه جذب یک مشتری بین 5 تا 11 برابر نگهداری یک مشتری قدیمی است و یا دو درصد افزایش مشتری، هزینهها را ده درصد کاهش میدهد. ارزشمندترین دارایی هر سازمان، اعتماد و اطمینان مشتریان آن است. بدست آوردن یک مشتری دائمی و وفادار تنها شرط بقای دائمی و استمرار فعالیتهای کارآمد هر شرکتی است. روند رو به رشد توسعه محصولات و رقبا نشان دهنده این است که چیزی با عنوان کمبود محصولات وجود ندارد بلکه در واقع آنچه هست ، کمبود مشتری است. این موضوعی است که موجب افزایش روز افزون اهمیت مشتری میشود ( تاج زاده نمین و همکاران،1389). صنعت رستوران و ارائه خدمات غذایی به مشتری از صنایع آسیبپذیر است زیرا کیفیت خدمات مورد ارزیابی مشتریان قرار میگیرد. بنابراین کشف معیارها و عوامل موثر بر وفاداری مشتریان برای مدیران این صنعت مهم میباشد و محققان نیز علاقمند به تحقیق در این زمینه میباشند. 1-5- اهداف تحقیق هدف اصلی تحقیق عبارت است از: 1- سنجش رابطه بین ارزش برند، رضایت مشتری و وفاداری به برند اهداف فرعی تحقیق عبارتند از: 1- 1- سنجش رابطه بین کیفیت فیزیکی و رضایتمندی مشتریان 1- 2- سنجش رابطه بین رفتار کارکنان و رضایتمندی مشتریان 1- 3- سنجش رابطه بین مفهوم ایدهآل و رضایتمندی مشتریان 1- 4- سنجش رابطه بین هویت برند و رضایتمندی مشتریان 1- 5- سنجش رابطه بین انسجام سبک زندگی و رضایتمندی مشتریان 1- 6- سنجش رابطه بین رضایتمندی مشتریان و وفاداری به برند 1-6- فرضیات تحقیق فرضیه اصلی1:بین ارزش ویژه برند و رضایت مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 1- بین کیفیت فیزیکی و رضایت مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 2- بین رفتار کارکنان و رضایتمندی مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 3- بین رضایت درونی ایده آل و رضایتمندی مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 4- بین هویت برند و رضایتمندی مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 5- بین انسجام سبک زندگی و رضایتمندی مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد. 6- بین کیفیت فیزیکی و وفاداری به برند رابطه غیر مستقیم وجود دارد . 7- بین رفتار کارکنان و وفاداری به برند رابطه غیر مستقیم وجود دارد . 8- بین رضایت درونی ایده آل و وفاداری به برند رابطه غیر مستقیم وجود دارد . 9- بین هویت برند و وفاداری به برند رابطه غیر مستقیم وجود دارد . 10- بین انسجام سبک زندگی و وفاداری به برند رابطه غیر مستقیم وجود دارد . فرضیه اصلی2: بین رضایت مشتریان و وفاداری به برند رابطه معنی داری وجود دارد. 1-7- تعاریف مفهومی متغیرها وفاداری به برند: تعهد عمیق و ویژه نسبت به خرید مجدد یک محصول یا استفاده از خدمات خاص در آینده از یک برند است. به طور کلی وفاداری مشتریان به یک نام تجاری یک رفتار انتخابی است و یا تعداد دفعاتی که از یک برند خاص خرید میشود نشان دهنده وفاداری است. وفاداری خاص نشان دهنده خرید تنها از یک برند است و وفاداری 2 گانه خرید حداقل 2 برند خاص است. وفاداری به برند ارتباط بین نگرش نسبی افراد نسبت به یک برند است بگونه ای که بتوان آن را در میان دیگر نگرشها تمایز حاصل کرد(Denoue & Saykiewicz, 2009). همچنین وفاداری رویه‌ای (نگرشی) به تعهدات روانی اشاره دارد که در آن مشتری عمل خرید را انجام میدهد؛ مانند هدف خرید و هدف برای سفارش بدون اینکه رفتار خرید تکراری واقعی صورت گیرد(Nam et al, 2011). رضایتمندی مشتری: رضایت مشتری قضاوتی است در مورد اینکه محصول یا خدمت تا چه اندازه رضایتمندی ناشی از مصرف را در مشتری ایجاد کند.رضایتمندی میتواند به عنوان ارزیابی احساسات مشتری تعریف شود که بازتابی از درجهی باور مشتری و میزان احساس مثبت نسبت به خدمات ارائه شده میباشد(Markovic & Jankovic, 2013). رضایت کلی یک قضاوت و داوری بر مبنای ارزشیابی میباشد که در آخرین دفعه از خرید رخ میدهد و بر اساس تمام چیزهایی است که فراهم‌کننده‌ی سرویس و خدمات با آن مواجه میشود.بنابراین رضایت کلی ، ادغام تمام رضایت‌هایی است که خاص تمام معاملات میباشد(Nam et al, 2011). کیفیت خدمات: کیفیت خدمات، جهت توسعه برندهای غالب در خدمات کاربرد زیادی دارد. زیرا باعث افزایش برتری درک برندها شده و به ایجاد تمایز میان برندها در بازارهای رقابتی کمک می کند. بر اساس تحقیقات اولیه در صنعت خدمات دو بعد کیفیت خدمات یعنی کیفیت فیزیکی و رفتار کارکنان با مدل ارزش ویژه برند ارتباط دارد. کیفیت خدمات ، تصویری است که به وسیله طراحی، تجهیزات و تسهیلات و مواد هتل و رستوران فرافکنی میشود(Nam et al, 2011). الف- کیفیت فیزیکی: کیفیت درک شده عبارتست از ادراک مشتری از کیفیت کلی یا برتری یک کالاياخدمتنسبتبهتمايل مشتريبهجايگزينهاي آن. ادراکيکهتنهاکيفيتکليرا نشانمي دهدوضرورتابرمبنايدانشمشترياندرخصوصويژگي هايجزئيآننيست(Pike et al, 2010). ب- رفتار کارکنان: رفتار کارکنان بخش فروش یا ارائه کننده خدمات موجب ایجاد یک ذهنیت در مشتری شود. محققان به دلیل اهمیت رفتار کارکنان، این بخش را جزئی از ارزش ویژه برند میدانند. همچنین می توان گفت که رفتار کارکنان، تصویری است که به وسیله صلاحیت و توانایی، کمک، دوستی و پاسخگویی کارکنان هتل و یا رستوران فرافکنی میشود (Nam et al, 2011). رضایت درونی ایده آل: مفهوم ایدهآل به درجه ای از فعالیت و تفکر مشتری گفته میشود که با تصور او از برند مطابق است. تئوری ایده آل بیان می کند که افراد یک برند را به خاطر ارتقاء خودشکوفایی شخصیتی می خرند. همچنین این تئوری حاکی از آن است که افراد یا برند را میخرند یا مالک آن هستند و این به منظور حفظ یا افزایش عزت نفس میباشد( Nam et al, 2011) . هویت برند: هویت برند، در تئوری سازمانی افراد جزئی از یک گروه اجتماعی میشوند تا هویت و حس تعلق خود را ارتقاء دهند. بطور مشابه مشتری نیز هویت اجتماعی خود را با مصرف یک برند یا مشارکت در خرید آن نشان میدهند. مشتریان ارزش مثبت را به برندهایی میدهند که دارای شهرت خوبی در میان گروهایی که به آنها تعلق دارند، هستند. همچنین استفاده از برند هویت اجتماعی مشتری را از سایر هویت‌های اجتماعی تفکیک میکند. بنابراین هویت برند به افراد اجازه میدهند تا شخصیت اجتماعی خود را ارتقاء دهند ( Nam et al, 2011). انسجام در سبک زندگی: انسجام در سبک زندگی، سبک زندگی نه تنها در برگیرنده ویژگی های دموگرافیک است بلکه شامل نگرش مثبت به زندگی، عقاید و روحیات افراد نیز میشود. درواقع این واژه به الگوهای زندگی منحصر به فرد یک فرد اشاره دارد که به وسیله فعالیت‌ها، علایق و نظریات بیان میگردد و همه‌ی آنها، تفاوت میان افراد را نمایش میدهند. مشتریان یک برند را هنگامی خریداری میکنند و یا نسبت به آن نظر مثبت ارائه میکنند که به آن برند بتواند نیازهای آنها را در رسیدن به الگوهایی خاص از سبک زندگی برطرف کند، بنابراین انسجام در سبک زندگی به معنای توسعه چیزی است که برند در آن مطابق با سبک زندگی افراد باشد( Nam et al, 2011). 1-8- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق وفاداری به برند: در این تحقیق وفاداری به برند با استفاده از سوالات موجود در پرسشنامه که در طیف لیکرت (5تایی) قرار دارد سنجیده میشود. این سوالات در برگیرنده میزان مراجعه مجدد مشتریان، پیشنهاد یک برند خاص به دیگر افراد و پرداخت هزینه برای استفاده از یک برند میباشد. رضایتمندی: متغیر رضایتمندی در این تحقیق از طریق سوالاتی در مورد رضایتمندی کلی، احساس دلشادی و خوشحالی و میزان برآورده شدن انتظارهای مشتریان سنجیده میشود. این سوالات در پرسشنامه در طیف لیکرت (5تایی) قرار دارد. کیفیت خدمات: در این تحقیق کیفیت خدمات بر اساس دو بعد سنجیده و ارزیابی می گردد. این دو بعد عبارتند از کیفیت فیزیکی و رفتار کارکنان. الف- کیفیت فیزیکی: این متغیر با استفاده از سوالات موجود در پرسشنامه که در طیف لیکرت قرار دارد سنجیده میشود. این سوالات در برگیرنده تجهیزات رستوران، منوی مناسب و ظاهر جذاب رستوران است. ب- رفتار کارکنان: در این تحقیق منظور از رفتار کارکنان، گوش دادن به حرفهای مشتری، رفتار دوستانه با مشتریان و کمک به مشتریان در انتخاب غذا است . این سوالات در پرسشنامه در طیف لیکرت (5تایی) قرار دارد. رضایت درونی ایدهآل: این متغیر با استفاده از سوالات موجود در پرسشنامه که در طیف لیکرت قرار دارد سنجیده میشود. این سوالات در برگیرنده تطبیق تصویر برند با انتظارات مشتری و ایجاد جایگاه اجتماعی برای مشتریان است. هویت برند: هویت برند نیز با استفاده از سوالاتی سنجیده میشود این سوالات در پرسشنامه در طیف لیکرت (5تایی) قرار دارد و این سوالات در برگیرنده حس یکی بودن با رستوران و عدم انتقاد از رستوران میباشد. انسجام در سبک زندگی: این متغیر با استفاده از سوالات موجود در پرسشنامه که در طیف لیکرت قرار دارد سنجیده می شود. این سوالات در برگیرنده مواردی است که به مقایسه محیط رستوران با محیط زندگی مشتریان میپردازد. 1-9- قلمرو تحقیق 1-9-1- قلمرو موضوعی قلمرو موضوعی تحقیق در حوزه رفتار مصرفکننده بوده و به بررسی تاثیر ارزش برند بر وفاداری مشتریان می پردازد. 1-9-2- قلمرو مکانی قلمرو مکانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت است. 1-9-3- قلمرو زمانی این تحقیق در فاصله زمانی فروردین ماه 93 آغاز و در دی ماه 93 خاتمه یافته است.
|
برچسب های مهم
بررسی ارتباط آدنوزین دی آمیناز با برخي از ميانجي هاي التهابي سرم خون در گاوهای مبتلا به تیلریوز WORDچکیده بررسی ارتباط آدنوزین دی آمیناز با برخي از ميانجيهاي التهابي سرم خون در گاوهای مبتلا به تیلریوز به منظور بررسی ارتباط آنزيم آدنوزين دآميناز با برخي از ميانجيهاي التهابي (اینترلوکینهای 1و 6 واينترفرون گاما و فاكتور نكروزكننده تومور آلفا ( در تیلریوز گرمسيري گاو، نمونههاي خون و سرم از 49 رأس گاو آلوده و 15 رأس گاو غير آلوده جمع آوري شد پارامترهاي هماتولو‍ژي و بيوشيميايي در هر دو گروه با روشهاي استاندارد اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه تعداد گلبولهاي قرمز، ميزان هموگلوبين، ميزان هماتوکريت در حيوانات آلوده کاهش يافته و همه اين ها مؤيد بروز کم خوني در آن ها بود. افزون بر اين، تعداد لنفوسیت و مونوسیت و ائوزینوفیل در حيوانات آلوده بيشتر بود فعاليت آدنوزین دآمیناز و مقادير اینترلوکینهای 1و 6 واينترفرون گاما و فاكتور نكروزكننده تومور آلفا در حيوانات آلوده بيشتر از حيوانات غيرآلوده بود. اين يافته ها همراه با لنفوسيتوز در گردش خون محيطي مؤيد پاسخ ايمني فعال در برابر عفونت و نيز در برابر واكنش هاي التهابي مربوطه در بافت هاي مختلف هستند. با اين حال، همبستگي معني داري بين ميزان پارازيتمي، فعاليت آدنوزين دآميناز و سيتوكين هاي التهابي وجود نداشت. مقادير بالاي فعاليت آدنوزين دآميناز در گاوهاي آلوده احتمالا شاخص مهمي است كه روشن شدن نقش آن در پاتوژنز يا ايمونوپاتوژنز تيلريوز گرمسيري گاو، نيازمند مطالعات بيشتري است. فهرست مطالب فصل اول: (مقدمه و هدف) .... 9 فصل دوم: (کلیات) 1-2- تاریخچه ...........................................................................................................................................................11 2-2- تیلریا و طبقه بندی آن ............................................................................................................................... 12 3-2- تیلریا آنولاتا ................................................................................................................................................... 13 4-2- مورفولوژی ...................................................................................................................................................... 13 5-2- سیر تکاملی انگل .......................................................................................................................................... 14 1-5-2- مرحله شیزوگونی در بدن گاو ........................................................................................................... 15 2-5-2- مرحله گاموگونی انگل در بدن کنه ................................................................................................. 16 3-5-2- مرحله اسپروگونی در بدن کنه ......................................................................................................... 16 6-2- روش انتقال تیلریا ......................................................................................................................................... 17 1-6-2- انتقال مکانیکی .................................................................................................................................... 17 2-6-2- انتقال مرحلهای ................................................................................................................................... 17 3-6-2- انتقال داخل رحمی ............................................................................................................................ 18 4-6-2- انتقال از طریق تخم ........................................................................................................................... 18 7-2- بیماریزایی ...................................................................................................................................................... 18 8-2- نشانههای بالینی ........................................................................................................................................... 23 9-2- جراحات کالبدگشایی .................................................................................................................................. 25 1-9-2- جراحات ماکروسکوپیک .................................................................................................................... 25 2-9-2- جراحات میکروسکوپیک ................................................................................................................... 25
عنوان صفحه
10-2- درمان ........................................................................................................................................................ 25 11-2- آدنوزین دآمیناز ........................................................................................................................................ 26 12-2- سیتوکینها ............................................................................................................................................... 27 1-12-2- ویژگی کلی سیتوکینها ............................................................................................................ 28 2-12-2- اعمال سیتوکینها ....................................................................................................................... 29 3-12-2- سیتوکینهای مؤثر در ایمنی ................................................................................................... 29 4-12-2- اینترلوکین-6 .............................................................................................................................. 30 5-12-2- اینترلوکین-1 بتا ........................................................................................................................ 31 6-12-2- عامل نکروز دهنده تومور (TNFα) ........................................................................................ 31 7-12-2- سیتوکینهای ایمنی اختصاصی، مؤثر در التهاب ایمنی ................................................... 33 1-7-12-2- اینترفرون گاما (IFNγ) .................................................................................................. 33
فصل سوم: (روش کار) 1-3- مواد و وسایل مورد نیاز ........................................................................................................................... 35 2-3- روش کار ..................................................................................................................................................... 35 1-2-3- نمونهگیری ........................................................................................................................................ 35 2-2-3- روشهای محاسبه شاخصهای گلبول قرمز .............................................................................. 36 3-2-3- اندازهگیری آدنوزین دآمیناز ......................................................................................................... 37 1-3-2-3- اساس روش کار ..................................................................................................................... 37 2-3-2-3- معرفها ................................................................................................................................... 37 3-3-2-3- روش اسپکتروفتومتری ........................................................................................................ 38 4-3-2-3- روش محاسبه ....................................................................................................................... 38 4-2-3- اندازهگیری TNFα ..........................................................................................................................38 1-4-2-3- اساس روش کار .................................................................................................................... 38 2-4-2-3- محتویات کیت ....................................................................................................................... 39 3-4-2-3- آمادهسازی محلولهای مورد نیاز ...................................................................................... 39 4-4-2-3- روش کار ....................................................................................................................................... 40 5-2-3- اندازهگیری IFN γ .......................................................................................................................... 41 1-5-2-3- اساس روش کار ...................................................................................................................... 42 2-5-2-3- محتویات کیت ........................................................................................................................ 42 3-5-2-3- آمادهسازی محلولهای مورد نیاز....................................................................................... 42 4-5-2-3-روش کار .................................................................................................................................. 43 6-2-3- اینترلوکین-1 بتا .............................................................................................................................. 44 7-2-3- اینترلوکین-6 .................................................................................................................................... 44 8-2-3- روش آماری ....................................................................................................................................... 45
فصل چهارم: (نتایج) ................................................................................................................................... 46
فصل پنجم: (بحث و نتیجهگیری) ...................................................................................................... 73 پیشنهادات .............................................................................................................................................................. 79
فهرست منابع و مآخذ منابع فارسی ........................................................................................................................................................... 80 منابع انگلیسی ........................................................................................................................................................ 81 فهرست جداول جدول شماره 1-4: میزان پارامترهای هماتولوژیک خون گاوهای سالم و آلوده به تیلریا آنولاتا ........................................................................................................................................................ 48 جدول شماره 2-4: میزان آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی در سرم خون گاوهای سالم و آلوده به تیلریا آنولاتا ............................................................................................................. 49 جدول شماره 3-4: میزان پارامترهای هماتولوژیک خون گاوهای سالم و آلوده به تیلریا آنولاتا با درصدهای مختلف پارازیتمی .............................................................................................. 50 جدول شماره 4-4: میزان آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی در سرم خون گاوهای سالم و آلوده با درصدهای مختلف پارازیتمی .............................................................................. 51 جدول شماره 5-4: همبستگی میان پارامترهای هماتولوژیک، آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی سرم خون گاوهای سالم ........................................................................................... 52 جدول شماره 6-4: همبستگی میان پارامترهای هماتولوژیک، آدنوزین دآمیناز و میانجی های التهابی سرم خون گاوهای آلوده به تیلریا آنولاتا ............................................................ 53 جدول شماره 7-4: همبستگی میان پارامترهای هماتولوژیک، آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی سرم خون گاوهای آلوده به تیلریا آنولاتا با میزان پارازیتمی کمتراز2 درصد .......................... 54 جدول شماره 8-4: همبستگی میان پارامترهای هماتولوژیک، آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی سرم خون گاوهای آلوده به تیلریا آنولاتا با میزان پارازیتمی بین 2 تا 4 درصد ...................... 55 جدول شماره9-4: همبستگی میان پارامترهای هماتولوژیک، آدنوزین دآمیناز و میانجیهای التهابی سرم خون گاوهای آلوده به تیلریا آنولاتا با میزان پارازیتمی بیشتر از 4 درصد ..................... 56 فهرست نمودارها نمودار 1-4: همبستگی منفی معنیداری میان درصد پارازیتمی و میزان RBC در گاوهای مبتلا به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ............................................................................... 57 نمودار2-4: همبستگی منفی معنیداری میان درصد پارازیتمی و میزان هموگلوبین گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ...................................................................................... 58 نمودار 3-4: همبستگی منفی معنیداری میان درصد پارازیتمی و میزان هماتوکریت گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ...................................................................................... 59 نمودار 4-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان MCV گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا .................................................................................................................... 60 نمودار5-4: همبستگی منفی میان درصد پارازیتمی و میزان MCH گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................................61 نمودار6-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان MCHCگاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ............................................................................................................... 62 نمودار7-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان گلبولهای سفید گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ....................................................................................................... 63 نمودار8-4: همبستگی منفی معنیدار میان درصد پارازیتمی و میزان لنفوسیت گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................... 64 نمودار9-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان نوتروفیل گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................................... 65 نمودار10-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان مونوسیت گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ................................................................................................................ 66
عنوان صفحه
نمودار11-4: همبستگی مثبت معنیدار میان درصد پارازیتمی و میزان ائوزینوفیل گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................... 67 نمودار12-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزان آدنوزین دآمیناز گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ...................................................................................................... 68 نمودار13-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزاناینترلوکین- 1بتا گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا .................................................................................................... 69 نمودار14-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزاناینترلوکین- 6 گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................... 70 نمودار15-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزانTNFα گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................... 71 نمودار16-4: همبستگی میان درصد پارازیتمی و میزانIFN γ گاوهای آلوده به تیلریوز ناشی از تیلریا آنولاتا ..................................................................................................... 72 «فصل اول» «مقدمه وهدف» تیلریوز بیماری حاد و کشنده ای است که سالانه تلفات و خسارات زیادی را به صنعت دامپروری کشور تحمیل میکند. عفونت حاد بیشتر در گاوهای خالص و دورگ دیده میشود اما گاوهای بومی از مقاومت بیشتری نسبت به این انگل برخودار هستند. در این بیماری کم خونی ناشی از همولیز خارج عروقی رخ میدهد. اشكال داخل لكوسيتي تيلريا كه شيزونت ناميده ميشوند معمولاً در داخل سيتوپلاسم لكوسيتها جاي دارند و در بيشتر موارد تمام سيتوپلاسم را اشغال نموده و لكوسيتها را متلاشي مینمايند.شیزونت تیلریا ابتدا سبب افزایش سلولهای سیستم لنفاویشده (لنفوپرولیفراتیو) و بعد از آن سبب تخریب سلولهای فوقمیشود.آدنوزین دآمینازآنزیمی است که باعث دآمینه شدن آدنوزین و تبدیل آن به اینوزین و داکسی اینوزین میشود. آنزیم فوق در بیماران مبتلا به نقص ایمنی شدید(SCID)، وجود ندارد. آدنوزین اضافی از مسیرهای دیگری به محصولات مختلفی تبدیل میشود که تجمع این محصولات در سلولهای مختلف باعث بروز مشکلاتی میشود. آدنوزین در این سلولها بهdATP، داکسی آدنوزین وS-آدنوزیل همو سیستین تبدیل میشود و در نتیجه مقدار این متابولیت‌ها در پلاسما افزایش مییابد. dATP بصورت آلوستریک عمل آنزیم ریبو نوکلئوتید ردوکتاز را متوقف میکند. در اثر توقف عمل این آنزیم میزان مولکول‌های پیش ساز لازم برای سنتز DNA در سلول کاهش میابد وسنتز DNA متوقف میشود. با تزریق آنزیم آدنوزین دآمیناز به این بیماران، میتوان آنها را درمان کرد. آنزيم آدنوزين دآميناز تبديل شدن آدنوزين به اينوزين را کاتاليز میکند. افزایش آنزيم آدنوزين دآميناز در تعدادی از بیماریهای وابسته به ایمنی از جمله آرتریت روماتوئید گزارش شده است. اين آنزيم در تکثير و تمايز لنفوسيت‌هایT نقش دارد. با توجه به نقش آنزيم آدنوزين دآميناز در تکثير و تمايز لنفوسيت‌هایT و نیز تغييرات اين لنفوسيتها در بيماري تيلريوز تصميم گرفته شد تا در پژوهش حاضر ارتباط آنزيم آدنوزين دآميناز با برخي از ميانجيهاي التهابي (اینترلوکین های 1و 6 و (TNFα , IFN γكه در تغييرات لنفوسيت هاي خون و ايمني حيوان مبتلا نقش دارند مورد بررسي قرار گیرند. تاکنون در زمینه تغییرات پروتئینهای مرحله ی حاد در تیلریوز گاوی و گوسفندی تحقیقاتی انجام شده است که در این رابطه میتوان به تحقیقات نظیفی و همکاران در سالهای 2009 و 2010 و رضوی و همکاران در سال 2011 اشاره کرد. در زمینه تغییرات برخی میانجیهای التهابی در تیلریوز گوسفندی نیز میتوان به تحقیق رضوی و همکاران در سال 2010 اشاره کرد. در زمینه تغییرات برخی میانجیهای التهابی و ارتباط آنها با لنفوسیتهای خون محیطی در تیلریوز گاوی می توان به تحقیق رضوی و همکاران در سال 2010 اشاره کرد. تاکنون در زمینه ارتباط آنزيم آدنوزين دآميناز با برخي از ميانجيهاي التهابي (اینترلوکین های 1و 6 و (TNFα , IFN γدر تیلریوز گاوی تحقیقی انجام نشده است. بنابراین اهداف پژوهش حاضر عبارتنداز: 1- آیا آنزيم آدنوزين دآميناز در سرم خون گاوهای مبتلا به تیلریوز تغییر میکند؟ 2- آیا اینترلوکینهای 6 و 1 و TNFα , IFNγدر سرم خون گاوهای مبتلا به تیلریوز تغییر میکند؟ 3- آیا ميان فعاليت آنزيم آدنوزين دآميناز و غلظت اینترلوکینهای 6 و 1 و TNFα , IFNγ سرم خون گاوهای مبتلا به تیلریوز ارتباطي وجود دارد؟ 4- آیا نتايج اين تحقيق مي تواند كمكي به روشن شدن بيشتر مكانيسمهاي ايمني درگير در بيماري تيلريوز گاوي كند؟ «فصل دوم» «کليات» 1-2- تاريخچه اولين بار کخ[1] در آفريقای شرقی پيروپلاسماهای[2] کوچکی را در خون گاوها مشاهده نمود. در سال 1904 تيلر[3] در آفريقای جنوبی انگلی را به نام پيروپلاسما پارووم[4] شناسايي کرد و نشان داد که اين انگل با تزريق به حيوان سالم انتقال نمي يابد. در همان سال دو نفر روسي به نام هاي شونکوسکي[5] و لوس[6] پيروپلاسمهاي کوچکي را در خون گاوهاي قفقازي پيدا کردند و انگل را پيروپلاسما آنولاتوم[7] ناميدند. در سال 1906 تيلر، انگل کوچک ديگري را در خون گاوها يافته و آن را پيروپلاسما موتانس[8] نامید (رفيعي، 1357). در سال 1907 بتنکورت[9] و همکارانش هنگام تقسيم بندي پيروپلاسما، جنس تيلريا را براي انگل هاي کوچکي که در آفريقاي جنوبي کشف شده بود، اختصاص دادند و پيروپلاسما پارووم به تيلريا پارووم تغيير نام يافت. در سال 1910 محققان مختلف در غدد لنفي و کبد گاوان مبتلا به تب سواحل شرقي[10] اجسامي يافتند که گوندردر اين سال هويت آنها را کشف نمود و اثبات کرد آنها همان شيزونت[11] انگل ميباشند (رفيعي،1357). در سال 1924 سرژان و همکارانش در الجزيره تيلريايي را کشف کردند و آن را تيلريا ديسپار[12] ناميدند. در سال 1932 به دنبال کارهاي گوندر، کودري و هالي چرخه زندگي انگل را کشف کردند. در سالهاي بعد در مؤسسه رازي براي اولين بار دلپي انگلهاي خون دامهاي مختلف و همچنين کنه‌ها و نقش آنها را در انتقال بعضي بيماريها به انسان و دام را مورد توجه و مطالعه قرار داد (رفيعي، 1357). در سال 1945 تسور[13] در فلسطين اشغالي براي اولين بار شيزونت را در بافتهاي لنفي گوساله کشت داد و فصل جديدي را براي مطالعهي اين انگل گشود (رفيعي، 1357). در سال 1975 و 1977 به ترتيب شين و همکاران و سپس ملهورن و شين مراحل جنسي تيلريا آنولاتا را در کنه هيالوما آناتوليکم اکسکاواتم[14] نشان دادند (رفيعي، 1357). در ايران در سال 1314 يعني همزمان با ورود 16 رأس گاو اصيل از کشور فرانسه به مؤسسه دامپروري حيدرآباد کرج و تلف شدن 12 رأس از آنها، براي اولين بار تيلريوز مورد توجه قرار گرفت و از سال 1315 با تحقيقات دلپي و همکاران مشخص گرديد که عامل تيلريوز حاد در ايران تيلريا آنولاتا است که مشابه تيلريا ديسپار در الجزيره ميباشد (هاشمي فشارکي، 1365). در سال 1976 هوشمند راد نشان داد که کم خوني حاصل از تيلريا آنولاتا مربوط به مرحله شيزونتي انگل بوده و علت اصلي کم خوني را بروز پديده اتوايميون و پادتن اتو هماگلوتينين[15] دانست (هوشمند راد، 1976). 2-2- تيلريا و طبقه بندي آن تکياخته تيلريا ميتواند بسياري از حيوانات اهلي و وحشي را در اکثر نقاط دنيا آلوده کند (دولان، 1989). اعضاي اين خانواده به اشکال گرد، بيضي و ميلهاي شکل و يا اشکال بيقاعده در لنفوسيتها[16]، هيستيوسايتها[17] و اريتروسايتها[18] ديده ميشوند (سولسبي، 1982). اين انگلها در سلولهاي ميزبان توليد رنگدانه نميکنند و توسط کنههاي خانواده ايکسوديده منتقل ميشوند (سولسبي، 1982، ملهورن و والدروف، 1988، دولان، 1982). در اين خانواده سه جنس به نامهاي تيلريا، هماتوکسنوس[19] و سايتوکسزئون[20] تشخيص داده شده است (والکر، 1990، هاشمي فشارکي، 1991، رفيعي، 1357). لواين تيلريا را مترادف سايتوکس زئون معرفي نمود اما بارنت[21] اعلام کرد که اين دو کاملاً جدا از يکديگر هستند (بارنت، 1977 و لواين، 1983). تک ياخته تيلريا به صورت زير دسته بندي شده است (والکر، 1990، ايروين، 1987، هاشمي فشارکي، 1991): زير سلسله[22] پروتوزوآ، شاخه[23] اپي کمپلکسا، رده[24] اسپوروزوآ، زير رده[25] پيروپلاسما، راسته[26] پيروپلاسميدا، خانواده[27] تيلريئيده، جنس[28] تيلريا، گونه[29] تيلريا آنولاتا. 3-2- تيلريا آنولاتا اسامي ديگر تيلريا آنولاتا عبارتند از: پيروپلاسما آنولاتم، تيلريا ديسپار، تيلريا ترکستانيکا[30] و گوندريا[31] آنولاتا (سولسبي، 1982، لواين، 1983، رفيعي، 1357). ميزبانها عبارتند از گاو، گاو کوهاندار، گاو ميشآبي و گاو ميش اهلي. آلودگي در اروپاي جنوبي، شمال آفريقا و خاورميانه (شامل هند و آسياي مرکزي) گزارش شده است (دولان، 1989، سولسبي، 1982). تيلريا آنولاتا توسط گونههاي مختلف کنه هيالوما منتقل ميگردد و عامل تيلريوز مديترانه‌اي[32] يا تيلريوز گرمسيري[33] ميباشد (سولسبي، 1982، جاب و کندي، 1985، هاشمي فشارکي، 1991، دولان، 1989). 4-2- مورفولوژي به طور کلي انگل به دو شکل شيزونتي (داخل لنفوسيتي) و پيروپلاسمي (داخل گويچه اي) ديده ميشود (رفيعي، 1357). الف- فرمهاي چند شکلي انگل در سيتوپلاسم لنفوسيتها خصوصاً در غدد لنفي و طحال و گاهي نيز در سلولهاي اندوتليال عروق ديده ميشوند اين اشکال شيزونتي را اجسام آبي کخ[34] ميگويند. اجسام آبي کخ به فرمهاي گرد و بيقاعده هستند و حدود 8 ميکرومتر قطر دارند. در رنگآميزي رومانوفسکي[35]، سيتوپلاسم آبي رنگ است و تعدادي دانههاي ريز حاوي کروماتين به رنگ قرمز ظاهر ميشوند. شيزونتها به دو شکل تشخيص داده شدهاند: 1- شيزونتهاي با دانههاي کروماتيني بزرگ به قطر 2-4/0 ميکرومتر که ماکروشيزونت[36] ناميده ميشوند و ماکرو مروزوآيتها[37] به قطر 5/2- 2 ميکرومتر را توليد ميکنند (هاشمي فشارکي، 1991، باقري، 1365). 2- دانههاي کروماتين کوچکتر داراي قطر 8/0-3/0 ميکرومتر هستند و ميکروشيزونت[38]، ناميده ميشوند و مولد ميکرومروزوآيتها[39] ميباشند. مشاهده اين اجسام در گسترشهاي خون مشکل مي باشد ولي تزريق خون حيوان مبتلا در مرحله حاد بيماري به حيوان سالم و ابتلاي حيوان سالم، وجود آنها را در خون ثابت ميکند (رفيعي، 1357). ب- حدود 70-10 درصد مروزوئيتهايي که به داخل گويچه رسيدهاند، داراي اشکال گرد يا بيضي هستند. (مه تاو همکاران، 1988) اشکال غالب را حلقهاي و هلالي ميدانند (مهتا و همکاران، 1988). اشکال ويرگولي و به ميزان کمتر اشکال آناپاسمايي (هاشمي فشارکي، 1991، سولسبي، 1982) و باسيلي (جاب و کندي، 1985) نيز گزارش شدهاند. همچنين تقسيم دو تا چهارتايي که منجر به شکل صليبي ميگردد، ذکر گرديده است (سولسبي، 1982، اسکالم و جين، 1986، لوين، 1983، رفيعي، 1357). در رنگآميزي رومانوفسکي، سيتوپلاسم آبي و دانههاي کروماتيني به رنگ قرمز و در يک انتها مشخص ميشوند (سولسبي، 1982، دهر و همکاران، 1987). گاهي ممکن است چندين انگل در داخل يک اريتروسيت ديده شوند (سولسبي، 1982). اشکال پاتوژن و پيروپلاسمي در داخل گويچههاي قرمز شبيه يکديگر ذکر شدهاند (اسکالم و جين، 1986). 5-2- سير تکاملي انگل سير تکاملي انگل در بدن گاو و کنه شامل سه مرحله شيزوگوني[40]، گاموگوني[41] و اسپوروگوني[42] ميباشد (سولسبي، 1982، ملهورن و والدروف، 1988، جاب و کندي، 1985، دولان، 1989، رفيعي، 1357). سير تکاملي انگل شامل مراحل زير است: 1- اسپوروزوآيتها[43] 2- شيزونت (اجسام کخ) 3- مروزوآيتهاي متحرک 4- تقسيم دوتايي داخل گلبول قرمز (به ندرت) 5- ورود بعضي از مروزوآيتها به ساير گلبولهاي قرمز 6- تشکيل مراحل کروي يا تخم مرغي شکل (مانند گامونتها) 7 و 8- ورود گامونتهاي آزاد در توده ي خون به روده کنه، تشکيل ميکروگامونتها که با تقسيم به ميکروگامتهاي تک هستهاي ازدياد مييابند و سپس به ماکروگامتها متصل ميشوند. 9- ماکروگامت 10- زيگوت با واکوئل داخلي 11 و 12- تشکيل کينت متحرک از زيگوت غير متحرک تخم مرغي درون سلولهاي روده کنه 13- در کينتهاي تيلريا پاروا، تقسيم هسته ممکن است قبل از ترک سلولهاي روده آغاز شود. 14- کينتها در سيتوپلاسم غدد بزاقي مجدداً شروع به تقسيم هسته ميکنند. 1-5-2- مرحله شيزوگوني در بدن گاو در حين خونخواري کنه، اسپوروزوآيتهاي تک هستهاي به همراه بزاق به بدن گاو وارد ميگردند. اسپوروزوآيتها حدود 5/1 ميکرومتر قطر دارند. اين اسپروزوآيتها به داخل غدد لنفي منتقل شده و وارد لنفوسيتها ميگردند و بعد از گذشت 5 تا 8 روز از شروع آلودگي در غدد لنفي قابل تشخيص هستند. ارگانيسم، سلولها را به انجام تقسيم ميتوز[44] تحريک ميکند و لنفوسيتها به لنفوبلاست مبدل ميشوند. طي چند روز انگلها در بافتهاي سيستم مونوسيت-ماکروفاژي و غدد لنفي تکثير مييابند و به صورت ماکروشيزونتهاي چند هستهاي در سيتوپلاسم سلول ظاهر ميشوند. اينها همان اجسام آبي کخ هستند. ماکروشيزونتها به طور متوسط داراي 8 هسته بوده و قطر هر کدام يک ميکرون ميباشد. ماکروشيزونتها و هستهشان با پيشرفت بيماري رشد ميکنند و اندازه متوسط آنها به 8/4 ميکرون ميرسد. سلول آلوده به ماکروشيزونت، تقسيم ميتوز انجام داده و دو سلول آلوده دختر به وجود ميآيد. ممکن است در اثر تحريک اين سلولها ميکروشيزونتها آزاد گردند. اين ميکروشيزونتها قادرند وارد لنفوسيتهاي غيرآلوده شوند و در فعاليت به ميکروشيزونت مبدل ميشوند. لنفوسيتهاي حاوي ميکروشيزونت پاره شده و ميکرومروزوآيتها را آزاد مي کنند. مروزوآيتهاي آزاد و متحرک قادرند وارد گلبولهاي قرمز شوند. مروزوآيتها در داخل گلبول قرمز به ميزان کم تقسيم دوتايي انجام داده و پس از خروج از گلبول، گلبولهاي سالم را هم آلوده کرده و گامونتهاي با اشکال گرد و بيضي انگل را ميسازد (سولسبي، 1982، ملهورن و والدروف، 1988، جاب و کندي، 1985، دولان، 1989، رفيعي، 1357). 2-5-2- مرحله گاموگوني در بدن کنه کنه در حين تغذيه گلبولهاي آلوده را وارد بدن مي کند. در داخل روده کنه، از گامونتهاي آزاد که در داخل خون قرار دارند ميکروگامونت و ماکروگامونت توليد ميشوند (ميکروگامونت نر، ماکروگامونت ماده) که از ترکيب اين دو، زيگوت حاصل ميشود. زيگوت وارد ديواره روده کنه شده و در طي دوره پوست اندازي کنه، از حالت بيضي و بيحرکت به شکل متحرک (کينت) در ميآيد (سولسبي، 1982، ملهورن و والدروف، 1988، دولان، 1989، رفيعي، 1357). 3-5-2- مرحله اسپوروگوني در بدن کنه بعد از پوست اندازي کنه ايکسوديده و تماس مجدد با يک ميزبان جديد، کينتهاي متحرک روده را ترک کرده و وارد سيتوپلاسم سلولهاي غدد بزاقي ميشوند. اين سلولها معمولاً از نوع آسيني[45] تيپ 3 ميباشند. شايان ذکر است که 18 نوع سلول، سازنده غده بزاقي هستند که در طي مرحله پوست اندازي و تکامل کنه تعداد آسينيهاي غدد بزاقي 100-5 برابر افزايش يافته و کينت، سلول مناسب را انتخاب مينمايد (يانگ و همکاران، 1983، آنسورن و همکاران، 1988، گت لند و والکر، 1987). کينتهايي که وارد ساير سلولها شوند زنده نخواهند ماند (آنسورن و همکاران، 1988). هسته کينت هاي باقي مانده تقسيم شده و اسپورونتها[46] را توليد ميکند. هسته و سلول ميزبان در اثر آلودگي بزرگ ميشوند. در داخل اين سلولها هزاران اسپورونت به وجود ميآيد که اين اسپورونتها در هم رفته و جوانههايي را تشکيل ميدهند و از اين جوانهها اسپروبلاستهاي اوليه به وجود ميآيد. از تقسيم اسپروبلاستهاي اوليه به اسپروبلاستهاي ثانويه، اسپوروزوآيت به وجود ميآيد. اسپوروزوآيتها وارد مجاري غدد بزاقي ميشوند، سلول ميزبان و هسته از بين رفته و باقي مانده انگل نيز در سلول باقي ميماند (ملهورن و والدروف، 1988). براي ديدن انگلها در داخل سلولهاي آسيني غدد بزاقي کنه، قبل از ورود اسپوروزوآيتها به داخل مجاري غدد بزاقي، دهر و همکاران در سال 1987 از دو روش والکر و ايروين استفاده نمودند و نتايج زير را گزارش نمودند (دهر و همکاران، 1987). در روش والکر هسته سلولهاي آسيني دچار هيپرپلازي شده و به رنگ سبز، آبي ديده ميشوند. در روش ايروين[47] هسته به رنگ آبي متمايل به سبز با سيتوپلاسم صورتي رنگ ديده ميشود (دهر و همکاران، 1987). 6-2- روش انتقال تيلريا تيلريا به دو روش مکانيکي[48] و بيولوژيکي[49] منتقل ميشود. روش بيولوژيکي خود شامل انتقال مرحلهاي[50] و انتقال داخل رحمي[51] است. البته انتقال از طريق تخم نيز گزارش گرديده اما هنوز مورد تردید است. در سال 1982 این چهار روش انتقال توسط رابینسون گزارش گردیده است (رابینسون،1982). |
برچسب های مهم
ارزیابی شاخصهای وزن گیری نژاد گوشتی راس (Ross) با استفاده از اولتراسونوگرافی WORDفهرست مطالب عنوان صفحه چکیده....... مقدمه و هدف... فصل اول کلیات 1-1- عضلات....... 1-2- دستگاه تنفس.... 1-3- چگونگی رشد طیور...... 1-4- درشد و مصرف غذا....... 1-5- منحنی های رشد گله گوشتی..... 1-6- تفاوت وزن بین جنس های مختلف.... 1-7- تغییرات هفتگی ضریب تبدیل غذایی.... 1-8- مصرف دان ورابطه آن با جنس طیور..... 1-9-رابطه مقدار مصرف دان و ضریب تبدیل غذایی مرغ ها و خروس های گوشتی نسبت به افزایش رشد...... 1-10- نوسانات وزن هر پرنده..... 1-11- نوسانات وزنی طبیعی گله... 1-12- منحنی طبیعی.... 1-13- محاسبه راندمان رشد گله گوشتی..................................................................................... 1-14- ناهماهنگی رشد و ضریب تبدیل غذایی........................................................................... 1-15- نسبت وزن پرنده گوشتی به دان........................................................................................ 1-16- کاربرد اولتراسونوگرافی در بررسی ماهیچه ها................................................................... 1-17- آناتومی مربوط به ماهیچه های اسکلتی.............................................................................. 1-18- ظاهر طبیعی ماهیچه ها....................................................................................................... 1-19- جراحت های ماهیچه ای.................................................................................................... 1-20- ورم خونی ماهیچه ای......................................................................................................... 1-21-گسیختگی ماهیچه................................................................................................................ 1-22- اجسام خارجی بین ماهیچه ای.......................................................................................... فصل دوم مروری بر تحقیقات انجام شده................................................................................................... فصل سوم مواد و روش کار 3-1- تعداد نمونه ها................................................................................................................... 3-2- اندازه گیریهای اولتراسونوگرافی......................................................................................... فصل چهارم نتایج 4-1- تأیید معادلات رگرسیون.................................................................................................... 4-2- تکرارپذیری و اثر اپراتور................................................................................................... فصل پنجم بحث 5-1- تخمین ثمرات و وزن های سینه و لاشه با رگرسیون ساده................................................. 5-2- تقریبهای بازدهی و وزن ماهیچه های سینه و لاشه با استفاده از رگرسیون چندگانه............ منابع................................................................................................................................................. چکیده انگلیسی................................................................................................................................ چكيده هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین ضخامت عضله سینه اندازه گیری شده توسط سونوگرافی و گوشتی بودن و ویژگی چاقی درجوجه های گوشتی بود. این آزمایش بر روی 100 رأس 308 جوجه با سن 42 روز انجام شد. پیش از اندازه گیری های اولتراسونوگرافی ، تمام پرندگان به پشت خوابانده شدند و نگه داشته شدند. مکان های اندازه گیری شناسایی شدند و تصاویر از پرندگان زنده با استفاده از اتصال یک پروب خطی 5/7 مگاهرتزی گرفته شد. جوجه ها وزن شدند. درنرها ضخامت عضله سینه قبل از کشتار اندازه گیری مشخص شدویژگیهای بررسی شده شامل دور قفسه سینه، پهنای سینه،طول و زاویه ستون فقرات، وزن کل بدن مرغ زنده، ضخامت ماهیچه که با سونوگرافی تعیین میشود و وزن گوشت سینه است. پس از این بررسی ها مرغها ذبح شدند و کلیه ماهیچه های سینه آنها ( ماهیچه های سینه ای بزرگ و سینه ای کوچک) برش داده شده و وزن آنها اندازه گیری شد. در مرحله بعد یک الگوی خطی شامل تاثیر جنسیت و چندین شاخصه پیشگو نظیر متغیرهای کمکی با داده های به دست آمده تطبیق داده شد. تست تشابه شیب خط در مورد جنسیت ها هیچ تفاوتی را نشان نداد. میانگین های به دست آمده برای شاخصه های بررسی شده بدین ترتیب بوده است : وزن گوشت سینه 58/115 گرم، وزن مرغ زنده 1031 گرم،زاویه ستون فقرات 65/68 درجه، دور قفسه سینه 81/26 سانتی متر، طول ستون فقرات 40/10 سانتی متر ،پهنای سینه 67/4 سانتی متر و ضخامت ماهیچه 52/11 میلی متر . همه این شاخصه ها به جز زاویه ستون فقرات ( 28/0) و پهنای قفسه سینه (0/19) تا حد زیادی با وزن گوشت سینه مرتبط بودند : دور سینه (8/0) وزن مرغ زنده (84/0)، طول ستون فقرات (81/0)، و ضخامت ماهیچه (79/0) . نتیجه اینکه اندازه دور قفسه سینه، وزن مرغ زنده، طول ستون فقرات و ضخامت ماهیچه در مرغ های که رشد کند دارند ظاهرا معرف های ارزشمندی در تخمین وزن گوشت سینه مرغ هستند . در حالی که شاخصه های زاویه ستون فقرات و پهنای قفسه سینه معرف های ضعیفی به شمار می روند. از نظر آماری با وزن لاشه، گوشت و عضلات سینه و همچنین با محتوای درصد از عضلات سینه در لاشه در ارتباط است. ضرایب همبستگی بین صفات مورد تجزیه و تحلیل، تشخیص گوشتی بودن در ماده ها، در اکثر موارد کمی بالاتر از نرها بود. واژه هاي كليدي: ماهیچه سینه، جوجه گوشتی راس، اولتراسونوگرافی . مقدمه و هدف گوشتی بودن لاشه و ویژگی های وزن گیری پرنده زنده در ابتدا درمحوطه ی سینه و ماهیچه های ران منعکس می شود. همانطور که در مطالعات بسیاری اثبات شده، ضخامت ماهیچه های سینه شاخص خوبی از ظرفیت عناصر بالا در لاشه جوجه ها است. مطالعات زیادی روشهای غیر هجومی را برای ثبت گوشت و مقدار چربی در ماکیان توصیف کرده اند برای مثال پرتونگاری مغناطیسی یا پرتونگاری کامپیوتری. در این میان اندازه گیری های فراصوتی ضخامت ماهیچه سینه سریع و آسان و روشی غیر تهاجمی است.احتمال تعیین مقدار گوشت در پرندگان زنده، در کار تولید مثل مستقیم در جهت بهبود گوشتی بودن لاشه لازم است. تخمین سریع گوشتی بودن چاقی همچنین یک عنصر کلیدی از ازریابی کیفی لاشه است و به خوبی بوسیله تکنیک های غیر هجومی انجام شده در پرندگان ،گوشتی بودن لاشه به طور زیادی به مقدار ماهیچه سینه بستگی دارد. پس توجه خاصی باید به اندازه گیری ضخامت ماهیچه سینه شود. روش غیرهجومی اولتراسونوگرافی جهت یافتن این شاخص و ارتباط بین ضخامت عضله سینه با شاخصهای وزن گیری یعنی گوشتی بودن و چاقی بکار گرفته می شود. هدف از این مطالعه فعلی، تعیین ارتباطات بین ضخامت ماهیچه های سینه اندازه گیری شده با استفاده از اولتراسونوگرانی و ویژگی های گوشتی بودن و چاق بودن در جوجه های گوشتی است. فصل اول کلیات تحقیق 1-1- عضلات عضلات حرکتی پرندگان از اهمیت خاص برخوردارند ولیکن نبایدعضلاتی که اعمال قلب، رگ های خونی، جهاز هاضمه و سایر اندام های مهم را کنترل می کنند را نیز از نظر دور داشت. عضلانی که در تحرک بال ها نقش دارند، به استخوان جناغ (استخوان سینه) متصل و ارگان های مهم شکم و دستگاه گوارش را فرا گرفته و محافظت می نمایند. این عضلات در اغلب پرندگان رشد زیادی کرده اند. رشد این عضلات تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است. به طوری که در بوقلمون های جدید و مرغ های گوشتی اصلاح نژاد شده (پرندگان اهلی شده) فقط توانایی پرواز در مسافت های کوتاه را دارند. طیور دارای عضلات قرمز و سفید می باشند که باعث پدید آمدن گوشت تیره یا روشن در آنها می شود. در گوشت قرمز چربی و میوگلوبین (اجزای حامل آهن و اکسیژن) بیشتری موجود است. در برخی موارد عمل این عضلات تعیین کننده رنگ آنهاست. در ماکیان عضلات پاها تیره تر از عضلات سینه است زیرا به هنگام ایستادن و برای قائم نگه داشتن بدن فشار بیشتری روی این عضلات وارد می شود. در پرندگان وحشی عضلات سینه تیره تر است زیرا در زمان پرواز بیشترین فشار روی این عضلات می باشد. رشته های عضلانی مرغ های گوشتی ضخیم تر و روشن تر از رشته های عضلانی مرغ های تخمگذار است. 1- 2- دستگاه تنفس قسمت های مختلف دستگاه تنفس طیور عبارت است از : حفره های بینی، حنجره، نای (لوله هوا)، جعبه صوتی[1]، برونش ها، ریه ها، کیسه های هوایی و استخوان های خاصی که محتوی هوا هستند. در قیاس با پستانداران، ریه های طیور کوچک می باشند. انقباض و انبساط آن ها خیلی جزئی بوده و فاقد عضله دیافراگم می باشند. کیسه های هوایی و استخوان های محتوی هوا مکمل ریه های کوچک می باشند. پرندگان چهار جفت کیسه هوایی و یک کیسه هوایی منفرد (کیسه هوایی بین استخوان های ترقوه) دارند. جفت های کیسه های هوایی شامل یک جفت سینه ای و یک جفت شکمی هستند. هوا به داخل ریه ها و کیسه های هوایی به راحتی حرکت می کند، ولی فقط ریه ها مسئول اصلی تنفس می باشند. با تبخیر رطوبت از سطح مخاطی ریه ها به شکل بخار آب، ریه ها در مکانیسم خنک کنندگی بدن نیز شرکت می کنند. میزان تنفس پرندگان توسط میزان دی اکسید کربن خون آنها تنظیم می شود. 1-3- چگونگی رشد طیور بدن طیور حاوی سلول های بی شماری است که در تمام نژادها (بدون توجه به وزن نهایی در زمان بلوغ) اندازه ای مشابه دارند. رشد جنینی به خاطر افزایش تعداد سلول هاست. یک سلول می شود دو تا، دو تا می شود چهارتا، چهار تا می شود هشت تا، هشت تا می شود شانزده تا و ... ولی این افزایش هماهنگ به طور نامحدود ادامه نمی یابد. بلافاصله این سلول ها تفکیک شده و برای تشکیل قسمت های مختلف بدن اختصاصی می شوند و رشد و تقسیم بعضی سلول ها، پس از خروج جوجه از تخم مرغ انجام می گیرد. طیور مسن تر سرعت رشد روزانه کمتری دارند. پس از خروج جوجه ها از تخم، دیگر بر تعداد فیبرهای عضلانی افزوده نخواهد شد و رشد سلول های عضلانی و عصبی از طریق بزرگ شدن (افزایش حجم سلول ها) صورت می گیرد. فیبرهای عضلانی حداکثر اندازه را دارند و این اندازه تحت کنترل ژنتیکی است، ولی کاهش یا افزایش اندازه با فعالیت های گوناگون تغییر می کنند. سنتز و تجزیه پروتئین ها در اندازه سلول نقش دارند. غذای بهتر، بیشتر مسئول جلوگیری از تجزیه پروتئین ها است در حالی که سنتز پروتئین در بدن بیشتر ژنتیکی است. نتیجه نهایی سنتز و تجزیه پروتئین ها معلوم می کند که اندازه سلول عضلانی کوچک یا بزرگ گردد. عضلات سینه طیور به تنهایی رشد خوبی دارند زیرا اینها در هنگام پرواز در حرکت بال ها نقش دارند. میزان چربی طیور بستگی به تعداد سلول های حاوی چربی دارد، بعضی نژادها و لاین های طیور تعداد بیشتری سلول چربی دارند (احتمالاً به خاطر نتیجه غیرمستقیم اصلاح نژاد با افزایش اندازه طیور، لاشه هم پرچربی تر خواهد بود). سلول های چربی در مراحل رشد به حداکثر تعداد خود می رسند. توانایی طیور گوشتی به افزایش وزن بیشتر، به خاطر ذخیره چربی در سلول های چربی آنهاست تا افزایش رشد اسکلت یا فیبرهای عضلانی . 1-4- رشد و مصرف غذا افرادی که به پرورش گله گوشتی وروستر اشتغال دارند باید درزمینه نوسانات رشد و مصرف دان مرغ ها و خروس ها مطالعات کافی داشته باشند همان طور که در جدول 1-1 نشان داده شده است نوسانات فوق الذکر شامل موارد ذیل خواهد بود: 1- وزن زنده 2- افزایش هفتگی وزن بدن 3- مصرف هفتگی دان 4- مصرف دان به طور مجموع 5- ضریب تبدیل غذایی به طور هفتگی 6- ضریب تبدیل غذایی به طور مجموع ارقام مندرج در جدول 1-1 براساس میانگین گله های خوب ارائه شده است. این ارقام نسبت به فصول مختلف سال دارای نوساناتی خواهند بود. به طور مثال نتایج حاصله در فصل تابستان تا حدودی بهتر از فصل زمستان می باشد. وزن زنده مرغ و خروس هنگام عرضه به بازار متفاوت است، ولی به هرحال اکثر پرورش دهندگان، پرندگان گوشتی را در سن 45 روزگی به وزنی معادل 2 کیلوگرم رسانیده و به بازار عرضه می کنند. هنگامی که متوسط وزن گله مخلوط به بیش از 2 کیلوگرم می رسد بعضی پرندگان به اندازه ای سنگین هستند که نمی توان آنها را گوشتی نامید و در ضمن به اندازه کافی سنگین نیستند که به آنها روستر اطلاق گردد. دراین مبحث پرندگانی را گوشتی می نامیم که متوسط وزن گله مخلوط آنها معادل 8/1 کیلوگرم باشد و به وزن های 7/2 کیلوگرم یا بالاتر روستر می گوییم از بررسی و مطالعه جدول 1-1 نتایج ذیل بدست می آید : 1- جوجه ها (به طور کلی تمام پستانداران و پرندگان) به نسبت یکسان رشد نمی کنند . ابتدا نسبت رشد با یک دوره شتاب آغاز شده، پس از آن به نحوی نزول می نماید که منحنی رشد پیش از سن بلوغ جنسی شکل S به خود می گیرد.
[1]-Syrinx |
برچسب های مهم
اثرات تجویز عصاره چای سبز برروی کیفیت اسپرم در موش بعد از حرارت دادن بیضه ها wordچکیده چای سبز از برگ های جوان گیاه کاملیا سینسیس تهیه می شود که غنی از مواد آنتی اکسیدان، ضد التهاب و ضد سرطان است. هر عاملی که باعث افزایش دمای بیضه ها شود، مانند دمای محیطی بالایا استرس حرارتی موضعی در ناحیه بیضه، می تواند باعث اختلال در اسپرماتوژنز و ناباروری ناشی از آزواسپرمی و الیگواسپرمی شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات درمانی حاصل از تجویز خوراکی عصاره گیاهی چای سبز بر روی اسپرماتوژنز در موش هایی است که بیضه آن ها تحت استرس حرارتی قرار گرفته است. بدین منظور تعداد 90 سر موش سوری نر بالغ انتخاب و به شش گروه، شامل دو گروهکنترل چای سبز، دو گروه درمانی با چای بعد از حرارت دادن، یک گروه کنترل حرارت و یک گروه کنترل عادی تقسیم شده و بیضه موش های مربوط به گروه های درمانی و کنترل حرارت، تحت استرس حرارتی موضعی ناحیه اسکروتوم توسط حمام آب گرم 42 درجه سانتی گراد بمدت 20 دقیقه قرار گرفت، سپس گروه های درمانی تحت تجویز خوراکی و روزانه با دوزهای mg / kg 500 و750 قرار گرفته و سرانجام در روزهای 14 و 28 و 42 با نمونه گیری از بیضه و اپیدیدیم آن ها تعداد، میزان زنده مانی و حرکت اسپرم های موجود در دم اپیدیدیم ارزیابی گردید. نتایج نشان می دهد درحالیکه اثرات مخرب حرارت بر روی اسپرماتوژنز و باروری در نتایج حاصل از گروه حرارت کاملا پیداست، تجویز عصاره مذکور بعد از گذشت 28 روز با دوزmg / kg 500 باعث بهبود فاکتورهای مربوط به باروری و خصوصیات اسپرمی مذکور و تخفیف اثرات مخرب ناشی از حرارت بر روی بیضه ها می شود. کلمات کلیدی : چای سبز، موش، اسپرماتوژنز، استرس حرارتی ، بیضه. فهرست مطالب عنوان صفحه فصلاول : مقدمهوهدف مقدمهوهدف............. .......2 فصلدوم : کلیاتوبررسیمنابعموجود 1-2- بررسیکلیگیاهچایسبزویافتههایقبلی............................................................................6 1-1-2- گیاهشناسیچایسبز...............................................................................................6 2-1-2- محتویاتشیمیایی گیاهچایسبز..............................................................................7 3-1-2- پلیفنولهایعمدهموجوددرچایسبز....................................................................8 4-1-2- استفادههایدرمانیوخواصداروییاینگیاه........................................................9 5-1-2- انواعمشهورچایموجوددردنیا ............................................................................11 6-1-2- عوارضجانبی ......................................................................................................12 2-2- آناتومیوفیزیولوژیدستگاهتناسلیحیواننر......................................................................13 1-2-2- بیضه.......................................................................................................................13 2-2-2- مجرایآوران.........................................................................................................16 3-2-2- اپیدیدیمومجرایوابران........................................................................................17 4-2-2- انتقال،بلوغوذخیرهاسپرمدراپیدیدیم....................................................................18 5-2-2- غددضمیمهجنسی..................................................................................................19 6-2-2- رونداسپرمزایی.....................................................................................................20 7-2-2- ساختاروعملاسپرم...............................................................................................21 8-2-2- تنظیمهورمونیرونداسپرمزایی.............................................................................23 3-2- عواملمخرباسپرماتوژنز....................................................................................................24 4-2- اثراتمخربحرارتوافزایشدمابردستگاهتولیدمثلینر..................................................24 1-4-2- تاثیر حرارترویبافتبیضه ................................................................................24 2-4-2- تاثیرحرارتبراسپرمموجوددرمایعمنی .............................................................25 3-4-2- تأثیرحرارت براسپرمهایموجوددرمایعrete testis.........................................26 4-4-2- تاثیر حرارت رویبررویفعالیتاندوکرینی .......................................................26 5-4-2- تاثیرحرارترویباروریوبارورسازیواسپرمها.................................................27 6-4-2- تاثیرحرارتبررویاسپرمزایی .............................................................................28 7-4-2- مکانیسم اثرات حاصل از حرارت برروی بیضه ........................................................29 8-4-2- روشهای مختلفحرارتدادنبیضههادرمطالعاتتجربی ....................................32 5- 2- ارزیابی قوام غشای اسپرمی..................................................................................................33 1- 5- 2- اساس تست HOS-WT........................................................................................34 2- 5- 2- اساس رنگ آمیزی ائوزین – نگروزین...................................................................34 فصلسوم : موادوروشکار 1-3- موادمصرفیوغیرمصرفی...................................................................................................36 2-3- موادولوازمعصارهگیری....................................................................................................36 3-3- روشکار............................................................................................................................37 1-3-3- تهیهگیاهوعصارهگیری.........................................................................................37 2-3-3- حیواناتمورداستفاده.............................................................................................37 3-3-3- نحوهیحرارتدادناسکروتوم............................................................................38 4-3-3- گروهبندینهاییوبرنامهیدرمانی........................................................................38 5-3-3- روشنمونهگیریوارزیابی....................................................................................39 6-3-3- روشمطالعهیآماری............................................................................................40 فصلچهارم : نتایج 1-4- نتایج حاصلازبررسیمیانگینوزنبدن .............................................................................42 2-4- نتایجحاصلازشمارشاسپرمها..........................................................................................43 3-4- نتایجحاصلازبررسیاسپرمهایزنده................................................................................44 4-4- نتایجحاصلازبررسیحرکتاسپرمها...............................................................................45 5-4- نتایجحاصلازبررسی اسپرم های HOS – WT منفی ........................................................46 فصلپنجم : بحثونتیجهگیری 1-5- بحث...................................................................................................................................63 2-5- نتیجهگیری..........................................................................................................................70 3-5- پیشنهادات............................................................................................................................71 منابع..............................................................................................................................................73
فهرستجداول عنوانصفحه جدول 1-4: وزنکلبدن .............................................................................................................47 جدول 2-4 : تعداداسپرمدردماپیدیدیم در گروههای مختلف .....................................................48 جدول3-4 : درصداسپرمهایزندهدر گروههای مختلف ...........................................................49 جدول 4-4 : درصدحرکتاسپرمهادر گروههای مختلف............................................................50 جدول 5-4: درصداسپرم های HOS –WT منفی در گروههای مختلف......................................51 فهرستتصاویرونمودارها عنوانصفحه تصویر 1-2: تصویرظاهریچایسبز .............................................................................................7 تصویر 2-2: ساختارشیمیاییمهمترینکاتچینهایموجوددر چایسبز.........................................9 تصویر 3-2: دستگاهتناسلیموشنر...............................................................................................16 تصویر 4-2: اپیدیدیموبخشهایآندرحیواناتمختلف.............................................................18 تصویر 5-2: مراحلتقسیممیوز.......................................................................................................21 تصویر 6-2: مراحلتشکیلآکروزوم.............................................................................................22 تصویر7-2: تفاوتآکروزومدرگونههایمختلف........................................................................22 نمودار 1-4: میانگینوزنبدندرروزهایمختلف ...................................................................... 52 نمودار 2-4: میانگینوزنبدندرگروههایمختلف ................................................................... 53 نمودار 3-4: میانگینتعداداسپرمدردماپیدیدیمدرروزهایمختلف.............................................54 نمودار 4-4: میانگینتعداداسپرمدردماپیدیدیمدرگروههایمختلف..........................................55 نمودار5-4 : میانگیندرصداسپرمهایزنده(زندهمانی)درروزهایمختلف..................................56 نمودار6-4 : میانگیندرصداسپرمهایزنده(زندهمانی)درگروههایمختلف................................57 نمودار 7-4 : میانگیندرصدتحرکاسپرمهادرروزهایمختلف.................................................58 نمودار 8-4 : میانگیندرصدتحرکاسپرمهادرگروههایمختلف...............................................59 نمودار 9-4 : میانگیندرصداسپرمهایHOS – WT منفی درروزهایمختلف.............................60 نمودار10-4 : میانگیندرصداسپرمهای HOS – WT منفیدرگروههایمختلف.........................61 فصــل اول فصـل اول مقـدمه و هـدف: طب در کشور ما مربوط به دوره آریایی است و اوستا اولین کتابی است که از گیاهان دارویی سخن گفته است. برای پی بردن به اهمیت گیاه درمانی و معالجه بیماران بطریق سنتی همینقدر کافیست که متذکر شویم کتاب قانون ابن سینا پزشک عالیقدر اسلامی که در عالم پزشکی شهرت جهانی دارد بمدتی قریب چهارصد سال در دانشکده های پزشکی اروپا تدریس شده و تنها وسیله مداوای بیماران بوده است (2، 3،4 و 7). در قرن شانزدهم، باغ های گیاهی به منظور کشت دارو در مدارس پزشکی بوجود آمد، تا اینکه در سال 1950 میلادی گزارش شد که 30 درصد از داروهای جدید نیز از گیاهان مشتق اکنون با پیشرفت های علمی باید اذعان نمود که طب جدید در کشف آنتی بیوتیک ها شایان توجه بوده و خدمات بهداشتی ارزنده ای به مردم جهان نموده است. اما منکر این حقیقت نمی توان شد که در بعضی موارد برای معالجه بیماران کلیوی، کبدی، عصبی و پوستی با روش ها و داروهای طب جدید نتیجه شایان توجهی عاید بیماران نمی شود. در حالیکه بعکس با متد گیاه درمانی و طب سنتی زودتر و بهتر شفای آن ها حاصل می گردد. این خاصیت اغلب بعلت وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی در گیاهان از جمله ویتامینBوC، کاراتنوئیدها، لیکوپن ها و فلاونوئیدهایی می باشد که موجب جلوگیری از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد می شوند(7، 11، 12، 46، 64، و72). چای سبز گیاه دارویی است با برگ های همیشه سبز که در بسیاری از مناطق خوش آب و هوا در پستانداران دمای بیضه ها، 7-2 درجه سانتی گراد پایین تر از درجه حرارت بقیه بدن می باشد. بر اساس مطالعات بافت شناسی مشخص شده است که هر فاکتوری که باعث افزایش دمای بیضه ها شود، بمانند دمای محیطی بالا و استرس حرارتی موضعی، سبب کاهش قدرت تقسیم سلول های اسپرماتوگونی در طول لوله های اسپرم ساز می شود. همچنین حرارت به ساختار کروماتینی اسپرم در اپیدیدیم آسیب می رساند و در نهایت باعث کاهش تعداد اسپرم های متحرک می شود. علاوه بر این حرارت می تواند سلول های پرستار و بافت احاطه کننده لوله های منی ساز را نیز تحت تأثیر قرار دارد (20، 37، 48، 67 و 69). توانایی باروری اسپرم های تولید شده و تولد جنین های طبیعی در اثر حرارت کاهش می یابد (60). لذا با توجه به اثرات بسیار مفید عصاره گیاه چای سبز در درمان بسیاری از بیماری ها و عملکرد مثبت این عصاره در بسیاری از ارگان های بدن، هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات تجویز عصاره چای سبز بر روی کیفیت اسپرم ها پس از ایجاد استرس حرراتی موضعی و آسیب به بیضه و روند اسپرماتوژنز می باشد. فصــل دوم کلیــات و بررسی منابع موجود کلیات: 1-2- بررسی کلی گیاه چای سبز و یافته های قبلی: 1- 1- 2- گیاه شناسی چای سبز[1]: چای درختچه ای است بزرگ با برگ های همیشه سبز و بسیار زیبا به ارتفاع یک تا دو متر که ممکن است در نقاط مناسب و خوش آب و هوا به ده متر و یا زیادتر برسد. این گیاه برگ های چرمی، سبز تیره و معطر با گلهای سفید حاوی 6 تا 9 گلبرگ دارد. چای سبز بومی شرق آسیا و خصوصا کشور چین می باشد که در این مناطق و کشورهای افریقای جنوبی بصورت چای سبز و در آمریکا و اروپا بصورت چای سیاه مصرف می شود (1، 5، 8، 21 و 25). این گیاه از خانواده تیاسه[2] و دارای نام علمی کاملیا سینسیس Camellia sinensis (L) Kuntzeاست (5 و53). درختچه چای سبز در نواحی شمال ایران مخصوصا لاهیجان بصورت انبوه و با کیفیت بالا پرورش داده می شود (7). چای سبز از برگ های بخار داده شده تهیه می شود، بنابراین اجزای اصلی و فعال آن دست نخورده باقی می مانند. در مقایسه، برگ های چای سیاه پژمرده شده، غلطانده شده و تخمیر و سپس خشک شده می باشد. در این فرایند تخمیر، به آنزیم پلی فنول اکسیداز اجازهی فعالیت بیشتری داده تصویر 1-2: شکل ظاهری گیاه چای سبز 2- 1- 2- محتویات شیمیایی گیاه چای سبز: چای نواحی مختلف ترکیب متغییر و متفاوتی دارند ولی بطور متوسط از تجزیه چای مواد زیر را بدست آورده اند: 1- پلی فنول ها 2- کافئین ( تئین ) 3- تانن یا اسید تانیک: مجموعه پلی فنول های اکسید شده چای را تانن می نامند که میزان آن ها در چای سبز بسیار اندک است. طعم تلخ چای مربوط به این ماده می باشد. 4- مواد چرب 5- آب 6- مشتقات کسانتیک (تئوفیلین و تئوبرومین ) 7-اسید اکسالیک 8- ترکیبات معطر بنام تئون 9- املاح معدنی شامل فسفات ها، اکسالات ها، پتاسیم، کلسیم، منیزیوم، منگنز 10- انواع ویتامین ها (1، 7، 8، 24 و53). 3-1-2- پلی فنول های عمده موجود در چای سبز: گروهی از کاتچین[4] ها هستند که شامل اپی گالوکاتچین-3-گالات (EGCG )، اپی کاتچین-2- گالات ( ECG )،اپی کاتچین ( EC ) اپی گالو کاتچین ( EGC ) می باشند. این کاتچین ها دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی هستند و از رشد سلول های سرطانی ممانعت می کنند. بیشتر اثرات چای سبز بر روی ارگان های بدن مربوط به این آنتی اکسیدان ها است. در تولید چای سیاه این پلی فنول های موجود در برگ چای دستخوش پلی مریزاسیون اکسیداتیو می شوند که توسط پلی فنول اکسیدازها کاتالیز می شوند و منجر به تشکیل فلاوانال ها، تئافلاوین، تئاروبیجین ها و دیگر اولیگومرها طی فرایند تخمیر چای می شود (8 و53). تصویر 2-2 ساختار شیمیایی مهمترین کاتچین های موجود در چای سبز 4-1-2- استفاده های درمانی و خواص دارویی این گیاه: تحقیقات انجام شده در اوهایو نشان می دهد که ماده پلی فنول (کاتچین ها ) در چای، جذب کننده رادیکال های سرطان زا است و بافت را در مقابل سموم و آلودگی محیط زیست حفاظت فعالیت پیشگیری کننده ی شیمیایی چای سبز علیه کارسینوژنز کبد[6] و ریه و سرطان زایی شش، جهش های ناشی از سیگار، کارسینوژنز لوزالمعده و لوکمی و سرطان های معده و رکتوم و پستان مورد توجه قرار گرفته است. چای سبز می تواند آثار سرطان زایی هورمون های زنانه را نیز مهار نماید (1، 5، 8، 22، 68 و 73) . |
برچسب های مهم
بررسی اثر بلوکهای خوراکی کامل بر هضم‌پذیری، نگهداری نیتروژن و رفتار نشخوار گوسفند شال WORDچكيده این آزمایشبه منظور بررسي اثر جيره كاملا مخلوط بلوك شده در تغذيه گوسفند، با استفاده از 10 راس برهي نر شال با وزن میانگین 2 ± 30 کیلوگرم انجام شد. جیرهشاملجو، کنجالهسویا، سبوسگندم، ملاس، کاه،یونجه، سیلاژذرت، اوره، نمك، بنتونيت، كربنات كلسيم ومکملمعدنیوویتامینی بود. جيره به دو شکل بلوک فشرده و مش آماده شد.تغذیه دوگروهبابلوکومشبهطورگردشی، آغازگرديد. دادهها نشان میدهد که تأثیر تیمار جیره بلوک شده بر مصرف خوراک و مادهي آلي معنی دار بود(05/0>P)، بر اساس نتایج اختلاف معنی داری در قابليت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، چربی خام و بازدهي انرژي مصرفي در گوسفندان تغذیه شده با جیره بلوک و مش مشاهده نشد (05/0P>). وزن روزانه و کل و ضريب تبديل در تیمار بلوك در برابر مشافزایش معني داري داشت (05/0>P). ابقاي نيتروژن در تیمار بلوك در مقايسه با تیمار مش بيشتر بود (05/0>P). مدت زمان خوردن، نشخوار و جویدن برای مواد مغذی در تیمار بلوک اختلاف معنی داری با تیمار مش داشت (05/0>P). ولی اختلافی بین تیمار بلوک و مش در مدت زمان خوردن، نشخوار و جویدن وجود نداشت (05/0P>). بنابراین استفاده از جیره بلوک شده در برابر جیره مش اثر مفیدی بر مصرف غذا، هضم و درصد ابقای نیتروژن در تغذیه بره های شال خواهد داشت. کلمات کلیدی: جیره کاملا مخلوط، بلوک خوراکی کامل، قابلیت هضم، ابقای نیتروژن، نشخوار فهرست مطالب صفحه فصل اول: مقدمه.................1 1-1 مقدمه.....3 1-2 فرضیهها..................................................................................................................................................................6 1-3اهداف اصلی...........................................................................................................................................................7 1-4 اهداف فرعي................. 7 1-5 نوآوري.................................7 فصل دوم: مروري بر پژوهشهای انجام شده.................................................................................8 2-1 تامین نیازهای مغذی دام..................................................................................................................................10 2-2 انواع روشهای فرآوری خوراک........................................................................................................................11 2-2-1 فرآیندهای گرم.............................................................................................................................................12 2-2-2 فرآیندهای سرد............................................................................................................................................12 2-2-3 خیساندن.........................................................................................................................................................12 2-2-4 عمل‌آوری با اسیدهای آلی و معدني.........................................................................................................12 2-2-5 افزودن آنزیم...................................................................................................................................................13 2-2-6 تهیه فلیک......................................................................................................................................................13 2-2-7 میکرونیزاسیون(حرارت دادن غلات با امواج میکروویو تا دمای 150 درجه سلسیوس)................13 2-2-8 روش تاباندن اشعه مادون قرمز..................................................................................................................14 2-2-9 پلت...................................................................................................................................................................14 2-2-10 اکسترود کردن............................................................................................................................................15 2-2-11 اکسپند کردن..............................................................................................................................................15 2-2-12 عمل‌آوری کاه با انواع مواد شیمیایی......................................................................................................15 2-3 بلوک خوراکی دام...............................................................................................................................................16 2-3-1 تاریخچه بلوکهای خوراکی..........................................................................................................................16 2-3-2 معرفی بلوک خوراک دام کامل...................................................................................................................19 2-3-3 مزایای بلوکهای کامل غذایی دام...............................................................................................................22 2-3-3-1 تغییر وزن حجمی مواد خشبی در خوراکهای بلوک شده...............................................................23 2-3-4 ترکیب مواد تشکیل دهنده ی بلوک اوره – ملاس..................................................................................25 2-3-5 ویژگیهای مواد تشكيل دهنده بلوك.......................................................................................................27 2-3-5-1 ملاس............................................................................................................................................................27 2-3-5-2 اوره................................................................................................................................................................27 2-3-5-3 نمك..............................................................................................................................................................27 2-3-5-4 سيمان يا آهك خام...................................................................................................................................28 2-3-5-5 سبوس..........................................................................................................................................................28 2-3-5-6 تركيبات ديگر.............................................................................................................................................28 2-3-6 دلیل پیشنهاد بلوک کامل غذایی دام.........................................................................................................29 2-3-7 کیک نرم در مقابل بلوکهای سخت..........................................................................................................30 2-3-8 مطالعات انجام شده روی بلوکهای غذایی دام........................................................................................31 2-3-8-1 کاربرد بلوکهای غذایی دام بر حجم و عملکرد میکروبی شکمبه..................................................32 2-3-8-2 تاثیر بلوکهای غذایی دام کامل بر ماده خشک مصرفی و افزایش وزن دام................................32 2-3-8-3 اثر بلوکهای غذایی دام بر هضم پذیری، تخمیر شکمبهای و ابقای نیتروژن..............................35 فصل سوم: مواد و روشها..............................................................................................................38 3-1 محل انجام آزمايش..............................................................................................................................................40 3-2 آماده سازي دامها.................................................................................................................................................40 3-3 آماده سازي خوراك و خوراك دادن.................................................................................................................40 3-4 نمونه گیری برای تعیین قابلیت هضم.............................................................................................................43 3-5 نمونه‌گيري ادرار.....................................................................................................................................................43 3-6 اندازه گیری نیتروژن ابقا شده در بدن............................................................................................................43 3-7 اندازه گیری فعالیت جویدن..............................................................................................................................43 3-8 تجزيه شيميايي نمونه‌‌ها.....................................................................................................................................44 3-8-1 ماده خشک......................................................................................................................................................44 3-8-2 ماده آلی.........................................................................................................................................................44 3-8-3 تعيين درصد پروتئين خام....................................................................................................................45 3-8-4 چربی خام......................................................................................................................................................45 3-8-5 برآورد الیاف نامحلول در شوینده خنثی(NDF).................................................................................46 3-8-6 برآورد الیاف نامحلول در شوینده اسیدی(ADF)................................................................................47 3-9 تجزیه و تحلیل آماری طرح......................................................................................................48 فصل چهارم: نتایج و بحث...........................................................................................................49 4-1 مصرف خوراک...................................................................................................................................................51 4-1-2 وزن و ضریب تبدیل....................................................................................................................................55 4-1-3 قابليت هضم..................................................................................................................................................58 4-1-4 بازدهي نيتروژن...........................................................................................................................................61 4-1-5 فعالیت جويدن و نشخوار...........................................................................................................................63 فصل پنجم: نتيجه‌گيري و پيشنهادات.......................................................................................68 5-1 نتیجه گیری.......................................................................................................................................................70 5-2 پيشنهادات........................................................................................................................................................71 فهرست منابع....................................................................................................................................................72 فهرست جداولصفحه فصل دوم جدول 2-1: تغییرات وزن حجمی مواد خشبی در اثر کاربرد در بلوک غذایی...........................................24 فصل سوم جدول 3-1: اجزاء و ترکیب شیمیایی جیرههای آزمایشی(بلوک شده و معمولی).....................................43 فصل چهارم جدول4-1: مصرف خوراك و مواد مغذي مختلف روزانه در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی.................................................................................................................................................................52 جدول4-2: افزايش وزن و ضريب تبديل در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی......................56 جدول4-3: قابليت هضم مواد مغذي در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی.............................59 جدول4-4: بازدهي نيتروژن و ابقاي نيتروژن در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی..............61 جدول4-5: دفع مواد مغذي از طريق مدفوع در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی...............63 جدول 4-6: فعاليت جويدن و نشخوار در گوسفندان تغذیه شده با جیرههای آزمایشی..........................65 فصل 1 مقدمه فصل اول 1–1 مقدمه در نیم قرن اخیر، کمبود خوراک دام در بسیاری از مناطق جهان، موجب افزایش هزینه تغذیه دامها گردیده و درآمدهای ناشی از تولید محصولات دامی را تحت تاثیر قرار داده است. به منظور جبران این نارسایی، بهره‌گیری مناسب از پس ماندهها و محصولات جانبی کشاورزی به عنوان خوراک برای بهبود تولیدات دامی، امری اجتناب ناپذیر است (فضائلی، 1388). در مناطق خشک و نیمه خشک، کمبود علوفه مرغوب و نبودن روش صحیح عمل‌آوری و نگهداری آنها، از مهمترین محدودیتهای توسعه دامپروری است و بی توجهی به فرآوری خوراکهای مورد استفاده حیوانات مزرعه‌ای موجب هدر رفت بخش قابل ملاحظه‌ای از این منابع غذایی شده و افزایش هزینه‌های ناشی از حفاظت آنها در برابر عوامل فاسد کننده از قبیل کپک‌ها و میکروارگانیسمها (بن سالم و همکاران، 2000)، نفوذ جریانات طبیعی (آب و هوازدگی) و همچنین هدر روی در حین انتقال و مصرف را به دنبال دارد (زاهدی فر، 1389). در دهه 1970 و در پی وقوع خشکسالی‌های پیاپی در آفریقا، سازمان جهانی خوار و بار کشاورزی با هدف تامین حداقل نیاز روزانه دامها به مواد مغذی و به منظور حفظ سلامتی و جلوگیری از تلفات دامها، فناوری تولید بلوکهای غذایی را پیشنهاد نمود (سنسوسی، 1995). کشورهایی چون هندوستان با استفاده بهینه از پس ماندههای کشاورزی موفق به ترویج این فناوری در مناطق روستایی شدند (سامانتا و همکاران، 2003). فرآوردههاي جانبي كشاورزي عمدتا قابليت هضم و جذب مناسب را در دستگاه گوارش دامها نداشته و مقدار مصرف آنها نيز محدود است. اين مواد خوراكي به صورت بالقوه داراي مواد مغذي مي باشند كه مي توانند در جيرههاي خوراكي و جهت كاهش هزينههاي خوراك دام مورد استفاده قرار بگيرند. با عمل آوري و انجام فرآيندهاي مختلف شيميايي و فيزيكي بر فرآوردههاي فرعي كشاورزي و استفاده از آنها به صورت مخلوط با ساير خوراكها به شكل پلت شده، مش و يا بلوكهاي خوراكي علاوه بر كاهش قيمت تمام شده خوراك مي توان به جلوگيري از هدر رفتن مواد مغذي و آلودگي محيط زيست نيز كمك كرد(تكاسي و سيد مومن، 1392). برای تولید بلوکهای خوراکی کامل، میتوان ترکیبی از انواع ضایعات کشاورزی و پس مانده های صنایع تبدیلی را به همراه مکمل‌ها و ریز مغذی‌ها، به کار گرفت و خوراکی متوازن و اقتصادی به ویژه در فصول خشک و مواقع بحرانی برای نشخوارکنندگان فراهم نمود، در این صورت قابلیت هضم و مقدار مصرف مواد خشبی با کیفیت پایین تر بهبود یافته و عملکرد دامها افزایش می یابد (بن سالم و همکاران، 2005). تولید بلوکهای غذایی راه حل مناسبی برای مصرف بهتر مواد علوفه‌ای و خشبی توسط نشخوارکنندگان است (جایاویک راما و همکاران، 2013). فناوری تولید بلوک های کامل خوراک دام در اندازه کوچک، به عنوان یک مکمل غذایی راهبردی برای نشخوارکنندگانی مانند گاو، گوسفند و بز تحت شرایط بحرانی، حداقل در 60 کشور مورد استفاده قرار می گیرد (سنسوسی، 1995). در نشخواركنندگان، ميكروارگانيسمهاي موجود در شكمبه قادرند از منابع ازته غير پروتئيني استفاده نمايند و پروتئين ارزشمندي به نام پروتئين ميكروبي توليد نمايند كه در روده كوچك هضم و جذب ميشوند(مك دونالد، 2001). ميكروارگانيسمهاي شكمبه براي اين مهم علاوه بر نيتروژن به يك منبع قابل دسترس از كربن (شامل كربوهيدراتهاي محلول) و منابع مواد معدني(از قبيل سديم، فسفر و گوگرد) نياز دارند(هابسون، 2001). ايده ي ساخت بلوكهاي اوره – ملاس در ابتدا براي گاوهاي شيري و گوشتي مطرح شد ولي امروزه مصرف بلوكها به عنوان بخشي از جيرهي غذايي ساير نشخواركنندگان نيز رايج شد(آنيندو، 1997). در كشور ايران، نيكخواه (1367) ساخت بلوكهاي اوره – ملاس را بررسي كرد و در آزمايشي با استفاده از گاوهاي بومي سرابي مقدار مصرف بلوكهاي اوره – ملاس در گاو سرابي را 845 تا 1550 گرم در روز تعيين نمود. فروغي نيا (1372) ضمن ساخت بلوك هاي اوره- ملاس مقدار مصرف اين بلوكها را در جيرهي غذايي ميشهاي آبستن 295 گرم در روز تعيين كرد. عدم توازن مواد مغذي در جيرههاي غذايي و كمبود مواد مغذي دريافتي توسط دامها، بهويژه در نظام دامداري خرده پا، به عنوان عامل اصلي محدود كننده در بروز استعداد توليدي دام ها به شمار مي رود كه در صورت جبران آنها پيش بيني مي شود توليدات دامي به ميزان قابل توجهي در كشور افزايش يابد، متاسفانه مدیریت تغذیه در واحدهای پرواربندی، اصولی، کارآمد و اقتصادی نبوده و ضریب تبدیل غذایی به دلیل عدم توازن مواد مغذی جیره دام‌های پرواری، مطلوب نیست و در حالی که در برخی مناطق کشور به علت خشکسالی، دامها دچار فقر غذایی بوده و خسارات هنگفتی به دامداری‌ها وارد میگردد. حجم انبوهی از بقایای کشاورزی و پس ماندههای جانبی کارخانجات تبدیلی کشاورزی در کشور بر جا می‌ماند که در صورت بهینه سازی آن مواد، میتوان بخش قابل توجهی از نیاز خوراکی دامها درسایر مناطق را تامین نمود. بنابراین میتوان با تولید بلوک خوراک دام و استفاده از مکملهای مغذی مختلف در آن، غذایی متناسب و با خوش خوراکی نسبی بیشتر، برای دام‌های گوناگون فراهم نمود (فضائلی، 1388). از مهمترین ویژگیهای بلوکهای غذایی میتوان به سهولت حمل و نقل و کاهش فضای نگهداری آنها و به تبع آن کاهش هزینه‌های مربوط به علت فشردگی اجزای پر حجم و خشبی و افزایش وزن حجمی آنها (بن سالم و نفزویی، 2003)، دسترسی آزادانه حیوان به مخلوط یکنواختی از غذا، جلوگیری از امکان انتخاب اجزای خوش خوراک جیره توسط دام، تامین مواد مغذی مورد نیاز و متناسب با شرایط فیزیولوژیکی حیوان، فراهم نمودن شرایط بهینه در محیط شکمبه و کاربرد آسان‌تر برخی داروها مخصوصا داروهای ضد انگلی در بلوک غذایی اشاره نمود (بن سالم و نفزویی، 2004 ؛ سینگ و همکاران، 2004). از دیگر مزایای اقتصادی بلوک کامل غذایی دام در مناطق خشک و نیمه خشک، کاهش هزینه‌های ناشی از انتقال و نگهداری علوفه خام است که به صورت ناخواسته از طریق اتلاف و فاسد شدن علوفه به دامداری تحمیل میگردد (آنیندو و همکاران، 1998). در بررسی افضل و همکاران (2008)، وزن مخصوص اجزای بلوک کامل خوراک دام که از کاه برنج، ساقه ذرت و کاه یولاف تشکیل شده بود، پس از بلوک نمودن افزایش یافت، همچنین در طول مدت نگه داری، هیچ گونه کپک زدگی در آنها مشاهده نشد. به علت فشرده شدن مواد غذایی در قالب بلوک، کاهش حجم حدود 3 تا 5 برابر نسبت به حالت بلوک نشده ایجاد خواهد شد، لذا هزینه انبار کردن، انتقال و ریخت و پاش غذا از آخور و انتخاب اجزای خوش خوراک توسط دام و هزینه‌های تغذیهای ناخواسته و رایج، کاسته می شود (فضائلی، 1390). پروتئین یکی از اجزای مهم جیرهي غذایی است و موفقترین سیستم مدیریت تغذیهای آن است که تامین کننده شرایط بهینه تخمیر شکمبهای و فعالیت میکروارگانیسم‌های آن بوده و کمترین سهم را در آلودگی محیط زیست داشته باشد. به نظر میرسد کارایی ضعیف نیتروژن در دامها، یکی از راههای اتلاف و دفع نیتروژن به صورت آمونیاک و نیترات بوده و در ایجاد آلودگی محیطی سهم موثری داشته باشد (رفیعی و همکاران، 1387). لذا تعیین میزان نگهداری نیتروژن طی مقایسه آن در اثر کاربرد شکلهای مختلف جیرهي غذایی یا افزودنی‌ها، ممکن است راهکاری برای کاهش اثرات ناشی از دفع نیتروژن در محیط باشد. برطبق نتایج بدست آمده از آزمایشات، میزان آمونیاک شکمبه ای در جیرهي مش بالاتر از بلوک بود که نشان دهندهي این است که بلوک کردن جیره باعث حفظ پروتئین خوراک از تجزیه شکمبهای و بهبود استفاده از نیتروژن می شود (سامانتا، 2003). نظر به اینکه صنعت تولید بلوک خوراک کامل دام در حال گسترش است و با توجه به فراوانی تولید محصولات جانبی کشاورزی و صنایع تبدیلی دارای کیفیت پایین در کشور و امکان استفاده از این مواد خوراکی در تهیه بلوک کامل غذایی دام، ممانعت از هدر رفت این مواد و تاثیر مثبت بلوک های غذایی در تغذیه دام، این آزمایش طراحی شد. 2-1 فرضیه ها H0: بلوک کردن خوراک اثری بر هضم پذیری، نگهداری نیتروژن و رفتار تغذیه ای گوسفند شال ندارد. H1: بلوک کردن خوراک بر هضم پذیری، نگهداری نیتروژن و رفتار تغذیه ای گوسفند شال اثر دارد. 3-1 اهداف اصلی تعیین اثر بلوک کردن خوراک بر مصرف اختیاری و هضم پذیری درگوسفند شال بررسی تاثیر بلوک کردن غذا بر نگهداری نیتروژن در گوسفند شال بررسی تاثیر بلوک کردن مواد غذایی بر رفتار تغذیه ای گوسفند شال 4-1 اهداف فرعی بررسی تاثیر بلوک غذایی بر هضم و تخمیر در گوسفند شال بررسی تاثیر بلوک غذایی بر استفاده بهینه از مواد خوراکی کم ارزش و محصولات فرعی کشاورزی بررسی اثرات بلوک غذایی بر بهبود سلامت شکمبه 5-1 نوآوری بررسی تاثیر خوراک بلوک شده بر رفتار تغذیه ای و نگهداری نیتروژن در گوسفند شال فصل 2 مروری بر پژوهش ها فصل دوم مروری بر پژوهشهای انجام شده 1-2 تامین نیازهای مغذی دام با توجه به رشد روز افزون جمعیت، نیاز رو به افزایش کشور به تولید گوشت و نیز محدودیت منابع غذایی مورد استفاده، یافتن منابع غذایی جدید و افزایش راندمان کمی و کیفی تولیدات دامی دارای اهمیت زیادی هستند. متاسفانه مدیریت تغذیه دام به دلیل نامتوازن بودن مواد مغذی در جیره دام ها، در بسیاری از واحدهای پرواربندی اصولی نبوده و موجب ضریب تبدیل نامطلوب و غیر اقتصادی گردیده لذا هر گونه بهبودی در مدیریت تغذیه سبب افزایش بهره وری سیستم می گردد، کمبود منابع خوراک دام، عاملی بازدارنده در توسعه دامپروری کشور است و فقر غذایی ناشی از خشکسالی ها در بسیاری از مناطق کشور سالانه خسارات هنگفتی به دامپروری وارد می سازد و این در حالی است که حجم انبوهی از بقایای کشاورزی در مناطقی از کشور تولید می شود که می تواند بخش قابل توجهی از خوراک دام ها در نقاط بحران زده را تامین نماید ولی عمل آوری و انتقال آن ها مشکل بوده و هزینه بالایی دارد(پاپی و همکاران، 1389). از جمله این بقایای کشاورزی می توان به تفاله نیشکر (پیت و باگاس) اشاره کرد که در خوزستان سالانه بالغ بر یک میلیون تن تولید می شود. کاربرد این مواد در تغذیه دام مستلزم بهبود ارزش غذایی آن از طریق عمل آوری در قالب تهیه جیره های کامل غذایی و استفاده از مکمل های مغذی است که در این راستا تولید بلوک های کامل غذایی دام می تواند راه حل مناسبی برای بهینه سازی وضعیت تغذیه دام در کشور باشد (فضائلی، 1389). تامین همزمان تمامی مواد مغذی مورد نیاز حیوان به نسبت های متناسب یکی از اصول اساسی در تغذیه دام محسوب می شود. دستیابی به این مهم از طریق تنظیم جیره متوازن امکان پذیر است و نکته قابل توجه آماده نمودن جیره غذایی متوازن و تغذیه عملی آن است لذا تهیه خوراک کاملا مخلوط شده، شیوه ای مناسب در تغذیه دام می باشد (ناصریان و فروغی، 1380). امروزه پرورش گوسفند نقش اساسی و بنیادی در تامین نیازهای پروتئینی مورد نیاز انسان دارد. با عنایت به پیشرفت علم و وجود فناوری جدید، ضرورت مطالعه و بازنگری در عملکردها به منظور افزایش میزان بهرهبرداری در واحدهای تولید و نیز کاهش ضایعات در زمینههای مختلف مورد تاکید می باشد. یکی از مهمترین مسایلی که در تغذیه گوسفند باید به آن توجه نمود، استفاده از موادی است که امروزه به طور گسترده در مزارع به عنوان باقي ماندهي محصولات كشاورزي بدون استفاده رها مي شود. کاربرد موادی نظیر ضایعات کشاورزی به عنوان يك منبع خوراكي براي نشخواركنندگان مطرح شد. بهبود کیفیت ضایعات کشاورزی توسط روشهای مختلف عمل آوری، سبب افزایش کارایی استفاده از این مواد میشود (آموزمهر و همكاران، 1387). در غذاهای دام و طیور روشهای فرآوری متعددی بکار گرفته میشود بعضی از این روشها ممکن است بهطور قابل توجهی ارزش غذایی آنها را تغییر دهد. به عنوان مثال استفاده از حرارت ممکن است موجب آسیب بعضی از مواد خوراکی و یا بالعکس سبب قابل استفادهتر شدن غذاها شود (فرهومند، 1381). 2-2 انواع روشهای فرآوری خوراک دو نوع تقسیم بندی مختلف وجود دارد، در تقسيم بندي اول فرآوري به سه دسته فرآیندهای فیزیکی- مکانیکی، فرآیندهای شیمیایی و فرآیندهای میکروبیولوژیکی طبقه بندی می شوند(فرهومند،1381). تقسيم بندي ديگر براساس استفاده و یا عدم استفاده از حرارت و با عنوان فرآیندهای گرم و سرد می باشد(مكدونالد و همکاران، 1385). 1-2-2 فرآیندهای گرم در این فرآیند دانهها طی مراحل آماده سازی حرارت میبینند، این حرارت یا به آنها داده شده و یا اینکه بر اثر اعمال مکانیکی به وجود میآید و شامل تهیه فلیک توسط بخار داغ، میکرونیزاسیون، حرارت دادن مستقیم یا روش تاباندن اشعه مادون قرمز، اکسترودینگ، اکسپند کردن و تهیه پلت در حرارتهای زیاد می باشد(مكدونالد، 1385). |
برچسب های مهم
ارزیابی مقایسه ای اثر عصاره های گیاهی استاندارد تجاری آقطی سیاه، سرخارگل و داروی آمانتادین بر دفع ویروس آنفلوآنزای H9N2 در جوجه های گوشتی و میزان ويروپژوهش های پیشین نشاندهنده اثر ضد ویروسی فراورده های تهیه شده از گیاه سرخارگل و میوه آقطی سیاه بر ویروس های انسانی جنس A و B در محیط کشت سلولی و در شرایط in vitro می باشند. در این تحقیق اثر ضد ویروسی دو عصاره استاندارد شده تجاری Echinacea purpurea (EF) و Sambucus nigra (SAM) در مقایسه با داروی آمانتادین بر ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 در شرایط in vivo و in vitro بررسی شده است. برای مطالعه اثربخشی EF, SAMو آمانتادین در شرایط in vivo ، این سه ماده به مدت 7 روز از 8 ساعت پس از چالش با ویروس، از طریق تلقیح به داخل بینی، به آب آشامیدنی جوجه های ماکیان مورد آزمایش در گروه های مختلف درمان افزوده شد. در گروه پروفیلاکسی EF، عصاره به مدت 10 روز از 5 روز پیش از چالش با ویروس مورد استفاده قرار گرفت. در طی روزهای پس از چالش (PI)، تیتر ویروس در مخاط نای و مدفوع با آزمایش PCR زمان حقیقی مورد ارزیابی کیفی و کمی قرار گرفت. به منظور ارزیابی اثر مستقیم ضد ویروسی عصاره ها در شرایط in vitro ، ویروس مخلوط و انکوبه شده با عصاره ها به داخل کیسه آلانتوییک تخم مرغ های جنین دار تلقیح گردید. پس از 48 ساعت انکوباسیون، اثر عصاره درغیرفعال کردن ویروس با روش Neutralization Index (NI) بر مبنای Embryo Infective Dose 50(EID50) از لحاظ کیفی و با آزمایش PCR زمان حقیقی و هماگلوتیناسیون از لحاظ کمی بررسی شد. در نتایج بخش in vivo پژوهش، بالاترین تیتر ویروس در مدفوع و نای گروه کنترل چالش بدون درمان در روز 3 پس از چالش مشاهده شد. در مقایسه با گروه کنترل و سایر گروه های درمان، تجویز پروفیلاکسی EF سبب کاهش مشخص تیتر مدفوعی ویروس گردید. اگرچه تعداد کلی ویروس در نمونه های نای کم بود، درمان با آمانتادین و SAM منجر به کاهش تعداد نمونه های مثبت در مقایسه با گروه کنترل و گروه های درمان و پروفیلاکسی EF شد. نتایج بخش in vitro نشانگر اثر ضد ویروسی قابل توجه هر دو عصاره با NI>7.7 می باشد (NI>2.7 مثبت در نظر گرفته شد). همچنین، اندازه گیری تیتر ویروس در مایع آلانتوییک با آزمایش PCR زمان حقیقی و هماگلوتیناسیون نشاندهنده غیر فعال شدن معنا دار ویروس بر مبنای دوز عصاره است (P<0.05). نتیجه گیری این که مصرف این دو عصاره سبب کاهش دفع ویروس از پرندگان چالش شده با ویروس به ویژه در حالت پروفیلاکسی می گردد. نتایج in vitro اثر ضد ویروسی قابل توجه عصاره های مورد آزمایش را در غیر فعال کردن مستقیم ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 نشان می دهد. کلید واژگان: آنفلوانزا H9، سرخارگل، آقطی سیاه فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: مقدمه و هدف 2 فصل دوم: کلیات 2-1- آنفلوانزا 5 2-1-1- تاریخچه همه گیری های آنفلوانزای خفیف پرندگان در اثر تحت تیپH9N2 5 2-1-2- اهمیت بیماری از نظر بهداشت عمومی 7 2-1-2-1- انتقال ژنوم کامل ویروس آنفلوانزای پرندگان 7 2-1-2-2- انتقال قطعات ژن ویروس آنفلوانزای پرندگان 9 2-1-2-3- انتقال ویروس H9 N2 به انسان 10 2-1-3- اهمیت اقتصادی بیماری 11 2-1-4- سبب شناسی بیماری 13 2-1-4-1- ریخت شناسی ویروس های آنفلوانزا 13 2-1-4-1-1- تفاوت های ساختاری ویروس های آنفلوانزای A، BوC 15 2-1-4-1-2- ویروس های آنفلوانزای 16 2-1-4-1-3- ساختار شیمیایی 17 2-1-4-1-4- ژنتیک 18 2-1-4-1-5- ژنوم ویروس 18 2-1-4-1-6- تفاوت های آنتی ژنی سویه ها (آنتی ژنیک دریفت و آنتی ژنیک شیفت ) 20 2-1-4-1-7- پروتئین های ویروس 21 2-1-4-2- تکثیر ویروس 25 عنوان صفحه 2-1-4-3- حساسیت ویروس به مواد شیمیایی و عوامل فیزیکی 26 2-1-4-3-1- شرایط آزمایشگاهی 27 2-1-4-3-2- شرایط مزرعه 28 2-1-4-4- ميزبان هاي ويروس آنفلوانزا 29 2-1-4-4-1- ميزبان هاي آزمايشگاهي 29 2-1-4-4-2- ميزبان هاي طبيعي 30 2-1-4-5- پاتوتیپ 32 2-1-4-6- بیماریزایی 34 2-1-4-6-1- گروه هاي کلينيکي در مزرعه 34 2-1-4-6-2- مراحل ایجاد عفونت 36 2-1-4-6-3- تاثير پروتئين هماگلوتنين بر بیماریزایی 37 2-1-4-6-4- مکانيسم پاتوبيولوژي سلولي 39 2-1-5- پاتولوژی 40 2-1-5-1- دوره کمون 40 2-1-5-2- نشانه هاي باليني بيماري 41 2-1-5-3- علائم کالبد گشایی 44 2-1-5-4- جراحات ریز بینی 45 2-1-5-5- ایمنی 46 2-1-5-5-1- ایمنی زایی 46 2-1-5-5-2- ایمنی فعال 47 2-1-5-5-3-ایمنی غیر فعال 48 2-1-6- تشخیص 48 2-1-6-1- جمع آوری و نگهداری نمونه ها 49 2-1-6-1-1- جمع آوری نمونه های سواب 50 عنوان صفحه 2-1-6-1-2- جمع آوری نمونه های بافتی 51 2-1-6-1-3- جمع آوری سرم 51 2-1-6-2- جداسازی و تشخیص ویروس آنفلوانزا 52 2-1-6-3- سرولوژی 54 2-1-6-4- تشخیص تفریقی 55 2-1-6-5- تشخیص مستقیم پروتئین ها یا اسید های نوکلئیک ویروس آنفلوانزا 56 2-1-5-5-1- تشخیص مولکولی ویروس آنفلوانزای پرندگان 57 2-1-6-5-1-1- واکنش زنجیره ای پلی مراز ( ) 57 2-1-6-5-1-2- واکنش زنجیره ای پلی مراز زمان حقیقی 59 2-1-6- درمان 67 2-1-7-1- اکیناسه پورپورآ (ECHINACEA PUPUREA) 70 2-1-7-1-1- گیاه شناسی 70 2-1-7-1-2- کاربرد های سنتی 71 2-1-7-1-3-اثر ضد ويروسي 72 2-1-7-1-4- اثر Echinacea puprurea (EP) بر Cythokines و Chemokines در سلول های عفونی شده با ویروس 75 2-1-7-1-5- ترشح موسین 76 2-1-7-1-6- اثر ضد باکتری 77 2-1-7-1-7- اثر ضد قارچی 77 2-1-7-1-8- خواص آنتی اکسیدان 78 2-1-7-1-9- اثر EP بر عملکرد سلول های سیستم ایمنی 78 2-1-7-1-10- مطالعه اثر اکیناسه در موش 79 2-1-7-1-11- موارد کاربرد اکیناسه در دامپزشکی 80 2-1-7-1-12- استاندارد سازی 81 2-1-7-1-2-سامباکوس نیگرا (Sambucus nigra) 82 2-1-7-1-2-1-گیاه شناسی 82 عنوان صفحه 2-1-7-21-2-2-کاربردهای سنتی 84 2-1-7-1-2-2-3-پژوهش های جدید 85 فصل سوم: مواد و روش کار 3-1- مواد و وسايل مورد نياز 90 3-1-1-عصاره ها و دارو 90 3-1-1-1- عصاره گیاهی تجاری سرخارگل (Echinaforce®) 90 3-1-1-2- عصاره گیاهی تجاری آقطی سیاه(Original Sambucol ®) 90 3-1-1-3- پودر آمانتادین هیدروکلراید (Amantadine HCL) 91 3-1-2- ويروس 91 3-1-3- ساير مواد و وسايل مورد نياز 91 3-2- روش کار 92 3-2-1- بخش اول(آزمايش in vitro) 92 3-2-1-1- تعیین حداقل دز احتمالی توکسیک دارو برای جنین 93 3-2-1-2- تعیین (NI) Neutralization Index 93 3-2-1-3- بررسي تاثير دارو بر كاهش تيتر ويروس در مايع آلانتوئيك تخم مرغ جنين دار به روش HA و Real-Time PCR 94 3-2-2- بخش دوم(آزمایش های in vivo) 95 3-2-3- مراحل آزمایشگاهی 98 3-2-3-1- آزمايش هماگلوتيناسيون (Hemagglutination(HA) Test) 98 3-2-3-2- آزمايش ممانعت ازهماگلوتيناسيون (Hemagglutination Inhibition(HI) Test) 98 3-2-3-3- تهيه گلبول قرمز ماكيان(cRBC) 98 3-2-3-4- استخراج RNA 99 3-2-3-5- سنتز Cdna 101 3-2-3-6- آزمون PCR زمان حقيقي 102 عنوان صفحه 3-2-3-6-1- تعيين موارد مثبت در نمونه ها 102 3-2-3-6-2- تعيين تعداد كپي هاي قطعه M ژنوم ويروس در نمونه ها مثبت 103 3-2-3-7- تهيه پلاسميد نوتركيب 106 3-2-3-8- محاسبه تعداد نسخه پلاسميد نوتركيب 106 3-2-3-9- نرمال سازي RNA نمونه هاي مورد آزمايش 107 3-2-3-10- تجزیه و تحلیل آماری 107 فصل چهارم: نتايج 4-1- نتايج بخش اول(آزمايش in vitro) 109 4-1-1- تعیین حداقل دز توکسیک دارو برای جنین 109 4-1-2- تعیین (NI) Neuralization Index 110 4-1-3- بررسي تاثير دارو بر كاهش تيتر ويروس در مايع آلانتوئيك تخم مرغ جنين دار 110 4-2- نتايج بخش دوم (آزمايش in vivo) 112 4-2-1- نتايج آزمايش سرمي HI 112 4-2-2- نتايج مربوط به ارزيابي مولكولي تيتر ويروس آنفلوآنزا 113 4-2-2-1- نمونه ها مدفوعي 114 4-2-2-2- نمونه هاي ناي 116 فصل پنجم: بحث 5-1- بخش اول(آزمايش in vitro) 118 5-2- بخش دوم(آزمايش in vivo) 122 5-3- نتیجه گیری 126 5-4- پیشنهادات 127 فهرست منابع 128 فهرست جدولها عنوان صفحه جدول 1: موارد تایید شده عفونت آنفلوانزای پرندگان در انسان 9 جدول 2 – مواردی از خسارت های ناشی از اپیدمی های HPAI و LPAI بر مبنای دلار آمریکا 12 جدول 3: طبقه بندي گياه اکیناسه پورپورآ 70 جدول4: کاربرد های درمانی عصاره سرخارگل در طب سنتی 72 جدول5: میزان اثر ضد ویروسی عصاره آبی و عصاره اتانولی اکیناسه پورپورآ بر ویروس های آزمایش شده در غلظت غیر سمی برای محیط کشت سلولی 73 جدول 6- ميزان اثر آنتي باكتريال گزارش شده عصاره اكيناسه پورپورآ بر باكتري هاي مختلف 77 جدول 7 – طبقه بندي گياه Sambucus nigra Black Elderberry ، آقطی سیاه ، انگور کولی یا خمان کبیر 82 جدول 8: خلاصه روش تعيين Neutralization Index 94 جدول9: خلاصه کار بررسي تاثير عصاره ها و دارو بر تيتر ويروس در مايع آلانتوئيك تخم مرغ جنين دار ماكيان به روش HA و Real-Time PCR 95 جدول 10 : نحوه مصرف عصاره/ دارو در گروه هاي مختلف 97 جدول 11: رديف آغازگرها (Primers) و پراب(Prob) مورد استفاده در سنتز cDNA و آزمون PCR زمان حقيقي 102 جدول 12: فرمول تهيه Master Mix براي نمونه هاي مايع آلانتوئيك در آزمايش in vitro 104 جدول 13: فرمول تهيه مخلوط نهايي واكنش PCR زمان حقيقي براي نمونه هاي مايع آلانتوئيك در آزمايش in vitro 104 جدول 14: فرمول تهيه مخلوط نهايي واكنش PCR زمان حقيقي براي پلاسميد نوتركيب (استاندارد) در آزمايش in vitro 105 عنوان صفحه جدول 15: فرمول تهيه مخلوط نهايي واكنش PCR زمان حقيقي براي نمونه هاي بافتي(ناي و مدفوع) در آزمايش in vivo 105 جدول 16: فرمول تهيه مخلوط نهايي واكنش PCR زمان حقيقي براي پلاسميد نوتركيب (استاندارد) در آزمايش in vivo 105 جدول 17: نتایج تعیین حداکثر دز غیر سمی عصاره ها و دارو در مایع آلانتوئیک تخم مرغهای جنین دار 7 روزه 109 جدول 18 - نتایج محاسبه EID50 و (NI) Neuralization Index در بخش دوم آزمایش in vitro به منظور ارزیابی توانایی عصاره ها/دارو در مهار ویروس آنفلوانزا H9 110 جدول19- نتایج آزمون های هماگلوتیناسیون (HA) و qRT-PCR بر روی نمونه های مایع آلانتوئیک اخذ شده از تخم مرغ های جنین دار تلقیح شده با مخلوط 500 EID50 ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 و سریال رقت 2fold از Echinaforce® یا Sambucol® 111 جدول 20- نتایج تیتر متوسط آزمایش HI نمونه های سرم اخذ شده از گروه های مختلف درمان و کنترل در روزهای پس از چالش با ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 113 جدول21: نتايج آزمون PCR زمان حقيقي نمونه هاي مدفوع اخذ شده در روزهاي 3 تا 12 پس از چالش با ويروس آنفلوآنزا در گروه هاي مختلف 115 جدول 22- نتايج آزمون PCR زمان حقيقي نمونه هاي نای اخذ شده در روزهاي 3 تا 12 پس از چالش با ويروس آنفلوآنزا در گروه هاي مختلف 116 فهرست تصویرها عنوان صفحه تصویر 1- طرح شماتیک ویروس آنفلوانزا 14 تصویر 2- تفاوت های ساختاری ویروس های آنفلوانزای A وB وC 16 تصویر 3- مراحل تکثیر ویروس آنفلوانزا در سلول میزبان 26 تصویر 4- فعالیت اگزونوکلئازیDNA پلی مراز 62 تصویر5- چرخه آستانه و خط آستانه 64 تصوير 6: اکیناسه پورپورآ 70 تصوير 7 - درختچهSambucus nigra با گل های سفید 83 تصوير 8 - گل و شکوفه های سفید Sambucus nigra 83 تصوير 9 - خوشه میوه های رسیده سیاه رنگSambucus nigra 83 فهرست نمودار عنوان صفحه نمودار 1 - نتایج آزمون های هماگلوتیناسیون qRT-PCR بر روی نمونه های مایع آلانتوئیک اخذ شده از تخم مرغ های جنین دار تلقیح شده با مخلوط 500 EID50 ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 با سریال رقت 2fold از Echinaforce® یا Sambucol 112 فصل اول مقدمه و هدف ویروس آنفلوانزا تحت تیپ در کشورهای خاورمیانه از سال 1998 گزارش شده و موجب همه گیری هایی در ماکیان تجاری در عراق، عربستان سعودی، پاکستان، امارات متحده عربی، فلسطین اشغالی، ایران، اردن، کویت، لبنان و لیبی گردیده است(. (Alexander 2002, 2006 همه گیری هایی در ماکیان تجاری در ایران ( (Nili and Asasi 2002, 2003و پاکستان ( (Bano et al. 2003, Naeem et al. 1999 رخ داد. شیوع آنفلوانزای از سال 1377 در ایران سبب بروز خسارت های اقتصادی زیادی در صنعت طیور شده است. متاسفانه علی رغم تلاشهای فراوان هنوز این صنعت نتوانسته است از این بیماری رهایی یابد. به منظور کنترل بیماری آنفلوانزا ناشی از تحت تیپ در پاکستان ( (Naeem et al. 1999، ایران ( (Vasfi Marandi et al. 2002 و چین ( (Liu et al. 2002واکسن کشته مورد استفاده قرار می گیرد. اما علی رغم به کار گیری واکسن، به نظر می رسد که عفونت در طیور تجاری بسیاری از کشورها به صورت بومی در آمده است. دو گروه از داروهای ضد ویروسی برای درمان و پروفیلاکسی آنفلوانزا در انسان موجود می باشد: مهار کننده های M2 (amantadine و rimantadine ) و مهار کننده های نورآمینیداز (oseltamivir و zanamivir ). علی رغم تاثیر این داروها بر کاهش مرگ و میر و واگیری آنفلوانزا در انسان، بروز مقاومت دارویی مهمترین عامل محدود کننده در استفاده از این دارو ها می باشد. بروز مقاومت در برابر داروهای مهار کننده M2 همراه با بروز گسترده تر آنفلوانزای فصلی، احتمالا" به دلیل استفاده وسیع تر از داروها، بیشترشده است(Bright et al. 2005). مقاومت در برابر داروهای مهار کننده نورآمینیداز کمتر گزارش شده و در نتیجه گزینه بهتری برای مقابله با پاندمی آنفلوانزا می باشند. با این وجود گزارش های جدید در مورد ویروس های مقاوم به oseltamivir سبب افزایش نگرانی برای مقابله با پاندمی آنفلوانزا گردیده است (Regoes and Bonhoeffer 2006 Moscona et al. 2005,). در حال حاضر هیچ درمان اختصاصی و عملی برای عفونت های ناشی از ویروس های آنفلوانزا در پرندگان وجود ندارد. نشان داده شده که آمانتادین به صورت تجربی در کاهش مرگ و میر موثر بوده است (Easterday et al. 1997 , Lang et al. 1970, Webster et al. 1985, Beard et al. 1987, Dolin et al. 1982 ). اما این دارو برای حیواناتی که مورد استفاده انسان قرار می گیرند، به دلیل افزایش مقاومت ویروسها نسبت به آمانتادین، توصیه نمی شود. درمان های حمایتی و استفاده از آنتی بیوتیک ها به منظور کاهش اثرات عفونت های باکتریایی همزمان، توصیه می شوند. استفاده از داروهای آنفلوانزای انسانی در طیور، به شدت منع شده است( (Stone et al. 1997. در سال های اخیر تلاش های زیادی به منظور بررسی اثر درمانی گیاهان دارویی بر عفونت های ویروسی و به خصوص ویروس آنفلوآنزا صورت گرفته است. بیشتر این کارهای پژوهشی در شرایط کشت سلولی و موارد انسانی می باشند . هرچند برخی از این عصاره ها به تنهایی و یا همراه با عصاره گیاهان دیگر به صورت تجاری توسط شرکت های مختلف تولید و در بازاركشورهاي مختلف و از جمله اروپا و آمریکای شمالی به عنوان داروی انسانی عرضه می شوند. از جمله شناخته شده ترین گیاهان برای مقابله با سرماخوردگی و آنفلوانزای انسانی Echinacea purpurea و Sambucus nigra می باشند. عصاره این دو گیاه به صورت تنها یا همراه با سایر عصاره های گیاهی با نام های تجاری گوناگون در داروخانه ها وجود دارد. همچنین عصاره Echinacea purpurea توسط برخی از شرکت های داخلی و خارجی برای مصرف در مزارع طیور عرضه می شود. هدف از این طرح بررسی جامع اثر عصاره های استاندارد Echinacea purpureaو Sambucus nigra در شرایط کنترل شده in vitro و in vivo بر عفونت ویروس آنفلوانزای پرندگان H9N2 در مایع آلانتوئیک تخم مرغ های جنین دار و دفع ویروس در ماکیان صنعتی گوشتی می باشد. فصل دوم کلیات 2-1- آنفلوانزا 2-1-1- تاریخچه همه گیری های آنفلوانزای خفیف پرندگان در اثر تحت تیپ اطلاعات اپیدمیولوژیک نشان می دهد که ویروس های آنفلوانزا تحت تیپ در تمام کشورها وجود دارند. در آمریکای شمالی، اولین بار در سال 1966، تحت تیپ از بوقلمون ها جدا شد(Homme and Easterday 1998). عفونت بوقلمون ها به ویروس آنفلوانزای معمولا موجب علائم خفیف می شود اما برخی همه گیری ها بسیار شدید هستند و موجب درگیری بالا، اسهال، خمودگی و کاهش تولید تخم می شوند (.(McCapes et al 1986 در ایالات متحده ، 16 همه گیری در ارتباط با تحت تیپ در بوقلمون ها بین سال های 1981 و 1996 گزارش شده است ((Halvorson et al 1991. از سال 1976 تا 1990 ، از اردکهای وحشی سالم در آلبرتا ، کانادا ، ویروس های آنفلوانزای H9 جدا شدند (1997. (Sharp et al. ویروس های آنفلوانزای H9 در پرندگان دریایی بیش از اردکهای وحشی در آمریکا شیوع داشتند (.(Kawaoka et al. 1998 در سال های 1995 تا 1998 ، 16 درصد جدایه ها از پرندگان آبزی ویروس های H9 بوده اند (Unpublished data) . در اروپا بین سال های 1977 تا 1989 ویروس های آنفلوانزا تحت تیپ H9 N2 که از پرندگان آبزی جدا شدند، میزان کمی را به خود اختصاص دادند (کمتر از یک درصد جدایه ها). همچنین این ویروس ها از پرندگان اهلی شامل بوقلمون، ماکیان، قرقاول و اردک های اهلی بین سال های 1995 تا 1997 جدا شدند ((Alexander 1997. ویروس های آنفلونزای H9 N2 در آسیا، از سال 1975 تا 1985 تنها از اردک های به ظاهر سالم در پرنده فروشی ها جدا شدند ( (Shortridge 1992. سپس ویروس های H9 N2 در پرندگان اهلی چین شیوع پیدا کرد و انتقال این ویروس از پرندگان به پستانداران نیز در این منطقه رخ داد. عفونت با ویروس های آنفلوانزای با بیماری زایی خفیف در پرندگان تجاری، به خصوص ماکیان، از اواسط دهه 1990 در بسیاری از کشورها گزارش شده است. همه گیری هایی در اثر این ویروس در اردکهای اهلی، ماکیان و بوقلمونهای کشور آلمان بین سال های 1997-1995 ، 1998 و2004( (Werner 1998, 1999و ماکیان کشور ایتالیا در سال های 1994 و 1996 ((Fioretti et al. 1998 رخ داد. قرقاول های ایرلند در سال 1997 ((Campdell et al. 1998 ، شتر مرغ های آفریقای جنوبی در سال 1995 ( (Banks et al. 2000 و بوقلمون های ایالات متحده در سال های 1995 و 1996 ( (Halvorson et al. 1998 به این ویروس مبتلا شدند. ابتلا ماکیان به ویروسهای در کره، اولین بار در سال1996 گزارش شد ( (Mo et al. 1997, Lee et al. 2000. همه گیری هایی در اثر ویروس آنفلوانزا تحت تیپ در چین در سال 1994 رخ داد(. (Yingjie et al. 1998 گزارش های بعدی در ارتباط با انتشار بیماری آنفلوانزا در اثر ویروس های در چین و هنگ کنگ بود (. (Guan et al. 2000, Liu et al 2003 a, b, c ویروس آنفلوانزا تحت تیپ در کشورهای خاورمیانه از سال 1998 گزارش شده و موجب همه گیری هایی در ماکیان تجاری عراق، عربستان سعودی، پاکستان، امارات متحده عربی، فلسطین اشغالی، ایران، اردن، کویت، لبنان و لیبی گردیده است(. (Alexander 2002, 2006 همه گیری هایی در ماکیان تجاری در ایران ( (Nili and Asasi 2002, 2003و پاکستان ( (Bano et al. 2003, Naeem et al. 1999 رخ داد. پس از واگیری صنعت طیور کشور ما به آنفلوانزا درسال 1377 ، این صنعت متحمل خسارات اقتصادی سنگینی گشت. متاسفانه علی رغم تلاشهای فراوان هنوز این صنعت نتوانسته است از این بیماری رهایی یابد. به منظور کنترل بیماری آنفلوانزا ناشی از تحت تیپ در پاکستان ( (Naeem et al. 1999، ایران ( (Vasfi Marandi et al. 2002 و چین ( (Liu et al. 2002واکسن کشته مورد استفاده قرار می گیرد. اما با وجود بر این به نظر می رسد که عفونت در طیور تجاری بسیاری از کشورها به صورت بومی در آمده است. تغییرات آنتی ژنی سریع این ویروس و ظهور سویه های با حدت بالاتر از سویه های مادری در نقاط مختلف جهان گزارش شده است . تغییرات و نوع اسید های آمینه در محل شکسته شدن پروتئین HA یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در حدت ویروس آنفلوانزا می باشد (Steinhauer et al. 1999). 2-1-2- اهمیت بیماری از نظر بهداشت عمومی به طور کلی ویروس های آنفلوانزا به گونه های میزبانی خاصی عادت پیدا می کنند و انتقال در بین افراد یک گونه صورت می گیرد . ولی گاهی انتقال بین گونه های نزدیک نیز رخ می دهد. در موارد نادری انتقال ویروس های آنفلوانزای پرندگان به انسان مشاهده شده است ( (Swayne et al. 2000. انتقال ویروس های آنفلوانزای پرندگان به انسان از 2 راه مجزا ممکن است رخ دهد: - انتقال ژنوم کامل ویروس آنفلوانزای پرندگان - انتقال قطعاتی از ژن ویروس آنفلوانزای پرندگان 2-1-2-1- انتقال ژنوم کامل ویروس آنفلوانزای پرندگان ویروس های آنفلوانزای پرندگان به استیل نورامینیک اسید- 2و3 - گالاکتوز و ویروس های آنفلوانزای انسانی و خوک به استیل نورا مینیک اسید- 2 و6 - گالاکتوز بر روی رسپتور های سیا لو الیگو ساکارید متصل می شوند (Ito et al. 1998). اپتیلیوم دستگاه تنفس پرندگان دارای گیرنده استیل نورامینیک اسید- 2 و 3 – گالاکتوز ، اپتیلیوم دستگاه تنفس انسان دارای گیرنده استیل نورامینیک اسید- 2 و 6 – گالاکتوز و اپتیلوم دستگاه تنفس خوک دارای هر دو گیرنده می باشد (Ito et al. 1998). بنابراین این نکته ممکن است توضیح دهنده این امر باشد که چرا تعداد موارد ابتلای انسان به ویروس های آنفلوانزای خوک بیشتر از موارد ابتلای انسان به ویروس های آنفلوانزای پرندگان می باشد. با این وجود در سلولهای قسمتهای عمقی دستگاه تنفس انسان (سلولهای مکعبی بدون مژه برونشها و سلولهای آلوئولی تیپ دو) گیرنده های استیل نورامینیک اسید- 2و3 – گالاکتوز وجود دارد و مکان مناسبی برای تکثیر ویروسهای آنفلوانزای پرندگان ایجاد میکنند(Shinya et al. 2006). اما قرار گرفتن آنها در قسمتهای عمقی دستگاه تنفس ، موجب میشود که موارد ابتلا انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان ، نادر باشد. به علاوه، سایر ژنهای ویروس آنفلوانزای پرندگان مانند کمپلکس پلی مراز ممکن است موجب تکثیر ناکارآمد ویروس در انسان شوند (Shinya et al. 2006). اگر چه به نظر می رسید ویروس های دخیل در پاندمی های انسانی در سالهای 1957و 1968 در اثر نوترکیبی بین ویروس های آنفلوانزای موجود در جمعیت انسانی و ویروس های آنفلوانزای پرندگان ایجاد شده اند (Schlotissek et al. 1978, Kawaoka et al. 1989) ، اما تا کنون عفونت مستقیم انسان به ویروس های آنفلوانزای پرندگان به عنوان یک بیماری زئونوز مهم مورد توجه قرار نگرفته است. از سال 1959 میلادی موارد متعددی از جدا سازی ویروس های آنفلوانزای پرندگان از انسان به ثبت رسیده است (جدول 1). در موارد ابتلای انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان التهاب ملتحمه چشم (دراغلب موارد ابتلا به ویروسهای H7) ، بیماری تنفسی (دراغلب موارد ابتلا به ویروسهای H5 ) یا علائم شبیه آنفلوانزا مشاهده شده است. اما در برخی موارد علایم گوارشی نیز گزارش شده است(WHO, 2005). ابتلای انسان به ویروس های آنفلوانزای پرندگان به نظر نادر می رسد. به طوری که نشان داده شده زمانی که انسان با برخی از ویروس های آنفلوانزا با منشاء پرندگان آلوده شده ، تنها یک عفونت موقتی ظاهر شده است (Webster and Beare 1991). موارد ابتلا انسان به ویروس بسیار بیماریزای H5N1 در مناطق جغرافیایی وسیعی از جمله کشورهای آذربایجان، کامبوج، هنگ کنگ ، چین، مصر، اندونزی، عراق، تایلند، ترکیه و ویتنام گزارش شده است. اغلب این موارد در اثر تماس مستقیم با پرندگان آلوده به ویروسهای H5N1 در روستاها یا پرنده فروشی ها، رخ داده است (Shinya et al. 2006, Perdue et al. 1999). موارد ابتلای انسان به ویروس های آنفلوانزای پرندگان از سال 1959 تا 2012 در جدول 1 آمده است. جدول 1: موارد تایید شده عفونت آنفلوانزای پرندگان در انسان(Swayne et al., 2013). در زمان تکمیل این جدول در سال 2013 یک مورد عفونت ویروس آنفلوانزا LPAI H7N8 با منشاء بازار فروش پرنده های زنده (LPM) سبب بروز بیماری شدید در انسان شد. . 2-1-2-2- انتقال قطعات ژن ویروس آنفلوانزای پرندگان پرندگان آبزی، مخزن تمام ژنهای ویروسهای آنفلوانزا هستند(Webster et al. 1992). اگر چه احتمال ورود ویروس آنفلوانزای پرندگان به جمعیت انسانی وجود دارد، باز آرایی و ایجاد دودمانهای جدید ویروس آنفلوانزا در انسان نادر است (Alexander and Banks 1998). آنالیز توالی نوکلئوتیدهای پاندمی های در سال 1957 و در سال 1968نشان داد که این ویروسهای آنفلوانزا به ترتیب از باز آرایی سه ژن ، ، و دو ژن و ویروسهای آنفلوانزا ی طیور با 5 و 6 ژن ویروسهای آنفلوانزای انسانی ایجاد شده اند (Schafer et al. 1995, Webster and Kawaoka 1989, Taubenberger and Reid 1999, Scholtissek et al. 1978). خوک به عنوان Mixing vessel در انتقال ویروسهای آنفلوانزا با ایجاد سویه های جدید، از پرندگان به پستانداران فرض می شود و می تواند انسان و سایر پستانداران را آلوده سازد (Naylar and Scholtssek 1988). با وجود این ، در عفونت انسان به ویروس بیماریزای و عدم وجود ابتلا به ویروسهای و در خوک در پاندمی سالهای 1957 و 1968 ، باز آرایی قطعات ژن بین ویروس آنفلوانزای پرندگان در انسانهای آلوده شده به هر دو ویروس میتواند رخ داده باشد (Seif et al. 2008). همچنین مواردی از تبادل قطعات ﮊنوم آنفلوانزای H9N2 با تحت تیپهای HP H7N3 و HP در پاکستان(Iqbal et al. 2009) و H9N2با ﮊن های داخلی H5N1 جدا شده از انسان ، در چین (Zhang et al. 2009) گزارش شده است. 2-1-2-3- انتقال ویروس H9 N2 به انسان طی یک پژوهش گذشته نگر ویروسی در بازه زمانی مارس 1998 و ژوئن 2000 در هنگ کنگ در خوک های وارد شده از جنوب چین، برای اولین بار انتقال بین گونه ایی ویروس های H9N2 پرندگان به خوک نشان داده شد. همچنین بروز همزمان عفونت با ویروس H3N2 انسانی و H9N2 پرندگان در خوک گزارش شد. در خوک به عنوان میزبان واسط، در صورت ابتلای همزمان به ویروس های آنفلوانزای پرندگان و انسان، این امکان وجود دارد که از طریق نوترکیبی ژنتیکی یا تطابق ، ویروس های پاندمی آنفلوانزا ظهور پیدا کند (Peiris et al., 2001) ویروس های H9 N2 از 5 بیمار مبتلا به علائم شبیه آنفلوانزا در چین در سال 1999 جداسازی شد (Guo et al. 1999) در مارس 1999 ، دو مورد آنفلوانزای خفیف در انسان در هنگ کنگ گزارش داده شد و نشان داده شد که عفونت در اثر ابتلا به ویروس های H9 N2 بوده است (Anno et al. 1999, Peiris et al. 1999). دو ویروس جدا شده از کودکان در هنگ کنگ (در طی همه گیری H5N1 ) از نظر ژنتیکی و آنتی ژنیکی بسیار به ویروس H9 N2 بلدرچین مشابه بودند (Lin et al. 2000, Guan et al. 1999). در پاکستان، ویروس های H9 N2 جداشده از پرندگان تجاری دارای ارتباط نزدیک با ویروس های انتقال یافته به انسان در هنگ کنگ بودند (Cameron et al. 2000). با توجه به موارد ذکر شده به نظر می رسد ویروس های آنفلوانزای H9 N2 یکی دیگر از کاندیداهای پاندمی بعدی در دنیا باشند و می توانند به عنوان دهنده کمپلکس ژنهای تکثیری به ویروس های بسیار بیماری زا از جمله H5 و H7 باشند. |
برچسب های مهم
بررسی اثر سطوح مختلف جم فیبروزیل و ال کارنیتین روی عملکرد، کیفیت لاشه و برخی از فراسنجه های خونی جوجه های گوشتیWORDفهرست مطالب
فهرست جداول
فهرست اشکال
چکیده بررسی اثر سطوح مختلف جم فیبروزیل و ال کارنیتین روی عملکرد، کیفیت لاشه و برخی از فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی این آزمایش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف جم فیبروزیل و ال-کارنیتین روی عملکرد، کیفیت لاشه و برخی از فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی انجام شد. برای این منظور دو جیره غذایی بر پایه ذرت و سویا تهیه و تنظیم شد و سپس هر یک از جیره های پایه با مقادیر متفاوتی از ال-کارنیتین نیز بصورت مکمل مورد استفاده قرار گردیده و به 270 قطعه جوجه گوشتی سویه تجاری راس 308 تغذیه شدند. جوجه ها بمدت 42 روز بر روی بستر پوشالی پرورش داده شدند. جوجههايگوشتيبهمحضوروددربستر هايآزمايشيتحت آزمایش فاکتوریل در قالبطرحكاملاتصادفيتوزيعشده و مورد بررسی قرار گرفت. سطوح جم فیبروزیل مورداستفاده شامل صفر، یک و دو گرم در کیلوگرم بود. سطوح ال-کارنیتین مورد استفاده در این آزمایش شامل صفر، 150 و 300 میلی گرم در کیلوگرم بود. ال‐كارنيتيندارای اثرمعنيداريبرخوراكمصرفيوضريبتبديلغذائي بوده، وزن زنده، وزن لاشه آماده طبخ می باشد (p<0.05). وزن کبد تحت تاثیر معنی دار برهمکنش جم فیبروزیل در ال-کارنیتین بود (p<0.05). جم فیبروزیل بر وزن زنده و کیفیت لاشه (وزن امحاء و احشاء، وزن سینه، وزن بال، وزن ران)، چربی محوطه شکمی، کلسترول و تری گلیسیرید، اثر معنی داری داشت (p<0.05). کلید واژه ها: جم فیبروزیل، جوجه گوشتی، عملکرد، ال-کارنیتین. فصل اول مقدمه و کلیات 1-1-مقدمه کمبود غذا و به ویژه کمبود پروتئین حیوانی یکی از مهم ترین مسائل و مشکلات غذایی جهان امروز، بویژه در کشورهای جهان سوم است. صنعت پرورش طیور یکی از موثرترین مکانیسم های تولید پروتئین حیوانی در جهان می باشد. به همین جهت این دسته از تولیدات دامی در طی سال های اخیر توسعه بسیارزیادی داشته است. با توسعه صنعت پرورش طیور مشکل نیتروژن دفعی از طریق فضولات طیور و آلودگی ناشی از آن، تبدیل به یکی از بزرگترین مشکلات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شده است (آلتور و همکاران، 2000). اصلاحنژادطيوربهمنظوردستيابيبهحداكثربازده اقتصاديسببانتخابجوجههايبارشدسريعشدهكه نتيجةاينبهگزيني،افزايشمداوموزنزندهميباشد (درویان و همکاران، 2007). يكيازمهمترينعواملتغذيهاىدرجيرهطيور، انرژىمىباشد. نشاندادهشدهاستكهاستفادهاز چربيهابامنشاهايمختلف،عمليترينواقتصادي ترينروشتامينانرژيدرجيرهجوجههايگوشتي ميباشند (آلائو و بالناوی، 1985). ازطرفىگزارشاتعلمىمبنىبر معايباستفادهبيشترازمنابعچربىدرجيرهجوجه هاىگوشتى،مانندافزايشميزانبروزسندرمآسيت، مرگناگهانى،كبدچربوغيرهارائهشدهاست (بایائو و لارا، 2005). برايناساس،متخصصينسعىمىكنندبا درنظرگرفتنعواملفوق،تعادلىمناسببينتامين انرژىكافىوپيشگيرىازبروزناهنجاري هاىمختلف رابرقراركنند.قبلاًتحقيقاتىمبنىبرافزايشميزان رشدبااستفادهازانواعچربيهادرمحدودهتوصيه های NRC (1994) برايانرژيبهانجامرسيدهاست. در واحدهای پرورش طیور بخش اعظم هزینه ها مربوط به هزینه های خوراک است که حدودا 75 درصد هزینه ها را به خود اختصاص می دهد. پروتئین و انرژی مهم ترین مواد مغذی موجود در جیره هستند و تقریبا 85 درصد از هزینه کل جیره را به خود اختصاص می دهند (ویجتن و همکاران، 2004). يكيازراهكارهايكاهشناهنجاريهايمتابوليكيدر جوجههايگوشتياستفادهازبرنامهمحدوديتغذايي است.ازبرنامهمحدوديتغذاييدرجوجههايگوشتي جهتكاهشبيماريهايمتابوليكي (فانوسی و تورکی، 2010)، بهبودبازدهغذايي،كاهش هزينةپرورش (اوزکان و همکاران، 2006) وهمچنينبهبودكيفيتلاشهوكاهشچربي محوطةبطني (جونز و فارل، 1992) استفاده شده است. جم فیبروزیل، بطور گسترده ای به عنوان داروی تنظیم کننده قوی چربی ، مورد استفاده قرار می گیرد. فعالیت گسترده آن کاهش تری گلیسرید پلاسما (TG)–لیپوپروتئین ها و افزایش لیپوپروتئین هایی با چگالی بالا (HDL) در انواع اولیه و ثانویه (دیابت قندی، بیماری کلیوی) دیس لیپو پروتئین ها شامل هيپرتريگليسيريدمي با و بدون لیپوپروتئین نوع 4 و 5 می باشد کارنیتین به عنوان یک کو فاکتور برای متابولیسم و حرکت اسیدهای چربی که زنجیر کربن آنها بیش از 8 کربن می باشد و نولید انرژی لازم و ضروری است و عمدتا قادر است میزان دسترسی به منابع انرژی از اسیدهای چرب را افزایش دهد و انتقال مواد از غشا سلول به داخل میتوکندری را سرعت بخشد و می تواند به عنوان مکمل غذایی برای انواع دام (طیور، خوک، گاو و اسب) آبزیان (ماهی و میگو) و حیوانات خانگی (سگ و گربه) مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به اینکه اصلی ترین نقش ال کارنیتین در بدن، انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیر از سیتوزول به میتوکندری به منظور بتا اکسیداسیون اسیدهای چرب می باشد، لذا افزودن ال کارنیتین منجر به بهره گیری موثرتر از اسیدهای چرب موجود در جیره جهت سوخت و ساز و تولید انرژی می شود. در نتیجه اسیدهای چرب نمی توانند به شکل تری گلیسیرید در بافت چربی تجمع پیدا کنند که منجر به کاهش ذخیره چربی در بدن خواهد شد (ربیعی و اس زیلاجی، 1998). 98 درصد از کارنیتین موجود در بدن در عضله قلب و عضلات اسکلتی و کبد وجود دارد. کارنیتین در تمام انواع سلول ها وجود دارد حتی در سلول های فاقد اکسیداسیون میتوکندریال اسید چرب مانند نورون ها و گرانولیست ها و حتی گلبول های قرمز خون که فاقد میتوکندری هستند وجود دارد. کارنیتین یک پودر کریستاله سفید یا بی رنگ و نم گیر و محلول در آب و الکل گرم و نامحلول در استون و اتر و بنزن است. محلول 5 درصد آن در آب دارای pH بین 5.5 تا 9.5 است. 1-2-فرضیه تحقیق آیا بین سطوح مختلف ال کارنیتین جیره بر میزان تری گلیسیرید سرم خون، اختلافی وجود دارد؟ آیا بین سطوح مختلف جم فیبروزیل جیره بر میزان کلسترول سرم خون، اختلافی وجود دارد ؟ آیا سطح ال کارنیتین و جم فیبروزیل جیره بر میزان پربی درون شکمی موثر است؟ آیا با افزایش میزان ال کارنیتین و جم فیبروزیل جیره، عملکرد تولیدی بهبود می یابد؟ 1-3-اهداف - بررسی اثر سطوح مختلف ال کارنیتین و جم فیبروزیل بر تری گلیسیرید و کلسترول. - بررسی اثر سطوح مختلف ال کارنیتین و جم فیبروزیل بر برخی فراسنجه های خونی، کیفیت صفات لاشه و عملکرد لاشه. 1-4-کیفیت جوجه جوجه کشی تاثیر زیادی در پرورش موفق جوجه گوشتی دارد. فرآیند جوجه درآوری از تولید تخم مرغ تا رسیدن جوجه به فارم پرورش تنش زا می باشد و باید سعی شود که تنش ها به حداقل برسد تا جوجه هایی با کیفیت خوب تولید گردد. 1-5 -مشخصات بک جوجه با کیفیت بالا
1-6-مدیریت پرورش بر مدیریت مناسب اوایل دوران زندگی جوجه گوشتی تاکید زیادی شده است. زیرا نحوه رشد جوجه ها در دو هفته اول، عملکرد آتی پرنده را مشخص می نماید. لذا بهبود شرایط مدیریت در اوایل دوران پرورش در بهبود عملکرد نهایی پرنده موثر می باشد. دو ساعت پس از جوجه ریزی، پرنده ها را بررسی نمایید و از آسایش آنها اطمینان حاصل نمایید. 1-7-مدیریت آب آب یک ماده غذایی ضروری است که بر تمامی اعمال فیزیولوژیک پرنده تاثیر می گذارد. بسته به سن، 65 تا 78 درصد وزن پرنده را آب تشکیل می دهد. فاکتورهایی مانند درجه حرارت، رطوبت نسبی، ترکیب جیره و افزایش وزن بدن بر روی میزان آب مورد نیاز پرنده موثر می باشند. کیفیت مناسب آب در پرورش مرغ گوشتی از ضروریات است. با اندازه گیری pH و میزان مواد معدنی و آلودگی های میکروبی کیفیت آب باید مورد ارزیابی قرار گیرد. با افزایش سن طیور، میزان مصرف آب افزایش می یابد. اگر مصرف آب در هر مرحله کاهش داشته باشد، باید سلامت گله، شرایط محیطی و یا شرایط مدیریتی مورد بررسی قرار گیرد. 1-8 -مواد معدنی طیور گوشتی در برابر افزایش جزئی برخی مواد معدنی (برای مثال کلسیم و سدیم) مقاوم هستند ولی به حضور جزئی بعضی مواد معدنی در آب بسیار حساس می باشند. آهن و منگنز طعم تلخی به آب می دهند که ممکن است باعث کاهش مصرف آب گردد. بعلاوه مواد معدنی فوق شرایط رشد برای باکتری ها را مساعد می نمایند. چنانچه میزان آهن آب نگران کننده باشد، استفاده از روش هایی مانند فیلترکردن و کلر زنی آب، راهکارهای کنترلی موثری در این زمینه می باشند. توصیه می شود برای فیلتر آب از توری هایی با سوراخ های 40 تا 50 استفاده شود. فیلترها باید کنترل و حداقل هفته ای یکبار تمیز شوند. کلسیم و منیزیوم آب با اندازه گیری میزان سختی آب ارزیابی می شوند. کلسیم ومنیزیوم، لایه نامحلولی در سیستم آبرسانی بوجود آورده و نتیجتا باعث کاهش کارایی سیستم آبرسانی بخصوص در سیستم های بسته می گردند. با استفاده از سختی گیرهای آب در سیستم آبرسانی میزان کلسیم و منیزیوم کاهش می یابد. میزان سدیم آب قبل از اینکه ترکیباتی بر پایه سدیم مصرف شوند، باید اندازه گیری گردد. وجود میزان کمی نیترات در حدود 10 پی پی ام باعث تاثیر منفی در عملکرد گله گوشتی می گردد و متاسفانه هیچ روش متداولی برای برطرف کردن نیترات آب وجود ندارد. میزان نیترات آب باید اندازه گیری شود، بالا بودن نیترات آب نشان دهنده نشت فاضلاب و نشت آلودگی از مزارع کودپاشی شده می باشد. 1-9- مدیریت دان جیره طیور گوشتی براساس تامین انرژی و مواد مغذی ضروری جهت تامین سلامت و تولید مناسب فرموله شذه است. اجزای اصلی مورد نیاز طیور در جیره عبارتند از: آب، اسید آمینه، انرژی، ویتامین ها و مواد معدنی این اجزا باید هماهنگ باهم عمل نمایند تا باعث رشد مناسب اسکلتی-عضلانی گرند. کیفیت مواد، فرم فیزیکی دان و بهداشت، مستقیما در عملکرد اجزای اصلی و پایه ای جیره، اثر گذار هستند. در صورتیکه کیفیت مواد اولیه نامناسب باشد و یا فرمول جیره متعادل نباشد، عملکرد گله ضعیف می شود. با توجه به اینکه طیور گوشتی در سطح وسیعی از وزن پایان دوره، ترکیب بدن و سیاست های تولید، پرورش می یابند. تدوین جیره واحدی که بتواند احتیاجات طیور را جهت دستیابی به تمامی اهداف تامین نماید، عملی نمی باشد و از جیره های متفاوتی باید بر اساس هدف موردنظر تنظیم گردند. نکات کلیدی که برای انتخاب یک جیره مطلوب باید مدنظر قرار گیرد: در دسترس بودن و قیمت مواد خام، تغذیه جداگانه مرغ و خروس، وزن زنده مورد نظر، بازده و کیفیت لاشه، میزان چربی موردنیاز جهت مصارف مانند مرغ بریان (oven-ready)، آب پز و یا استفاده در صنایع جانبی، رنگ پوست، قوام و مزه گوشت، قابلیت کارخانه سازنده دان.
|
برچسب های مهم
بررسی اثرات آسپرومازین و زایلازین بر آریتمی ناشی از اپی نفرین در موش صحرایی بیهوش شده با پروپوفول WORDدر این تحقیق اثرات زایلازین، آسپرومازین و ترکیب زایلازین - آسپرومازین بر آریتمی ناشی از اپینفرین و همچنین اثرات این داروها بر امواج الکتروکاردیوگرام، ضربان قلب و دمای رکتوم در موشهای صحرایی نر نژادSpraqueDowley بیهوش شده با پروپوفول، بر روی 40 سر حيوانبا وزن20±250 گرم در 4 گروه انجام شد. الکتروکاردیوگرام با استفاده از دستگاه Power lab(AD Instrument)و با تنظیم لید 2 و دمای بدن با ا استفاده از ترمومتر دیجیتالی از طریق رکتوم ثبت شد. در گروههای 4 گانه (هر گروه شامل 10 موش) بعد از القاء بیهوشی با تزریق داخل صفاقی پروپوفول با دوز mg/kg100، اپینفرین با دوزهایμg/kg/min 60 و30 ،20 ،15،10 ،5/7، 5 ،5/2 بصورت داخل سیاهرگی از طریق سیاهرگ دم برای تعیین دوز پایه آریتمیزایی اپینفرین تزریق شد. با فاصله 10 دقیقه بعد از تعیین دوز پایه آریتمیزایی اپینفرین، در گروه کنترل (سرم فیزیولوژی) و در گروههای پس از درمان به ترتیب در گروه دوم (زایلازین mg/kg 5)، در گروه سوم (آسپرومازینmg/kg 5/2) و در گروه چهارم ترکیب (زایلازین mg/kg 5 و آسپرومازین mg/kg5/2) بصورت داخل سیاهرگی تزریق شد و بدنبال آن مجددأ دوز آریتمیزایی اپینفرین تعیین گرديد و اثرات اپینفرین بررسی شد. در گروه اول دوز آریتمیزایی پایه و پس از درمان اپینفرین از لحاظ آماری اختلاف معنیداری نداشت. در گروه دوم تجویز زایلازین دوز آریتمیزایی اپینفرین را بطور معنیداری (05/0>P) افزایش داده و میوکارد را نسبت به اپینفرین محافظت میکند. همچنین این دارو باعث کاهش در ضربان قلب و دمای رکتوم میشود. در گروه سوم تجویز زایلازین دوز آریتمیزایی اپینفرین را بطور معنیداری (05/0>P) افزایش داده و در ضمن ضربان قلب کاهش معنیدار داشت و دمای رکتوم اختلاف معنیداری نشان نداد. در گروه چهارم نیز ترکیب زایلازین- آسپرومازین دوز آریتمیزایی اپینفرین را بطور معنیداری (05/0>P) افزایش داده است. تزریق ترکیب این دو دارو باعث کاهش در ضربان قلب شده اما تغییر معنیداری بر دمای رکتوم مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان داد که در موشهای صحرایی نر بیهوش شده با پروپوفول، داروهاي زایلازین، آسپرومازین و ترکیب زایلازین- آسپرومازین میتوانند باعث کاهش اثر آریتمیزایی اپینفرین شوند و قلب را در برابر اثرات اپینفرین محافظت نمایند. فهرست مطالب فصل اول: مقدمه
فصل دوم: کلیات و مروری بر تحقیقات گذشته 2-1- آناتومی قلب .........................................................................................................................................6 2-2- جریان خون در سیستم قلب-عروقی ............................................................................................8 2-3- فیزیولوژی قلب ....................................................................................................................................9 2-4- بافت شناسی قلب ..............................................................................................................................10 2- 5- خصوصیات عضله قلب ....................................................................................................................11 2- 6- فعالیت الکتریکی قلب ......................................................................................................................11 2- 7- سیستم هدایتی قلب ........................................................................................................................12 2-7-1- گره سینوسی دهلیزی ..........................................................................................................13 2-7-2- گره دهلیزی بطنی ................................................................................................................14 2-7-3- دسته های هیس ...................................................................................................................15 2- 8- دپولاریزاسیون و رپولاریزاسیون سلولهای قلب ..........................................................................16 2- 9- اشتقاقهای الکتروکاردیوگراف .......................................................................................................17 2-9-1- انواع اشتقاقها ........................................................................................................................18 2-9-2- الکتروکاردیوگرام طبیعی .....................................................................................................18 2-9-3- امواج الکتروکاردیوگرام .........................................................................................................19 2- 10- کنترل عصبی قلب .......................................................................................................................20 2-11- آریتمیهای قلبی ...........................................................................................................................21 2-11-1- نشانهها و علایم آریتمیها .................................................................................................22 2-11-1-1- انواعبرادیکاردیا ............................................................................................22 2-11-1-2- انواع تاکیکاردیا ..............................................................................................23 2-11-2- درمان آریتمیها ..................................................................................................................26 2-11-3- پیشگیری از آریتمیها ........................................................................................................27 2-12- بیهوشی .............................................................................................................................................27 2-12-1- آماده کردن برای بیهوشی ................................................................................................28 2-12-2- بیهوشی عمومی ..................................................................................................................28 2-13- داروهای پیش بیهوشی ...................................................................................................................28 2-14- داروهای آرامبخش ...........................................................................................................................29 2- 15- طبقه بندی داروهای آرامبخش ..................................................................................................29 2- 15-1- فنوتیازینها .........................................................................................................................30 2- 15-1-1-آسپرومازین ......................................................................................................30 2- 15-1-2- اثر آسپرومازین بر سیستم قلبی- عروقی ...............................................30 2- 15-1-3- اثر آسپرومازین بر سیستم اعصاب مرکزی .............................................31 2- 15-2- زایلازین هیدروکلراید ........................................................................................................32 2- 15-2-1- اثر زایلازین بر سیستم قلبی- عروقی .....................................................32 2- 15-2-2- اثر زایلازین بر سیستم اعصاب مرکزی ...................................................33 2- 15-3- اپینفرین ...............................................................................................................................33 2- 15-3-1-گیرندههای اپینفرین .....................................................................................33 2- 15-3-2- اثرات قلبی و عروقی اپینفرین .................................................................35 2- 16- پروپوفول ..........................................................................................................................................35 فصل سوم: وسایل، مواد مورد نیاز و روش کار 3-1- وسایل و مواد مورد نیاز ......................................................................................................................38 3-2- روش کار ................................................................................................................................................39 3-3- روش آماری ..........................................................................................................................................43 فصل چهارم: نتایج 4-1- نتایج ......................................................................................................................................................45 4-1-1- ADE ........................................................................................................................................45 4-1-2- ضربان قلب ...............................................................................................................................46 4-1-3- دمای رکتوم .............................................................................................................................48
فصل پنجم: بحث 5-1- بحث ........................................................................................................................................................55 5-1-1- تغییرات ADE .......................................................................................................................56 5-1-2- تغییرات ضربان قلب .............................................................................................................59 5-1-3- تغییرات دمای رکتوم ............................................................................................................63 5-2- نتیجهگیری .............................................................................................................................................66 5-3- پیشنهادات ..............................................................................................................................................67
فهرست منابع و مآخذ منابع فارسی .......................................................................................................................................................68 منابع انگلیسی ....................................................................................................................................................69 . فهرست جدولها جدول4-1: میانگین تغییراتADE پایه و پس از درمان دردوزهای متفاوت ............................40 جدول 4-2: میانگین تغییرات ضربان قلب در زمانهای متفاوت در گروههای مختلف ................50 جدول4-3: میانگین تغییرات دمای رکتوم در زمانهای متفاوت در گروههای مختلف .................51 جدول4- 4: مقایسه تغییرات ضربان قلب قبل از تزریق اپینفرین و قبل از مشاهدهPVC پایه و پس از درمان در گروههای مختلف ............................................................................................................52 فهرست شکلها شکل2-1: آناتومی قلب ...................................................................................................................................7 شکل 2-2: سیستم گردش خون قلب ........................................................................................................8 شکل 2-3: بافت شناسی قلب ...................................................................................................................... 10 شکل 2-4: سیستم هدایتی قلب ...................................................................................................................15 شکل2-5: دپولاریزاسیون و رپولاریزاسیون سلول قلبی ...........................................................................17 شکل 2-6: انواع اشتقاق ..................................................................................................................................18 شکل 2-7: الکتروکاردیوگرام طبیعی قلب ..................................................................................................19 شکل 2-8: برادیکاردیای سینوسی ...........................................................................................................23 شکل 2-9: بلوک قلب .....................................................................................................................................23 شکل 2-10: فیبریلاسیون دهلیزی ..............................................................................................................24 شکل2-11: فیبریلاسیون بطنی ....................................................................................................................24 شکل 2-12: تاکیکاردیای بطنی ....................................................................................................................25 شکل 2-13: تاکیکاردیای فوق بطنی ...........................................................................................................25 شکل 2-14: دپولاریزاسیون زودرس بطنی .................................................................................................26 شکل 4-1: ECG نرمال در حالت پایه قبل از تزریق هر گونه دارو .....................................................53 شکل 4-2: نمونهای از دپولاریزاسیون زودرس بطنیدر حالت تعیین ADE پایه و پس از درمان بعد از تزریق اپینفرین .....................................................................................................................................53 شکل 4-3: انواع دیگری از PVC های اتفاق افتاده در حالت تعیین ADE پایه و پس از درمان بعد از تزریق اپینفرین ............................................................................................................................................83 شکل 4-4: انواع دیگر از آریتمی که به دنبال تزریق اپینفرین در حالت تعیینADEپایه و پس از درمان ..................................................................................................................................................................84 فهرست نمودارها نمودار 4-1: مقایسه تغییراتADE پایه و پس از درمان در گروههای مختلف پس از تزریق اپی-نفرین .................................................................................................................................................................78 نمودار 4-2: مقایسه تغییراتADEپایه و پس از درمان در هر زمان در گروههای مختلف .....78 نمودار 4-3: مقایسه تغییرات ضربان قلب در زمانهای متفاوت در گروههای مختلف ...................79 نمودار 4-4: مقایسه تغییرات ضربان قلب در هر زمان در گروههای مختلف .................................80 نمودار 4-5: : مقایسه تغییرات دمای رکتوم در زمانهای متفاوت در گروههای مختلف ................81 نمودار 4-6: مقایسه تغییرات دمای رکتوم در هر زمان در گروههای مختلف .................................82 فصل اول مقدمه و هدف سیستم قلبی- عروقی از سیستمهای حیاتی بدن هر موجود زنده است که توقف چند دقیقه‌ای آن باعث مرگ میشود. شناخت عواملی که بر روی این سیستم تاٌثیر گذاشته و یا سبب بر هم زدن آن میشوند اهمیت بسزایی دارد. از عواملی که میتواند بر این سیستم اثر داشته و سبب اختلال عملکرد آن شوند آریتمیهای قلبی هستند. قلب دارای یک سیستم خاص برای تولید ضربانهای منظم است. این سیستم مولد خودکار ذاتی و هدایتی قلب، نسبت به اختلال الکترولیتها، اختلالات اسید و باز، تغییر فعالیت سیستم اعصاب خودکار، افزایش کشش فیبرهای میوکارد، ایسکمی میوکارد، داروها و بیماریهای قلبی حساس بوده و دچار آریتمی میشود. اهمیت آریتمیهای قلبی در اداره بیهوشی بستگی به اثر خاص بعضی از این اختلالات ریتمی بر روی برون ده قلبی و تاٌثیر متقابل داروهای ضد آریتمی دارد. تعداد زیادی از بیماران در طول بیهوشی در زمان جراحی آریتمی قلبی پیدا میکنند هر چند این آریتمیها دلیل بیماریهای قلبی نیستند ولی افرادی که بیماری قلبی دارند در حین بیهوشی مستعد آریتمی هستند (حاصلپور، 1376). زایلازین یک داروی آلفا دو آگونیست بوده و زیر مجموعه داروهای آرامبخش و خواب آور است که در سال 1962 بعنوان داروی ضد فشار خون در آلمان ساخته شد و امروزه بعنوان یک ترکیب آرامبخش در حیوانات آزمایشگاهی و همچنین بعنوان یک داروی پیش بیهوشی کاربرد دارد. این دارو باعث تضعیف سیستم قلبی- عروقی میشود و اثر تضعیفی آن به مقدار تزریق، روش تجویز و گونه حیوان بستگی دارد. زایلازین با افزایش تون عصب واگ و تحریک گیرندههای فشار در کمان آئورتی، باعث کاهش ضربان قلب و بلوک درجه دو دهلیزی ـ بطنی میشود. این داروی آرامبخش میتواند به تنهایی یا همراه با کتامین در دامپزشکی تجویز گردد. زایلازین باعث ادم ریوی در موش صحرایی و آسیب سلولی شده و همچنین با تاثیر بر سیستم قلبی و عروقی منجر به کاهش تعداد ضربان قلب و افزایش فشار خون زودگذر و به دنبال آن کاهش فشار خون طولانی مدت میگردد (Hamid et al., 1993). آسپرومازین از داروهای آرام بخش و خواب آور و جزء فنوتیازینها میباشد که بعنوان یک داروی پیش بیهوشی استفاده میشود و اثرات ضد آریتمی دارد (وصال1383؛Atalan et al., 2002 ). برای درمان افت فشار خون ناشی از فنوتیازینها میتوان از تزریق وریدی مایعات و همچنین داروی فنیل افرین استفاده کرد و نیز دوزهای تکراری فنوتیازین در حیوانات ضعیف و ناتوان باید با احتیاط استفاده شود (وصال، 1387). آسپرومازین با مهار گیرنده دوپامین باعث تضعیف سیستم قلبی- عروقی، مرکز تنظیم دمای بدن در هیپوتالاموس و در نهایت افت دمای بدن میگردد (Ghaffari et al., 2010). اثرات قلبی- عروقی آسپرومازین از طریق تاثیر بر سیستم سمپاتیک، سیستم عصبی مرکزی و عضلات صاف دیواره عروق اعمال میشود. این دارو با مهار گیرندههای آلفا اتساع عروقی ایجاد میکند و به دنبال آن کاهش فشار خون و برون ده قلبی روی میدهد. به دلیل کاهش فشار خون ممکن است تعداد ضربان قلب نیز افزایش یابد. آسپرومازین همچنین باعث کاهش تعداد تنفس میشود و قلب را در برابر آریتمیهای ناشی از اپینفرین محفاظت میکند (وصال، 1387؛Atalan et al., 2002). پروپوفول[1]با فرمول شیمیایی (2-6 diisopropylphenol) یک مشتق آلکیل فنلی غیر محلول در آب است. این دارو از دسته داروهای بیهوشی تزریقی میباشد که محبوبیت زیادی به دلیل شروع اثر سریع و طول اثر کوتاه دارد و باعث القا و نگهداری بیهوشی در حین عمل جراحی و تسکین در واحد های مراقبت ویژه میشود. توزیع این دارو در بدن سریع است و شروع اثر آن حدود ۳۰ ثانیه طول کشید و نیمه عمر ۴-۲ دقیقه دارد (Chan et al., 2006; Long et al., 2000). از اثرات مضر پروپوفول میتوان به درد در ناحیه تزریق (بیشتر در انسان) و کاهش فشار خون، کاهش تعداد ضربان قلب، تهوع، استفراغ، سردرد، التهاب وریدی، لخته شدن خون در رگ، التهاب پانکراس و ایجاد تب اشاره کرد (Zaccheo et al., 2008). پروپوفول با اختلال در فعالیت قلبی و عروقی بصورت اثر آنتاگونیستی بر گیرنده α آدرنرژیک قلب و نیز با دپرس فعالیت عصبی سمپاتیک و باروسپتور باعث کاهش فشار خون شده و با ایجاد التهاب پانکراس منجر به افزایش گلیسرید خون خواهد شد(Zaccheo et al., 2008; Zhou et al., 1999) . استفاده از پروپوفول بدلیل اثرات مضر بر روی قلب و عروق که در میوکاردیوم قلب بیشتر دیده میشود تا حدودی محدودیت دارد. اثرات مضر پروپوفول بر روی قلب و عروق با دوز تجویزی آن رابطه مستقیم دارد و با کاهش در ورود یون کلسیم باعث اختلال در عملکرد قلب خواهد شد (Zhou et al., 1999). موش صحرایی مدل مناسبی برای بسیاری از تحقیقات عملی است و در رابطه با اثرات داروهای مختلف بر روی آن مطالعات زیادی انجام گرفته است ولی در ارتباط با اثرات داروهای پیش بیهوشی بر آریتمی ناشی از اپینفرین در موش صحرایی بیهوش شده با پروپوفول مطالعه کمتری انجام شده است، به این دلیل اثرات زایلازین، آسپرومازین و ترکیب این دو دارو بر روی آریتمی ناشی از اپی-نفرین در موش صحرایی بیهوش شده با پروپوفول در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. فصل دوم کلیات و مروری بر تحقیقات گذشته2-1- آناتومیقلب قلب یک عضو عضلانی میباشد که شامل چهار بخش است: دو قسمت در بالا (دهلیزها) و دو قسمت در پایین (بطنها). بیشتر کار اصلی این پمپ انتقال خون غنی از اکسیژن به کل بدن میباشد. میانگین ضربان قلب انسان در طول یک روز صد هزار ضربه میباشد (Berne et al., 1992). قلب شامل دو پمپ سری است که از طریق لولههای سری خون را به کل بدن ارسال میکند و در نهایت به این پمپ برمیگردد. یکی از پمپها، مواد زاید آن مثل دی اکسید کربن به ریهها می-فرستد و دیگری خون را به بقیه بدن برای غذا رسانی پمپ میکند. در نهایت خون به قلب بر میگردد و این روند تکرار میشود. هر پمپ در قلب از دو حفره تشکیل شده است که شامل دهلیز و بطن میباشد. دهلیز کوچکترین این حفرهها است و به علت اندازه کوچکش در مقایسه با بطن کمترین همکاری در گردش خون دارد. عمل عمده دهلیز، دریافت خون برگشتی (خون سیاهرگی) از کل بدن و انتقال آن به بطن است (Berne et al., 1992)(شکل 2-1).دهلیز چپ در ناحیه بالا قسمت چپ قلب قرار دارد و بیشترین قسمت پایه قلب را تشکیل می-دهد. در طی یک چرخه نرمال فعالیت قلب، دهلیز چپ خون حاوی اکسیژن را از طریق 4 سیاهرگ ششی دریافت میکند. عبور خون از دهلیز چپ به بطن چپ از طریق دریچه میترال[2] صورت می-گیرد (Marieb and Elaine, 1944). دهلیز راست در ناحیه بالا قسمت راست قلب قرار دارد. در طی یک چرخه نرمال فعالیت قلب، دهلیز راست خون کم اکسیژن را از سیاهرگ کرونر و اجوف بالایی و پایینی[3] دریافت میکند. جداره بالایی و پایینی دهلیز راست کاملاً با هم متفاوت هستند. طوری که دیواره پایینی حالت نرم و دیواره بالایی دهلیز راست سفت میباشد که به این حالت سفتی جداره دهلیز راست گویند (Marieb and Elaine, 1944). نقش و آناتومی بطنها شامل، بطن راست در ناحیه پایین قسمت راست قلب قرار دارد و بخش بیشتری از ناحیه سطحی قلب را تشکیل میدهد. قسمت کناری بطن راست شامل یکسری فیبرهای عضلانی بنام ترابکولا کارنیا[4] میباشد. در طی یک چرخه نرمال فعالیت قلب، بطن راست خون بدون اکسیژن را از طریق ارتباطی که با بطن چپ دارد، دریافت می-کند. در طی این مراحل دریچه ریوی بسته میشود و از طرف مقابل دریچه سه لتی[5] باز میشود و خون بطور کامل وارد هر دو بطن خواهد شد (Berne et al., 1992). بطن چپ در ناحیه پایین قسمت چپ قلب قرار دارد و قسمت نوک قلب را تشکل میدهد. در طی یک چرخه نرمال فعالیت قلب، بطن چپ خون حاوی اکسیژن را از طریق دریچه میترال از دهلیز چپ دریافت میکند. بسته شدن دریچه میترال مانع از برگشت خون به طرف دهلیز چپ خواهد شد (Marieb and Elaine, 1944). شکل2-1: آناتومی قلب (Junqueira, 1986)2-2- جریان خون در سیستم قلبی – عروقی طی یک سیکل طبیعی قلب خون غنی از اکسیژن در داخل بدن وارد دهلیز راست میشود. خون موجود در دهلیز راست به داخل بطن راست تخلیه میگردد. و سپس خون از بطن راست به داخل ریه پمپ خواهد شد. خون حاوی اکسیژن در داخل ریه از طریق سیاهرگ ششی وارد دهلیز چپ خواهد شد. سپس خون موجود در دهلیز چپ به داخل بطن چپ تخلیه میشود. بطن چپ خون را به تمام اندام بدن پمپ میکند (Berne et al., 1992). از سیاهرگهای مهم قلب شامل، سیاهرگ اجوف بالایی بعنوان یکی از مهمترین سیاهرگهای اصلی قلب میباشد که خون بدون اکسیژن را به قلب بر میگرداند (شکل 2-2). بیشتر سیاهرگهای ناحیه سر وارد سیاهرگ اجوف بالایی خواهند شد و خون در نهایت به دهلیز راست تخلیه میشود. سیاهرگ اجوف پایینی مثل قسمت بالایی خون بدون اکسیژن را به قلب باز میگرداند. بیشتر سیاهرگهای ناحیه پا و قسمت پایینی بدن وارد سیاهرگ اجوف پایینی خواهند شد (Berne et al., 1992). شکل 2-2: سیستم گردش خون قلب (Junqueira, 1986) 2-3- فیزیولوژی قلب قلب دارای 4 حفره است که دو حفره بالایی را دهلیز و دو حفره پایینی را بطن مینامند. دهلیز دارای دیواره نازک بوده و پمپهای با فشار پایینی هستند که خون را از سیاهرگهای گردش خون دریافت میکنند. درقسمت بالای دهلیز راست گروهی از سلولها قرار دارند که به عنوان پیشاهنگ قلب عمل میکنند. در این سلولها از طریق تغییرات پیچیده غلظت یونها از عرض غشاهای سلولی یک پتانسیل خارج سلولی ایجاد میشود که سلولهای کناری را تحریک کرده و این تحریک (فعالیت الکتریکی) از طریق سلول به سلول به تمام بافت قلب انتشار پیدا میکند. با توجه به اینکه بدن بطور کامل یک مقاومت متوسط در نظر گرفته میشود و پتانسیل الکتریکی ایجاد شده تمایل به سطح بدن دارد این پتانسیل تولید شده قابل ثبت از سطح بدن است .(Geselowitz, 1989)
|
برچسب های مهم
بررسی اثر تزریق تستوسترون در خروس های گله مادر گوشتی برعملکرد گله WORDفهرست مطالب چکیده.... 1 فصل اول: مقدمه 1-1 مقدمه..... 3 1-1-1 اهمیت دامپروری در جهان.... 3 1-1-2 پرورش طیور در ایران......... 4 1-1-3 پرورش طیور در جهان...... 5 1-2 افزايش رشد در صنعت مرغ گوشتي........ 6 1-3 بيان مسأله...... 7 1-4 ضرورتانجامتحقیق....... 8 1-5 اهداف تحقیق..................................... 10 1-6 فرضیه تحقیق..................................... 10 فصل دوم: بررسی منابع 2-1 تولید جوجه یک روزه گوشتی........................ 12 2-1-1 مرغ لاین...................................... 12 2-1-2 گله های اجداد گوشتی........................... 12 2-1-3 گله های مرغ مادر.............................. 12 2-1-4 کارخانه جوجه کشی.............................. 12 2-2 تکنیکهای مدیریتی برای جبران کاهش فعالیت جفتگیری. 12 2-2-1 کنترل وزن بدن و برنامه تغذیهای................ 12 2-2-2 خروس ریزی و نسبت جنسی در ابتدای جوجه ریزی...... 13 2-2-3اسپایکینگ..................................... 13 2-2-4اینترااسپایکینگ............................... 14 2-3 تستوسترونبرای جبران کاهش فعالیت جفتگیری......... 14 2-3-1 عملکرد تستوسترون............................. 15 2-3-2 علل كاهش تستوسترون............................ 16 2-3-3 نقش تستوسترون................................ 16 2-3-4 تاثیر تستوسترون بر میزان متابولیسم پایه....... 17 2-4علايمکمبودهورمونتستوستروندربدن................... 17 2-4-1 کاهش محسوس حجم و قدرت عضلاني................... 17 2-4-2 افزايش ميزان تجمع چربي........................ 18 2-4-3 کاهش تراکم استخواني.......................... 18 2-4-4 کاهش محسوس قواي جنسي.......................... 18 2-5 آشنایی با روشهای واکسیناسیون طیور............... 19 2-5-1 روش قطره چشمی................................. 19 2-5-2 روش تزریقی................................... 19 2-5-3 روش تلقیح در نسوج بال......................... 19 2-6 تزریق تستوسترون و تاثیر آن در گونه های مختلف.... 19 2-6-1 تاثیر تستوسترون در خروس....................... 19 2-6-2 تزریق تستوسترون در جوجه های گوشتی............. 20 2-6-3 تزریق تستوسترون در خوک........................ 20 2-6-4 تزریق تستوسترون در خرگوش...................... 20 2-6-5 تزریق تستوسترون در میش........................ 21 2-6-6 تاثیر تستوسترون بر رشد جوجه خروسها............ 21 2-6-7 تزریق تستوسترون در پرندگان.................... 22 2-6-8 تستوسترون در انسان............................ 22 2-6-9 تستوسترون در گاو.............................. 22 2-6-10 تزریق تستوسترون در گونه های دیگر............. 23 2-7 دستگاه تولید مثل جنس نر در طیور................. 23 2-8 سیستم ماهيچه هاوعضلات در طیور.................... 24 2-9 دستگاه تناسلی و دفع ادرار....................... 24 2-10 علائم فنوتیپی خروسهای بالغ...................... 26 2-10-1 خروس تیپ آ................................... 26 2-10-2 خروس تیپ بی.................................. 26 2-10-3 خروس تیپ سی.................................. 27 2-11 عوامل موثردرایجاد خروسهای نوع سی............... 27 2-11-1 بستر نا مناسب................................ 27 2-11-2 تهویه نامناسب............................... 27 2-11-3 تغذیه نامناسب............................... 27 2-12 ضریب پراکندگی در خروسهای مولد.................. 28 2-13 دمایی نامناسب.................................. 28 2-14 پرورش نامناسب.................................. 28 2-15 بیماریها....................................... 28 فصل سوم: مواد و روشها 3-1 حیوانات موردآزمایش.............................. 30 3-2 سالنهای آزمایش.................................. 30 3-3 نوع هورمون...................................... 30 3-4 جمع آوری نمونه.................................. 30 3-5 ساعت روشنایی.................................... 30 3-6 شدت روشنایی..................................... 31 3-7 زمان تغذیه...................................... 31 3-8 سیستم تغذیه مرغ................................. 31 3-9 سیستم تغذیه خروس................................ 31 3-10 هفته تزریق..................................... 31 3-11 روش تزریق...................................... 31 3-12 رفتار بعد تزریق................................ 32 3-13 رفتار بعد اسپایک............................... 32 3-14 کندلینگ........................................ 32 3-15 ترابل شوتینگ................................... 32 3-16 درصد تلفات..................................... 32 3-17 تجزیه و تحلیل آماری............................ 33 فصل چهارم: نتایج 4-1 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروس‌هابرمیانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی.................. 35 4-1-1 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون بهخروس‌ها برمیانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4435 4-1-2 اثرتزریق غلظتهای مختلفهورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4535 4-1-3 اثرتزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها برمیانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4636 4-1-4 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصدجوجه‌درآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4736 4-1-5 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصدجوجه‌درآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4836 4-1-6 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصدجوجه‌درآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 4937 4-1-7 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصدجوجه‌درآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 5037 4-1-8 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصدجوجه‌درآوری گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی).......................................... 37 4-2 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترونبه خروس‌هابرمیانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی....................... 38 4-2-1 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44..... 38 4-2-2 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 45..... 38 4-2-3 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46..... 39 4-2-4 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47..... 39 4-2-5 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48..... 39 4-2-6 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49..... 39 4-2-7 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50..... 40 4-2-8 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی)............................................. 40 4-3 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی.............. 40 4-3-1 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44.... 41 4-3-2 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 45.... 41 4-3-3 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46.... 41 4-3-4 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47.... 42 4-3-5 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48.... 42 4-3-6 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49.... 42 4-3-7 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50.... 43 4-3-8 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین وزن خروسهای گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی)............................................. 43 4-4 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی... 43 4-4-1 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44 44 4-4-2 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 45 44 4-4-3 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46 44 4-4-4 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47 45 4-4-5 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48 45 4-4-6 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولیدتخم‌مرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49 45 4-4-7 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولیدتخم‌مرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50 46 4-4-8 اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین درصد تولیدتخم‌مرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی)............................... 46 4-5 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی...................................... 46 4-5-1 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44........................... 47 4-5-2 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادرگوشتی در هفته 45........................... 47 4-5-3 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46........................... 47 4-5-4 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47........................... 47 4-5-5 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48........................... 48 4-5-6 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49........................... 48 4-5-7 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50........................... 48 4-5-8 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد جوجهدرآوری گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی)....... 48 4-6 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی.......................................... 49 4-6-1 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44............................... 49 4-6-2 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 45............................... 49 4-6-3 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46............................... 49 4-6-4 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47............................... 50 4-6-5 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48............................... 50 4-6-6 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49............................... 50 4-6-7 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50............................... 50 4-6-8 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین وزن تخممرغ گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی).......... 50 4-7 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی............................. 51 4-7-1 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 44.................. 51 4-7-2 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 45.................. 51 4-7-3 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 46.................. 52 4-7-4 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 47.................. 52 4-7-5 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 48.................. 52 4-7-6 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 49.................. 53 4-7-7 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در هفته 50.................. 53 4-7-8 اثر ورود خروسهای جوان به گله بر میانگین درصد تولید تخممرغ هفته گله مرغ مادر گوشتی در کل دوره آزمایش (50-44 هفتگی)53 فصل پنجم: بحث 5-1 بحث و نتیجه گیری................................ 62 5-2 عوارض مصرف طیور هورمونی برای انسان.............. 63 5-3 مکانیزم تاثیر تستوسترون......................... 63 5-4 ﺗﻨﻈﻴﻢ اسپرماتوژنز............................... 64 5-5 کنترل اسپرماتوژنز............................... 64 5-6 کاهش وزن تخم مرغ................................ 65 5-7 تاثیر اسپایکینگ................................. 65 5-8 مقایسه تزریق با دوزهای مختلف.................... 65 5-9 تاثیر تستوسترون بر وزن خروسها................... 65 نتیجهگیری :......................................... 66 پیشنهادات :......................................... 66 منابع منابع و ماخذ........................................ 68 فهرست جداول
جدول 1-4- مقایسه اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین................................ 54 جدول 2-4- مقایسه اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین................................ 55 جدول 3-4- مقایسه اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین................................ 56 جدول 4-4- مقایسه اثر تزریق غلظتهای مختلف هورمون تستوسترون به خروسها بر میانگین................................ 57 جدول 5-4- مقایسه اثر ورود خروس جوان به گله بر میانگین58 جدول 6-4- مقایسه اثر ورود خروس جوان به گله بر میانگین59 جدول 7-4- مقایسه اثر ورود خروس جوان به گله بر میانگین60 فهرست شکل: شکل 1-1 پراکندگی طیور در مناطق مختلف ایران......... 5 شکل 1-2 پراکندگی پرورش طیور در مناطق مختلف جهان.... 6 امروزه در گله های مادر گوشتی با مشکل مدیریتی خروس مواجه هستیم که در هفته های 45 به بعد در اکثر قریب به اتفاق دچار یک کاهش جوجه درآوری خواهیم بود و برای حل این مشکل از روش های اسپایکینگ یا تزریق خروس جوان به گله پیر استفاده می شود که توام با ریسک بهداشتی و هزینه بالا خواهد بود. طبق اندازی گیری های انجام شده از تستوسترون خون خروس های گله مشاهده شد که از ابتدای تولید تا هفته 28 این هورمون افزایش یافته و بعد آن در ادامه روند کاهشی داشته است بنابراین در این تحقیق تزریق تستوسترون را در هفته 45 تولید انجام دادیم و نتایج آن را نیز مورد بررسی قرار گرفت. تستوسترون به عنوان هورمون جنس نر در رشد و تکامل اسپرم ها و بروز صفات ثانویه نقش اساسی کلیدی داشته. در این تحقیق چهار تیمار که تیمار ها عبارتند از تزریق با دز 1/0 سیسی و 2/0 سیسی و 3/0 سیسی و شاهد و اسپایک شده که برای هر تیمار چهار تکرار در نظر گرفته شده و در مجموع بر روی 1140 قطعه خروس و 16220 قطعه مرغ سویه راس در قالب 20 پن مورد آزمایش قرار گرفت که رکورد ها با طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند مورد تزریق در دو نوبت ابتدای هفته 45 تولیدی و 46 تولیدی انجام شد و صفات مورد اندازی گیری را نیز از ابتدای هفته 41 تا انتهای 50 مورد اارزیابی قرار گرفت صفات مورد اندازی قرار گرفته عبارتند از وزن تخم مرغ وزن مرغ وزن خروس درصد تولید و درصد جوجه در آوری که نتایج نشان دادند تزریق در مقدار 1/0 سیسی تفاوت معنی داری داشته و باعث بالا رفتن درصد جوجه در آوری گردید. کلمات کلیدی: مرغ مادر گوشتی، تستوسترون، خروس، تخممرغ، جوجه درآوری فصل اول: مقدمه 1-1 مقدمه از بدو خلقت بشر، غذا و تغذيه يکى از مسائل عمده براى آدميان بوده است، و با وجود اينکه بشر در عصر جديد توانسته است پيشرفت‌هاى چشمگيرى در شئون مختلف زندگى خود پديد آورد. باز هم مسئله غذا و تغذيه در جوامع بشرى از نظر اقتصادى و اجتماعى از اولويت خاصى برخوردار است. امروزه اهميت تغذيه تا آن حد است که يکى از معيارهاى مهم درجه سطح تمدن و درجهٔ پيشرفت هر جامعه محسوب مى‌شود. زيرا در پيشرفت همه جانبه يک اجتماع درجهٔ سلامت روحى و جسمى افراد آن جامعه عامل تعيين‌کننده مى‌باشد. بخش طیور در طول دو دهه گذشته بعلت تولید فشرده، پیشرفت های ژنتیکی، بهبود کنترل بیماری و اقدامات زیستی ، افزایش درآمد و جمعیت انسانی و شهرنشینی متحمل تغییرات عمده ساختاری گردیدهاست.(1) این تغییرات فرصت های فوق العاده ای برای تولید کنندگان مرغ، به ویژه تولیدکنندگان خرد برای بهبود درآمد بوجود آورده است. همچنین بدلیل گستردگی علوم، پیشرفت روز افزون دانش بشری و دسترسی آن به زیر لایه های تخصصی دردنیا، شاهد روابط بسیار نزدیک علم اقتصاد با علوم کشاورزی هستیم. با تکیه بر علم اقتصاد و پیروی از علوم تخصصی، می توان طرح های کشاورزی را هدفمند نمود. علم دامپروری هم، یکی از بخش های مهم کشاورزی است که، از این قاعده مستثنی نیست امروزه مصرف گوشت سفید نسبت به گوشت قرمز بیشتر بوده که از دلایل آن می توان به توصیه های مکرر پزشکی و ارزانتر بودن و سالمتر بودن آن دانست با توجه به نیاز روز افزون آن می بایست اقدامات لازم برای زیر ساخت های آن انجام گردد.(2) جمعيت دنيا در حال حاضر به‌سرعت افزايش پيدا مى‌کند. سرعت اين افزايش به حدى است که دانشمندانعلوم مختلف آن را انفجار جمعيت ناميده‌اند. در آغاز قرن اول جمعيت جهان در حدود يک‌چهارم ميليارد و در سال ۱۶۵۰ ميلادى جهان کمتر از نيم ميليارد بود. در سال ۱۸۵۰ جمعيت دنيا دو برابر شد، در قرن بعد يعنى ۱۹۵۰ جمعيت دوباره دو برابر شده و به حدود ۵/۲ ميليارد و در سال ۲۰۰۰ به بيش از ۶ ميليارد و در ۵۰ سال آينده باز دو برابر خواهد شد.(2) خلقت بشر، غذا و تغذيه يکى از مسائل عمده براى آدميان بوده است، و با وجود اينکه بشر در عصر جديد توانسته است پيشرفت‌هاى چشمگيرى در شئون مختلف زندگى خود پديد آورد، باز هم مسئله غذا و تغذيه در جوامع بشرى از نظر اقتصادى و اجتماعى از اولويت خاصى برخوردار است. امروزه اهميت تغذيه تا آن حد است که يکى از معيارهاى مهم درجه سطح تمدن و درجهٔ پيشرفت هر جامعه محسوب مى‌شود. زيرا در پيشرفت همه جانبه يک اجتماع درجه سلامت روحى و جسمى افراد آن جامعه عامل تعيين‌کننده مى‌باشد. جمعيت دنيا در حال حاضر به‌سرعت افزايش پيدا مى‌کند. سرعت اين افزايش به حدى است که دانشمندان علوم مختلف آن را انفجار جمعيت ناميده‌اند. درآغازقرن اول جمعيت جهان در حدود يک‌چهارم ميليارد و در سال ۱۶۵۰ ميلادى جهان کمتر از نيم ميليارد بود. در سال ۱۸۵۰ جمعيت دنيا دو برابر شد، در قرن بعد يعنى ۱۹۵۰ جمعيت دوباره دو برابر شده و به حدود ۵/۲ ميليارد و در سال ۲۰۰۰ به بيش از ۶ ميليارد و در ۵۰ سال آينده باز دو برابر خواهد شد .با این روند افزایش، احتياجات براى توليدات دامى دو برابر خواهد شد. ولى به‌طورىکه مى‌دانيم در حال حاضر در اکثر کشورها، مردم با سوء تغذيه مواجه هستند. تخمين زده مى‌شود که ۴۰% مردم جهان دچار سوء تغذيه هستند. بيشتر اين سوء تغذيه به علت کمبود مواد پروتئينى با کيفيت بالا، مثل گوشت، شير و تخممرغ است.(3) تا چند دهه پيش ، پرورش طيور در ايران بصورت كاملاً روستايي و اوليه صورت ميگرفت، بدين ترتيب كه هر خانواده روستايي، تعداد معدودي مرغ و خروس و ساير طيور اهلي از قبيل اردك و غاز و ندرتاً بوقلمون را براي مصرف خود، نگاهداري مينمود .اغلب منظور اصلي از نگاهداري اين تعداد معدود طيور بومي نيز تهيه تخم مرغ مصرفي خانواده بوده و كمتر پرورش از نظر گوشت مرغ مورد توجه قرار ميگرفت ، فقط نيمچه خروس هاي اضافي و يا مرغهاي مسن و پير را كه از تخم رفته بودند ، به عنوان گوشت در جشن ها و عزاداريها به مصرف مي رساندند . در شهرها مصرف گوشت طيور بسيار پايين بوده و از مازاد توليد در روستاها تامين ميگرديداز اين رو گوشت طيور نقش قابل توجهي در غذاي روزمره مردم وجود نداشت . بهعلاوه از نظر پرورش اقتصادي و اصلاح نژاد و تشخيص مرغهاي بومي نيز هيچگونه اقدامي صورت نميگرفت ، حال آنكه در كشورهاي ديگر ، از دهها سال پيش به پرورش طيور تجارتيوعلمي پرداخته و قسمتي از مصرف پروتئين حيوانيآنهاراتوليدات طيور تشكيل ميدادهاست.(شکل1-1)امروزه واحدهای مرغداری بسیار بزرگی وجود دارد که از جنبه اقتصادی دارای اهمیت زیادی هستند در حال حاضر صنعت پرورش طیور به اندازهای گسترش پیدا کرده که گاهی گله های طیور موجود در یک واحد به مرز یک میلیون قطعه می رسد سرعت صنعتی شدن پرورش طیور در نیمه قرن اخیر به حدی است که شاید در آینده نزدیک، دیگر مراکز کوچک تولیدی حتی در کشورهای در حال توسعه هم دیده نشود از سال ۱۹۳۰ تا به حال، تولید تخم مرغ سالیانه به ازای هر مرغ تقریبا دو برابرشدهاست.(3) |
برچسب های مهم
اثر افزودن پودر تفاله خشک مرکبات بر عملکرد تولیدمثلی مرغ های مادر گوشتی مسنWORDفاطمه فیروزی با هدف بهبود کیفیت تخممرغ و نفوذ اسپرم به لایه فراویتلین و افزایش باروری، تفاله خشک مرکبات به جیره مرغهای مولد مسن سویه کاب 500 افزوده شد. شمار 36 قطعه مرغ مادر گوشتی سویه کاب 500 و 12 خروس همسویه آنها، در سن 65 هفتگی به شیوه تصادفی گزینش و مرغها به سه گروه 12 تایی تقسیم شدند. تفاله خشک مرکبات در سطوح صفر، 5 و 10 درصد به مدت 10 هفته در جیره (به ترتیب T1، T2 و T3) به کار برده شد. آب به شکل آزاد و خوراک به شکل محدود در ساعت 7:30 صبح در اختیار پرندگان قرار گرفت. خروسها برای انزالگیری به مدت دو هفته با مالش شکمی عادتدهی شدند. عملیات تلقیح مرغها بین ساعت 16- 14 انجام شد. در طول 10 هفته، تولید تخم مرغ و فروزههای کیفی آن مانند وزن تخممرغ، شاخص شکل ظاهری، شاخص زرده، واحد هاو، ضخامت پوسته، pH آلبومن، pH زرده و نرخ باروری ارزیابی شدند. ارزیابی نفوذ اسپرم به لایه فراویتلین و اندازهگیری شاخص پراکسیداسیون لیپیدی (TBARS) در هفته پایانی آزمایش انجام شد. یافتهها نشان دادند که جیره بر باروری، نرخ نفوذ اسپرم به لایه فراویتلین ، شاخص پراکسیداسیون لیپیدی (TBARS)، شاخص زرده، شاخص شکل ظاهری تخممرغ، وزن بدن، وزن تخممرغ، pHآلبومن و pH زرده اثری نداشت. تغذیه تفاله خشک مرکبات با افزایش واحد هاو، ضخامت پوسته، وزن تخممرغ همراه بود. با توجه به اثر مثبت تفاله مرکبات در سطوح مصرفی بر روی برخی از خصوصیات کیفی تخممرغ و دسترسی فراوان و ارزان قیمت بودن تفاله مرکبات، از این رو تغذیه تفاله مرکبات به جیره پرندههای مولد مسن دست کم در سطوح مصرفی در آزمایش کنونی میتواند استفاده شود. واژگان کلیدی: تفاله مرکبات، کیفیت تخممرغ، نفوذ اسپرم، مرغ مادر فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: مقدمه................................... 2 1-1- اهداف پژوهش............................... 6 فصل دوم: پیشینه پژوهش............................ 8 2-1- شرایط نگهداری تفاله مرکبات................ 8 2-2- ارزش غذایی تفاله مرکبات................... 9 2-3- اثرات خوراکهای دارای آنتیاکسیدان.......... 10 2-4- اثرات تفاله مرکبات....................... 11 فصل سوم: مواد و روشها........................... 15 3-1- محل و زمان اجرای پژوهش..................... 15 3-2- آماده سازی سالن................................ 15 3-3- تهیه پودر تفاله خشک مرکبات................ 15 3-4- روش انجام پژوهش............................ 16 3-5- تیمارهای آزمایشی......................... 16 3-6- تهیه جیره................................ 17 3-7- مواد و وسایل لازم........................... 19 3-8- تلقیح مصنوعی............................. 20 3-9- پارامترهای اندازهگیری شده................. 21 3-9-1- وزن کشی مرغها.......................... 21 3-9-2-تولید تخمرغ............................. 21 3-9-3-وزن تخممرغ............................... 21 3-9-4- شاخص شکل تخممرغ........................ 21 3-9-5- شاخص زرده.............................. 22 3-9-6-.باروری................................. 22 3-9-7- ضخامت پوسته............................ 22 3-9-8- ارتفاع زرده و سفیده و واحد هاو......... 23 3-9-9- تعیین pH سفیده .......................... 24 3-9-10- اندازهگیری غلظت MDA...................... 24 3-9-10-1- تهیه محلولها........................ 25 3-9-10-2- رسم منحنی استاندارد.................. 26 3-9-10-3- اندازهگیری غلظت MDA زرده تخممرغ.... 27 3-9-11- ارزیابی نفوذ اسپرم.................... 28 3-10- آنالیز آماری............................ 30 فصل چهارم: نتایج................................. 32 4-1- وزن بدن.................................. 32 4-2- ویژگیهای کیفی تخممرغ..................... 33 4-2-1- تولید تخممرغ............................ 33 4-2-2-وزن تخممرغ............................. 33 4-2-3- ضخامت پوسته تخممرغ..................... 34 4-2-4- ارتفاع آلبومن.......................... 34 4-2-5- واحد هاو............................... 35 4-2-6- ارتفاع زرده............................ 35 4-2-7- قطر زرده............................... 35 4-2-8- شاخص زرده.............................. 36 4-2-9- طول تخممرغ.............................. 36 4-2-10- عرض تخم-مرغ............................ 37 4-2-11- شاخص شکل تخممرغ....................... 37 4-2-12- pH زرده................................ 37 4-2-13- pH آلبومن.............................. 38 4-3-شاخص پراکسیداسیون لیپیدهای زرده تخممرغها... 38 4-4- درصد باروری و نرخ نفوذ اسپرم به لایه فراویتلین38 فصل پنجم: بحث.................................... 49 پیشنهادها...................................... 55 منابع............................................. 56 فهرست جدولها عنوان صفحه جدول 3-1- ترکیب جیره مرغهای مادر تخمگذار (%).... 18 جدول 4-1- چکیده واکاوی پراکنش دادههای مرغهای تغذیه شده با جیرههای دارای تفاله خشک مرکبات.......................... 40 جدول 4 - 2- اثر تغذیه پودر تفاله خشک مرکبات بر وزن بدن، تولید تخممرغ و فراسنجههای کیفی تخممرغهای مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500(LS means ± SE).................................. 41 جدول 4 - 3- تغییرات هفتگی عملکرد وزن بدن، تولید تخممرغ و فراسنجههای کیفی تخممرغهای مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE)42 جدول 4 - 4- اثر بر هم¬کنش جیره و زمان بر وزن بدن (گرم) مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE).......... 32 جدول 4 - 5- اثر بر همکنش جیره و زمان بر وزن تخممرغ (گرم) مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE).......... 43 جدول 4 - 6- اثر بر همکنش جیره و زمان بر ضخامت پوسته تخممرغ (میلی متر) مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE)44 جدول 4 - 7- اثر بر همکنش جیره و زمان بر قطر زرده تخممرغ (میلی متر) مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE)44 جدول 4 - 8- اثر بر همکنش جیره و زمان بر شاخص زرده تخممرغ مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE).......... 45 جدول 4 - 9- اثر بر همکنش جیره و زمان بر pHزرده تخممرغ مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE)............... 45 جدول 4 - 10- اثر بر همکنش جیره و زمان بر pH آلبومن تخم مرغ مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE).......... 46 جدول 4 - 11- اثر تغذیه پودر تفاله خشک مرکبات بر شاخص پراکسیداسیون لیپیدی زرده (TBARS)، نرخ نفوذ اسپرم به لایه فراویتلین و درصد باروری تخممرغهای مرغهای مادر گوشتی مسن سویه کاب 500 (LS means ± SE).46 فصل 1- مقدمه سن پرنده با عملکرد تولید مثلی آن رابطه وارونه دارد (Robinson et al., 1990). در نژادهایی کهپتانسیلژنتیکی بیشینهای برای تولید تخم مرغ دارند، با افزایش سن، تولید کاهش مییابد. فزون بر این،تخممرغهایی که در طول چرخده دوم تولید گذاشته میشوند، باروری کمتری دارند و جوجه درآوری آن ها ممکن است کم شود (Lerner et al., 1993). اگر اسپرم در لوله های انباشت اسپرم (SST)[1]موجود باشد و فرآیند تخمک ریزی طبیعی باشد، تخممرغ معمولاً بارور خواهد بود. بیشتر تخممرغهایی که تا 7 روز پس از جفتگیری طبیعی یا تلقیح مصنوعی تولید می شوند، بارور هستند (لیسونو سامرز، 1382).برخلاف پستانداران، اسپرم پرندگان برای لقاح با تخمک، به کاپاسیته شدن درون دستگاه تولید مثل ماده نیازی ندارد .(Howarth, 1971) برای لقاح موفق، اسپرم باید تمام گامه های فرآیند لقاح مانند جابهجایی، انباشت در SST، پیوند و نفوذ به لایه پیش ویتلین ([2](PVLو یکی شدن با تخمک را سپری کند(Donoghue, 1999) . ارزیابی نفوذ اسپرم به لایه پیش ویتلین به عنــوان نــمایه ای از بـاروری کل و کنش اسپرم است (Bramwell et al., 1995). چون اسپرم برای نفوذ به تخمک باید توان ورود به SST، جابهجایی در لوله های تولیدمثلی و نفوذ به PVL را داشته باشد، شمار بالای منافذ اسپرم در PVL نــشان دهنــده تـوان بـاروری بالا است نقشاساسی غذا در حفظ سلامتی، عملکرد تولیدی و تولید مثلی چمانگان و پرندگان روز به روز روشنتر میشود. از میان بسیاری از سازه های غذایی، آنتیاکسیدانها اهمیت ویژه ای در حفظ سطوح بالای رشد، تولید و سیستم ایمنی در پرندگان دارند. این مفهوم با درک نقش آنتیاکسیدانها در کاهش آثار زیان بار رادیکالهای آزاد[5] و متابولیتهای سمی در حیوانات آشکارتر می شود. یکی از مهم ترین راه کارها در پیش گیری از تنش اکسیداتیو و ایجاد موازنه آنتیاکسیدانی در بدن حیوانات، افزایش توان آنتیاکسیدانی از راه بهینه سازی آنتیاکسیدان دریافتی از راه خوراک است(Surai et al., 2010) . در فرآیند های احیا و تبدیل اکسیژن به آب، چندین ماده سمی مانند یون سوپر اکسید، پراکسید هیدروژن و رادیکال هیدروکسیل در بدن تولید می شوند. این ترکیبات سازههاي اکسیدکننده نيرومندي هستند که تهدیدی برای سلول های زنده به شمار ميروند؛ زیرا میتوانند سبب تخریب بخشهای پروتینی و لیپیدی سلولها شوند. پراکسیداسیون لیپیدهای غشا نیز میتواند سبب پراکسیداسیون پروتینهای غشا شود(Breininger et al., 2005) . از پيامد پراکسیداسیون لیپید، کاهش اسیدهای چرب غیراشباع همراه با تولید رادیکالهای آزاد است. این رادیکالها سبب افزایشپراکسیداسیون لیپیدو تولید مالوندایآلدهاید (MDA)[6] و ٤-هایدروکسینوننول[7] خواهند شد (Baumber et al., 2000). تقریبا تمام سلولها، ترکیبات و آنزیمهایی دارند که میتوانند آثار سمی انواع اکسیژنهای واکنش پذیر[8] را خنثی کنند .(Sreejith et al., 2006) سیستم آنتیاکسیدانی در پستانداران و پرندگان اهلی از سه سطح عمده دفاعی به نام گلوتاتیون پراکسیداز[9]، سوپراکسید دیسموتاز[10] و کاتالاز[11] تشکیل شده است (Surai et al., 1998b).دو گروه آنتیاکسیدانی در تخم پرندگان شناسایی شدهاند:آنتیاکسیدانهای محلول در آب که در آلبومن، و آنتیاکسیدانهای محلول در چربیکه در زرده یافت می شوند. گروه دوم شامل ویتامین E و کاروتینوییدها هستند که هر دو تنـها به وسیـله گیاهان ساخته می شونــد و جانوران باید آنـها را از راه خوراک دریافت کنند کاربرد فرآوردههای فرعیکشاورزیوصنعتی درخوراک دام، با هدف کاهش هزینههایخوراک بسیار مورد توجه بوده است. نمونههاییاز این فراورده ها:سبوسغلات،تفالهگوجهفرنگی و تفاله مرکبات هستند(Canene-Adams et al., 2005). با افزودن پودر تفاله گوجه فرنگی به جیره خروس های بومی فارس، حرکت پیش رونده اسپرم، غلظت اسپرم و درصد اسپرم زنده افزایش و درصد اسپرمهای غیر طبیعی کاهش یافت(Saemi et al., 2012). تفاله خشکمرکبات(DCP)[15] بهعنوانیکمنبعدارایبرخیازمواد غذاییباارزشبرایحیواناتوپرنـدگاناست (Nazok et al., 2010). کل مواد غذایی گوارش پذیر[16] DCP حدود 74% است (Fegeros et al., 1995). تفاله مرکبات دارای ترکیبات آنتیاکسیدانی مانند فلاونوییدها[17]، اسکوربیک اسید و پکتین[18] است(Fernandez-Lopez et al., 2005)؛ فلاوانون ها[19]، فلاوون ها[20] و فلاونول ها[21] سه نوع از فلاونوییدهای موجود در مرکبات هستند؛ که به علت فعالیتهای
|
برچسب های مهم
ارزيابي ميزان مس، روی و منگنز در سرم، كبد و استخوان موشهاي صحرايي نر تغذيه شده با نان غني شده با آهن و بررسي ارتباط آنها با شاخص هاي استرس اکسيداتيودر مطالعهی حاضر تاثیر نان غنی شده با آهن بر وضعیت میزان مس، روی و منگنز و شاخصهای استرس اکسیداتیو مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه 30 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد Wistarبه کار برده شد که به صورت تصادفی به 6 گروه شاهد، گروه تغذیه شده با نان غنی شده با آهن 2 برابر مورد نیاز، 4برابر، 6 برابر و گروه تغذیه شده با نان غنی شده با آهن 2 برابر به همراه جوششیرین و گروه آهن 6 برابر به همراه جوششیرین تقسیم و به مدت 4 هفته مورد تغذیه قرار گرفتند. در طول دوره مطالعه موشها از نظر وزن هر هفته 2 بار و همچنین از نظر اندازهگیری میزان مس، روی، منگنز و آهن در سرم در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش و در بافت کبد و استخوان ران در انتهای دورهی آزمایش و همچنین از نظر شاخصهای استرس اکسیداتیو و فاکتورهای خونی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آهن استفاده شده در نانها باعث کاهش میزان روی در سرم و افزایش آن در مدفوع، کاهش میزان منگنز در سرم و افزایش آن در مغز استخوان و مدفوع، افزایش میزان مس در سم و مغز استخوان و کاهش آن در مدفوع و همچنین افزایش میزان آهن در سرم، کبد، مغز استخوان و مدفوع شد. در گروههایی که از جوششیرین استفاده شده بود مانع از کفایت جذب تمامی عناصر شد. به نظر میرسد آهن در رقابت بر سر جایگاههای پذیرنده مانع از جذب عناصر دیگر میشود و باعث دفع بیشتر آنها میشود. استفاده از جوششیرین نیز باعث افزایش PH میشود و این افزایش، آنزیم مربوط به تجزیهی فیتاتها را غیر فعال میکند و از طرفی فیتاتها مانع از جذب عناصر از جمله آهن میشوند. فهرست مطالب فصل اول: مقدمه.................................... 1 فصل دوم: کلیات 2-1- آهن.......................................... 3 2-1-1-اهمیت آهن................................... 4 2-1-2-متابولیسم................................... 5 2-1-3-جذب ، انتقال، ذخیره و دفع................... 7 2-1-4-زیست فراهمی آهن دریافتی..................... 10 2-1-5-اندازه گیری زیست دسترسی آهن غذاها........... 11 2-1-6-بیوشیمی آهن................................. 11 2-1-7-آهن،ژنراتور رادیکالهای آزاد................. 12 2-1-8-ذخیره آهن _ ترانسفرین: حمل آهن.............. 12 2-1-9-سیستم رتیکولواندوتلیال: باز یافت آهن........ 13 2-1-10-کبد انبار ذخیره آهن و مسئول کنترل تنظیم آهن13 2-1-11-تنظیم آهن وکنترل هموستاز داخل سلولی وابسته به پروتئین آهن.................................................. 14 2-1-12-عوامل مؤثر بر وضعیت آهن بدن................ 14 2-1-13-جذب آهن از غذا............................. 14 2-1-14-منابع غذایی آهن و اهمیت نان غنی شده با آهن. 17 2-1-15-کمبود...................................... 18 عنوان صفحه
2-1-16-مسمومیت آهن................................ 19 2-2-روی........................................... 20 2-2-1-متابولیسم................................... 20 2-2-2-جذب - انتقال................................ 21 2-2-3-عوامل مؤثر در جذب روی....................... 21 2-2-4-دفع روده ای................................. 22 2-2-5-کمبود روی................................... 22 2-2-6-تداخل روی با مواد مغذی...................... 22 2-2-6-1-روی- مس................................... 22 2-2-6-2-روی - آهن................................. 23 2-2-6-3-روی و دیگر عناصر......................... 23 2-2-7-چند نکتهی ضروری............................. 23 2-2-8-ارتباط روی با هورمون ها..................... 24 2-3-مس............................................ 25 2-3-1-متابولیسم................................... 25 2-3-2-اهمیت بیوشیمایی مس.......................... 26 2-3-3-نقش فیزیولوژیک مس........................... 26 2-3-4-عوامل مؤثر بر وضعیت مس بدن.................. 26 2-3-5-کمبود مس.................................... 27 2-3-6-غلظت مس در بافتهای مختلف.................... 28 2-3-7-تداخلات مس با مواد معدنی دیگر................ 28 2-3-7-1- مس و آهن................................. 28 2-3-7-2-مس و روی.................................. 28 2-3-7-3-مس و مولیدن............................... 29 2-3-8-مس و کربوهیدراتها........................... 29 عنوان صفحه
2-4-منگنز......................................... 29 2-4-1-جذب و انتقال منگنز.......................... 30 2-4-2-نقش بیولوژیکی............................... 30 2-4-3-کمبود....................................... 31 2-4-4-مسمومیت..................................... 32 2-4-5-چند نکتهی ضروری............................. 32 2-5-هماتوکریت..................................... 33 2-6-هموگلوبین..................................... 33 2-6-1-نقش مولکول هموگلوبین........................ 32 2-6-2-تشکیل مولکول هموگلوبین...................... 34 2-6-3-محل ساخته شدن هموگلوبین در بدن.............. 34 2-6-4-نقش بیولوژیک هموگلوبین...................... 35 2-6-5-علل کمبود و افزایش و عوارض حاصله............ 35 2-6-6-منابع غذایی هموگلوبین....................... 35 2-5-آنزيمهاي آنتي اكسيدان......................... 36 2-5-1-عوامل اكسيدان............................... 36 2-5-2-استرس اكسيداتيو............................. 36 2-5-3-مكانيسمهاي دفاعي در برابر آسيب اكسيداتيو.... 37 2-5-4-ظرفیت تام آنتیاکسیدانی...................... 38 2-5-5-آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز (SOD).............. 38 2-5-5-1-نقش سوپراکسيد ديسموتاز در گلبولهای قرمز و هموگلوبين 39 2-5-5-2-عوامل موثر بر ميزان فعاليت سوپراکسيد ديسموتاز 40 2-5-6-آنزيم گلوتاتيون پراکسيداز (GPX)............. 41 2-5-7-كاتالاز...................................... 42 2-5-8-مالات دهيدروژناز (MDA)........................ 43 عنوان صفحه
2-6-سرولوپلاسمین................................... 43 2-7-فریتین........................................ 44 2-8-پروتئین توتال................................. 45 2-9-آلبومین....................................... 45 2-10-اسید اوریک................................... 46 2-11- اسید فیتیک.................................. 46 2-12- جوششیرین.................................... 47
فصل سوم: مواد و روشها 3-1- مواد و وسایل مورد نیاز....................... 48 3-2-طبقهبندی و شرایط نگهداری موشهای صحرایی........ 48 3-2-1-گروهبندی حیوانات مورد آزمایش................ 49 3-3-اندازهگیری اسید فیتیک درآرد................... 49 3-3-1-طرز تهیه وانادات _ مولیبدات................. 51 3-4-اندازهگیری اسید فیتیک در نان.................. 51 3-4-1- استاندارد کردن دستگاه اسپکتوفتومتری و بدست آوردن منحنی استاندارد و معادله رگرسیون................................. 51 3-5-روش اندازهگیری جوش شیرین...................... 52 3-6-اندازهگیری آنتیاکسیدانهای سرم خون، مدفوع، کبد و استخوان (عناصر کمیاب).......................... 53 3-6-1-جمع آوری نمونههای خون....................... 53 3-6-2-جمعآوری نمونههای مدفوع...................... 53 3-6-3-جمع آوری نمونههای کبد و استخوان............. 53 3-6-4-آمادهسازی نمونهی استخوان.................... 53 3-6-5-آمادهسازی نمونهی کبد........................ 54 عنوان صفحه
3-6-6-آمادهسازی نمونهی مدفوع...................... 54 3-6-7-آمادهسازی نمونهی سرم........................ 54 3-6-8-اندازهگیری عناصر اهن، مس، روی و منگنز با استفاده از دستگاه جذب اتمی.......................................... 54 3-7-اندازهگیری سرولوپلاسمین سرم.................... 55 3-8-اندازهگیری فريتين............................. 57 3-9-اندازهگیری آلبومین............................ 59 3-10-اندازهگیری پروتئن تام........................ 60 3-11-اندازهگیری اسید اوریک........................ 62 3-12-اندازهگیری کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC)....... 64 3-13-اندازهگیری ظرفيت تام آنتي اكسيداني........... 65 3-14-اندازهگيری فعاليت آنزيم سوپراکسيد ديسموتاز... 67 3-15-اندازهگيری فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراکسيداز.. 71 3-16-اندازهگيري كاتالاز گلبولهاي قرمز خون.......... 74 3-17-اندازهگيري مالون دی آلدئيد (MDA) گلبولهاي قرمز خون 74 3-18-روش تجزیه و تحلیل دادها...................... 75
فصل چهارم: نتایج 4-1-بررسی وزن موش صحرايي نر بالغ از نژاد Wister در گروههای مورد بررسی در طول دورهی آزمایش............................... 76 3-2-بررسی اندازهگیری میزان اسید فیتیک در گروههای مختلف نان 78 4-3-بررسی مقادیر آهن سرم و مدفوع در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش...................................... 79 4-4-بررسی مقادیر آهن در اندامهای استخوان ران و کبد در گروههای مورد بررسی در انتهای دورهی آزمایش........................... 81
عنوان صفحه
4-5-بررسی مقادیر روی سرم و مدفوع در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش..................................... 83 4-6-بررسی مقادیر روی در اندامهای استخوان ران و کبد در گروههای مورد بررسی در انتهای دورهی آزمایش........................... 85 4-7-بررسی مقادیر مس سرم و مدفوع در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش...................................... 87 4-8-بررسی مقادیر مس در اندامهای استخوان ران و کبد در گروههای مورد بررسی در انتهای دورهی آزمایش........................... 89 4-9-بررسی مقادیر منگنز سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش............................ 91 4-10-بررسی مقادیر منگنز در اندامهای استخوان ران و کبد در گروههای مورد بررسی در انتهای دورهی آزمایش................ 93 4-11-بررسی اندازهگیری مقادیر سرولوپلاسمین سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش................... 95 4-12-بررسی اندازهگیری مقادیر فریتین سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش............................. 97 4-13-بررسی اندازهگیری مقادیر آلبومین سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش.................... 99 4-14-بررسی اندازهگیری مقادیر پروتئین تام سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش................... 101 4-15-بررسی اندازهگیری مقادیر اوریک اسید سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش.................. 103 4-16-بررسی اندازهگیری مقادیر کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش 105
عنوان صفحه
4-17- بررسی اندازهگیری مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش............ 107 4-18-بررسی اندازهگیری مقادیر ظرفيت تام آنتي اكسيداني (TAC) سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش109 4-19-بررسی اندازهگیری مقادیر آنزيم گلوتاتيون پراکسيداز(GPX) و سوپراکسيد ديسموتاز (SOD) سرم در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش........................................... 111 4-20-بررسی اندازهگیری مقادیرمالات دهيدروژناز (MDA) و كاتالاز گلبولهاي قرمز خون در گروههای مورد بررسی در ابتدا و انتهای دورهی آزمایش113
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری کلی 5-1-بررسی تغییرات وزن بدن موش صحرايي نر بالغ از نژاد Wister115 5-2- بررسی میزان تغییرات اسید فیتیک در و نان..... 115 5-3- بررسی میزان تغییرات آهن سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران 117 5-4- بررسی میزان تغییرات روی سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران 119 5-5- بررسی میزان تغییرات مس سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران 120 5-6- بررسی میزان تغییرات منگنز سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران121 5-7- بررسی میزان تغییرات هماتوكريت، هموگلوبين، سرولوپلاسمين، فريتين، آلبومین، پروتئین تام، اوریک اسید و میزان کل ظرفیت اتصال به آهن 123 5-7-1-بررسی میزان تغییرات مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت 123 5-7-2- بررسی میزان تغییرات سرولوپلاسمین سرم....... 123 5-7-3- بررسی میزان تغییرات فریتین سرم............ 124 5-7-4- بررسی میزان تغییرات مقادیر آلبومین سرم.... 125 5-7-5- بررسی میزان تغییرات مقادیراسيد اوريك سرم.. 125 5-7-6- بررسی میزان تغییرات مقادیر کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم................................................. 126 5-8- بررسی میزان تغییرات شاخصهای استرس اکسیداتیو. 126 عنوان صفحه 5-8-1-بررسی میزان تغییرات )TAC ظرفیت آنتیاکسیدانی تام) سرم 126 5-8-2-بررسی میزان تغییرات آنزيم گلوتاتيون پراکسيداز(GPX)127 5-8-3-بررسی میزان تغییرات آنزيم سوپراکسيد ديسموتاز(SOD) 127 5-8-4-بررسی میزان تغییرات مالون دی آلدهید (MDA) گلبولهاي قرمز خون................................................. 129 5-8-5-بررسی میزان تغییرات كاتالاز گلبولهاي قرمز خون129 نتیجهگیری کلی.................................... 131 پیشنهادات.......................................... فهرست منابع و ماخذ............................... 132 فهرست جداول عنوان صفحه جدول 4-1: مقایسهی میانگین (± انحراف معیار) وزن موش صحرايي نر بالغ از نژاد Wister در گروههای مورد بررسی در طول دورهی آزمایش 77 جدول 4-2- : مقایسهی مقادیراسید فیتیک در گروههای مختلف نان (میانگین ± انحراف معیار).......................... 78 جدول 4-3 : مقایسهی مقادیرآهن سرم و مدفوع (میانگین + انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف80 جدول 4-4 : مقایسهی مقادیر آهن در اندامهای کبد و استخوان ران (میانگین ± انحراف معیار) در انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف.................................... 82 جدول 4-5 : مقایسهی مقادیر روی سرم و مدفوع (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف84 جدول 4-6 : مقایسهی مقادیر روی در اندامهای کبد و ران (میانگین + انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف86 جدول 4-7 : مقایسهی مقادیر مس سرم و مدفوع (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف... 88 جدول 4-8 : مقایسهی مقادیر مس در اندامهای کبد و ران (میانگین + انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف90 جدول 4-9 :مقایسهی مقادیر منگنز سرم و مدفوع (میانگین ±انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف... 92 عنوان صفحه جدول 4-9 : مقایسهی مقادیر منگنزدر اندامهای کبد و ران (میانگین ± انحراف معیار) در انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف.. 94 جدول 4- 11: مقایسهی مقادیر سرولوپلاسمینسرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف96 جدول 4-12 : مقایسهی مقادیر فریتین سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف... 98 جدول 4-13 : مقایسهی میزان آلبومین سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف. 100 جدول 4-14 : مقایسهی مقادیر پروتئین تام سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف102 جدول 4-15 : مقایسهی مقادیراوریک اسیدسرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف.. 104 جدول 4-16: مقایسهی مقادیرکل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف106 جدول 4-17 : مقایسهی مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت (میانگین + انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف108 جدول 4-17 : مقایسهی مقادیرظرفیت کل آنتیاکسیدانی ( TAC)سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف................................... 110 جدول 4-18 : مقایسهی مقادیر گلوتاتيون پراکسيداز(GPX) و سوپراکسيد ديسموتاز (SOD) سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف........................ 112 جدول 4- : مقایسهی مقادیرمالون دي آلدهيد(MDA) و كاتالاز گلبولهاي قرمز خون (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دورهی غنیسازی در گروههای آزمایشی مختلف................................... 114 فصل اول: مقدمه آهن يك ماده ي معدني است كه براي فعاليتهاي فيزيولوژيكي بدن ضروري بوده و جزء با اهميت پروتئينهايي است كه در انتقال اكسيژن نقش دارند (هموگلوبين و ميوگلوبين). همچنين وجود آن براي انجام واكنشهاي آنزيمي در بافتهاي مختلف، رشد و نمو سلولها و تمايز سلولي لازم است. كمبود آهن يكي از شايعترين كمبودهاي تغذيهاي در سرتاسر جهان است از علائم كمبود آهن محمود و همكاران (2011) در غني سازي پنير پروسس با آهن به ميزان 3 و 5 برابر نياز معمول احمد و همكاران (2011) در تغذيه ي موشهاي صحرايي ماده با نان غني شده با كلسيم، آهن و روي به ميزان سه برابر مورد نياز و در يك دورهي 28 روزه مشاهده كردند كه جذب هر سه ماده در مقايسه با گروه كنترل افزايش مييابد. در گروههاي درماني وزن بدن و سطح آهن و روي در پلاسما، كبد و استخوان ران به طور معناداري بالاتر بود اما در مورد كلسيم تغيير معناداري در سطح آن در پلاسما و كبد مشاهده نگرديد. در بررسي نالپا و همكاران (2012) مشخص گرديد كه در نانهاي پروبيوتيك حاوي بيفيدوباكتريوم بيفيدوم ميزان آهن و كلسيم آزاد شده از نان كاهش مييابد لذا چنين نانهاي مفيدي بايستي از لحاظ مواد معدني تنظيم گردند تا مصرف آنها منجر به كمبود مواد معدني نشوند. در مطالعه سويج ونسبرگ و همكاران (2008) با غني كردن آرد نان قهوهاي با نمك سديم و آهن EDTA و فومارات آهن حداكثر به ميزان kg̸mg 35 و مصرف 4 برش نان روزانه به مدت 34 هفته در كودكان 6 تا 11 سال عنوان نمودند كه غلظت هموگلوبين، درصد اشباع ترانسفرين، فريتين و آهن سرم و ميزان گيرندههاي ترانسفرين در مقايسه با گروه كنترل تفاوت معناداري پيدا نكرد. نتايج بررسي شيخ الاسلامي و جماليان (1382) نشان داد كه ميزان اسيد فيتيك در نمونههاي آرد مورد استفاده در تهيه نانها زياد است (به طور ميانگين 37/570 ميلي گرم در 100 گرم) و با توجه به روشهاي تهيهي نان در اغلب نقاط كشور تخمير و پخت نان نميتواند كمك چنداني به كاهش اسيدفيتيك موجود در نان كند در نتيجه ميزان اسيد فيتيك در نان توليدي نيز بالا است (به طور ميانگين 31/347 ميلي گرم در 100 گرم). بالا بودن اسيد فيتيك ميتواند جذب آهن را در بدن مختل و منجر به كمبود اين عنصر گردد. استفاده از جوش شيرين به عنوان خمير مايه عليرغم اينكه توسط وزارت بهداشت به طور رسمي در فرايند توليد نان ممنوع اعلام شده ولي مطالعهي كماني و همكاران (1389) نشان داد كه اين ماده همچنان در فرايند تهيه نان مصرف مي شود و مصرف جوش شيرين در نانواييهاي لواش رايج تر از نان بربري، تافتون و سنگگ ميباشد. بقاياي جوش شيرين موجود در نان موجب ناراحتيهاي گوارشي و مانع جذب كلسيم، آهن و ساير عناصر ضروري در دستگاه گوارش ميشود. فصل دوم: کلیات نيازهاي تغذيهاي بدن شامل كالري، پروتئين،مواد قندي،چربي، ريز مغذي‌ها و آب ميباشد.ريز مغذي‌ها موادي با ساختار ساده هستند كه مانند ساير مواد آلي مورد نياز بدن هستند و در بسياري از فعاليتهاي متابوليك نقش دارند و بدن بدون آنها قادر به سوخت و ساز طبيعي خود نيست. ريز مغذي‌ها شامل ويتامينها و مينرال‌ها هستند. مواد معدني مورد نياز بدن را به دو گروه ميتوان تقسيم كرد:
بدن به مقدار جزئي از اين مواد نياز دارد و برخي از نقش‌هاي آنها در بدن عبارتند از: مشاركت در ساختمان اسكلت و دندان‌ها، در ساختار برخي هورمونها و آنزيم‌ها،حفظ تعادل اسيد و باز بدن،تحريك پذيري عصبي و عضلاني، نقش در پديده ي رشد و ... 2-1-آهن بیش از یک قرن است که آهن به عنوان یک ماده مغذی ضروری شناخته شده است. با وجود دسترسی وسیع به مواد غذایی غنی از آهن در قرن بیست ویکم هنوز کمبود تغذیهای آهن وکم خونی فقر آهن بسیار شایع است. در واقع، کمخونی فقرآهن شایع‌ترین بیماری کمبود تغذیهای در دنیا است. اطلاعات در مورد متابولیسم آهن و کمبود آهن پیشرفت‌های زیادی کرده است، اما پرسش‌هایی در زمینه مکانیسم‌های تنظیم کنندهی جذب روده‌ای و تعادل آهن باقی مانده است. بدن انسان بالغ دارای دو مخزن عمده‌ی آهن است: 1.آهن عملکردی در هموگلوبین، میوگلوبین و آنزیم‌ها؛ 2.آهن ذخیره در هموسیدرین، فریتین و ترانسفرین، مردان بالغ سالم حدود 6/3 گرم و زنان 4/2 گرم آهن در بدن دارند. زنان بالغ نسبت به مردان، ذخیره‌ی آهن بسیار کمتری دارند. آهن به خوبی توسط بدن نگهداری میشود؛ تقریباً هر روزه 90 درصد آهن بازیافت شده و مجدداً مورد استفاده قرار میگیرد. بقیه‌ی آهن به صورت عمده در صفرا دفع میشود. برای حفظ تعادل آهن و تأمین 10 درصد اتلاف آهن، آهن باید در دسترس باشد، در غیر تغذیهای آهن دو وضعیت مطرح است: الف: بروز کم خونی با منشا آهن و ب: دریافت مقدار زیاد آهن که در بیماریهای عروق کرونر قلبی و سرطان ممکن است نقش داشته باشد. به علت غنیسازی مواد غذایی غنی از آهن و استفاده از مکمل آهن، ممکن است موجب دریافت زیاد آهن در مردان و زنان پس از سن یائسگی شود و آنها را در خطر این گونه بیماریهای مزمن قرار دهد. 2-1-1-اهمیت آهن به منظور تولید گلبول های قرمز، آهن مورد نیاز، از کل آهن موجود در ترکیب دیگر سلولهای بدن بیشتر است؛ به این صورت که سلولهای اریتروئیدی 95-70 درصد مقدار آهن موجود در گردش خون را مصرف می کند و 65-55 درصد آهن بدن در هموگلوبین سلولهای اریتروئیدی وجود دارد (4/3 میلی گرم آهن در یک گرم هموگلوبین) (جین و همکاران، 2000).[1] به طوری که کل محتوای آهن بدن انسان در حدود 5/3-3 گرم است، که از این مقدار حدود 5/2 گرم از آن در هموگلوبین قرار دارد (سیمونز و همکاران، 1993)[2]. مس دارای نقش مهمی در انتقال آهن از عرض غشا‌ها میباشد. بیشترین مس پلاسما به گلیکو پروتئینی به نام سرولوپلاسین متصل شده که خود فعالیت فرواکسیدازی داشته و سبب تبدیل به و بالعکس شده و ممکن است در تحویل آهن به گردش خون نقش داشته باشد. در خوک‌های مبتلا به کمبود مس، هیپوسرولوپلاسمینمیا[3] و نشانههای کمبود آهن دیده شده است (جین و همکاران، 2000). بیش از نیمی از کل آهن بدن در هموگلبین وجود دارد. حدود کل آهن بدن به صورت فریتین و هموسیدرین (عمدتاً در ماکروفاژها)، 7-3 درصد کل آهن بدن نیز در میوگلوبین که در سگ و اسب بیش از این میزان می باشد 1 درصد کل آهن بدن هم در آنزیم های هموپروتئین و فلاوو پروتئین و 1/0 درصد از کل آهن بدن نیز در اتصال با ترانسفرین پلاسما میباشد 2-1-2-متابولیسم اعمال آهن به قابلیت شرکت کردن آن در واکنش‌های اکسیداسیون، احیا مربوط میشود. آهن از نظر شیمیایی یک عنصر بسیار فعال میباشد که میتواند با اکسیژن واکنش کرده و واسطه‌هایی را بسازد که قدرت تخریب غشاهای سلولی یا تغییر DNA[4] را دارند. برای جلوگیری از آثار بسیار مخرب، اکسیداتیو، آهن باید با پروتئینها پیوند قوی تشکیل دهد. متابولیسم آهن نیز پیچیده است، زیرا این عنصر در بسیاری از جوانب حیات شامل عملکرد گلبولهای قرمز خون، فعالیت میوگلوبین آنزیمهای متعدد هِم و غیرهِم دخالت دارد. آهن به دلیل خاصیت اکسیداسیون، احیا در انتقال خونی اکسیژن و دیاکسیدکربن نقش دارد و جزء فعال سیتوکروم‌های (آنزیم‌ها) دخیل در فرایندهای تنفس سلولی و تولید انرژی (ATP)[5] است. همچنین به نظر میرسد که آهن در عملکردهای ایمنی و شناختی دخالت دارد و این مسئله، اهمیت پیشگیری از کمخونی فقرآهن در جمعیت دنیا را مورد تأکید قرار میدهد. هموگلوبین که در گلبولهای قرمز خون وجود دارد، در سلولهای نابالغ درون مغز استخوان ساخته میشود، هموگلوبین به دو طریق عمل می کند: 1) هِم حاوی آهن در ریهها با اکسیژن ترکیب میشود: 2) هِم در بافتها اکسیژن را آزاد میکند و دیاکسیدکربن را برداشته و سپس در ریه رها می‌سازد. میوگلوبین نیز یک پروتئین حاوی هِم است و به عنوان داشتگاه اکسیژن در ماهیچه عمل میکند. تولید اکسیدایتو ATP در میتوکندری مستلزم فعالیت بسیاری از آنزیمهای حاوی آهن هِم و غیرهِم میباشد. سیتوکروم‌ها که تقریباً در تمامی سلولها وجود دارند، در زنجیره‌ی تنفسی میتوکندریایی در انتقال الکترون‌ها و ذخیره‌سازی انرژی از طریق اکسیداسیون، احیای آهن (Fe3+Fe2+) عمل میکنند. تعداد زیادی از داروهای غیر محلول در آب و مولکول‌های آلی درونزا در کبد توسط سیستم سیتوکروم p-450 حاوی آهن به مولکول‌های محلول در آب تبدیل میشوند که در صفرا ترشح و دفع میگردند. ریبونوکلوتيد‌ردوکتاز که آنزیم دخیل در سنتز DNA است نیز یک آنزیم آهن‌دار میباشد. هر چند که این آنزیمهای حیاتی فقط نسبت کوچکی از کل آهن بدن را تشکیل میدهند، اما کاهش شدید غلظت آنها میتواند عواقب طولانی مدتی داشته باشد. آنزیمهای دیگر که شامل چندین آنزیم در مغز میباشد نیز به آهن نیاز دارند، دریافت کافی آهن به منظور عملکرد طبیعی سیستم ایمنی ضروری است. افزایش بار آهن و کمبود آن منجر به تغییراتی در پاسخ ایمنی میشوند. باکتری‌ها به آهن نیاز دارند، بنابراین افزایش بار آهن (به ویژه داخل وریدی) ممکن است سبب افزایش خطر عفونت شود. کمبود آهن بر ایمنی سلول و همورال اثر میگذارد. در اشخاص مبتلا به کمبود آهن، غلظت لنفوسیتهای T در گردش خون کاهش مییابد. و پاسخ میتوژنی مختل میشود. همچنین فعالیت سلولهای کشنده‌ی طبیعی کاهش پیدا میکند. کاهش تولید اینترلوکین 1 در حیوانات و اینترلوکین2 در انسان و حیوانات مبتلا به کمبود آهن گزارش شده است. به نظر میرسد که دو پروتئین متصل به آهن یعنی ترانسفرین (در خون) و لاکتوفرین (در شیر مادر) با حفظ آهن دسترسی میکروارگانیسمهایی که به آهن از دسترسی میکروارگانیسمهایی که به آهن برای تکثیر خود نیاز دارند، بدن را در مقابل عفونت محافظت میکنند. سلولهای مغزی در تمام سنین برای عملکرد طبیعی از آهن استفاده میکنند. آهن در عملکرد و سنتز انتقال دهنده‌های عصبی و احتمالاً میلین شرکت دارد. آثار زیانبار کمخونی فقر آهن در کودکی، سال‌ها باقی می‌ماند. به طور مثال، بین کودکان مبتلا به کمخونی و کودکان سالم از نظر عملکرد تحصیلی، مهارت‌های حسی حرکتی، توجه، یادگیری و حافظه تفاوت وجود دارد. امتیاز آزمون پیشرفت تحصیلی نشان داده است که تجویز مکمل آهن به کودکان مبتلا به کمخونی فقر آهن، منجر به بهبود یادگیری آنها شده است. در مبتلایان به برخی بیماریها از جمله آلزایمر، تغییراتی نیز در متابولیسم آهن به وجود میآید. آهن هِم از آهن غیرهِم از نظر زیست فراهمي، قابلیت دستیابی بیشتری دارد. البته مقدار آهن دریافتی در جذب دخیل است. در شرایط طبیعی جذب مؤثر آهن به نیازهای آهن و منابع موجود آن بستگی دارد. جذب آهن در آنمی فقر آهن، در مراحل انتهایی دوران بارداری که رشد جنین سریعتر است و در هموکروماتوز و تحریک اریتوپوئز افزایش مییابد. اما جذب آهن در بیماریهای مزمن عفونی مثل آرتریت روماتوئید و هر بیماری که منجر به کاهش اریتروپوئز میگردد، کاهش پیدا میکند. |
برچسب های مهم
مطالب تصادفی
