بررسی اثرات جایگزینی پودر ماهی و روغن ماهی با منابع گیاهی در تغذیه قزلآلای رنگینکمان

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده فارسی1
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه2
2-1- ماهی قزل آلاي رنگين كمان4
1-2-1- نيازمندي هاي محیطی4
2-2- 1- فیزیولوژی دستگاه گوارش و آنزیمهای گوارشی 4
3-1- تغذیه و نیازهای تغذیه ای ماهیان ............................................................................................................................ 6
1-3-1- پروتئین .............................................................................................................................................................. 6
1-1-3-1- استفاده از منابع پروتئینی گیاهی ..................................................................................................................... 8
2-1-3-1- مشکلات پروتئین های گیاهی برای ماهیان گوشتخوار................................................................................... 8
3-1-3-1- فاکتورهای ضد تغذیه ای ............................................................................................................................... 10
2-3-1- لیپیدها ................................................................................................................................................................. 11
1-2-3-1- اسیدهای چرب ................. ............................................................................................................................. 12
2-2-3-1- سنتز داخلی و تبدیل زیستی اسیدهای چرب .................................................................................................. 17
3-2-3-1- اسیدهای چرب ضروری آبزیان ...................................................................................................................... 18
4-2-3-1- نقش اسيدهاي چرب غير اشباع بلند زنجيره در تغذیه آبزيان.......................................................................... 18
5-2-3-1- نشانه های کمبود اسیدهای چرب ................................................................................................................... 19
6-2-3-1- میزان چربی و اسید چرب مورد نیاز آبزیان پرورشی ..................................................................................... 19
7-2-3-1- قابلیت هضم پذیری چربیها ........................................................................................................................... 20
8-2-3-1- منابع چربي جیره آبزیان ................................................................................................................................. 20
1-8-2-3-1- روغن ماهي................................................................................................................................................ 21
2-8-2-3-1- روغن های گیاهی و تركيب اسيدهاي چرب ............................................................................................. 22
1-2-8-2-3-1- آفتابگردان (Heliaanthus annus L.Var marcocarpus DC) ............................................... 22
2-2-8-2-3-1- سويا (Glycine max (L.) Merr.)................................................................................................... 23
3-2-8-2-3-1- شلغم روغني (B. juncea) و كانولا ( Brassica napus L. و B. rapa L.).............................. 24
4-2-8-2-3-1- گلرنگ معمولی (Carthamus tinctorius) ..................................................................................... 25
5-2-8-2-3-1- بذر کتان (Linum usitatissimum).................................................................................................. 26
3-3-1- نیازهای معدنی و ویتامینی قزل الای رنگین کمان ............................................................................................... 26
4-1- مرور منابع................................................................................................................................................................. 29
فصل دوم: مواد و روشها
1-2- مرحله تهیّه اجزای غذایی و ساخت جیره های آزمایشی ......................................................................................... 32
2-2- تهيه و ذخيره سازي ماهيان ..................................................................................................................................... 34
3-2- زيست سنجي ماهيان (بيومتري) ............................................................................................................................... 35
5-2- آناليز شیمیایی نمونه هاي غذايي و بافت عضله ماهيان ............................................................................................ 35
1-5-2- تعيين ميزان پروتئين ............................................................................................................................................. 35
2-5-2- تعيين ميزان چربی کل ......... ............................................................................................................................... 36
2-5-2- تعيين ميزان رطوبت ............................................................................................................................................. 36
3-5-2- تعيين ميزان خاكستر ........................................................................................................................................... 37
4-5-2- تعيين ميزان کربوهیدرات .................................................................................................................................. 37
5-5-2- تعيين تركيب و ميزان اسيدهاي چرب ................................................................................................................. 37
6-2- محاسبه هضم پذیری ظاهری ................................................................................................................................... 39
1-6-2- تهیه غذا و نمونه مدفوع ماهیان ........................................................................................................................... 39
7-2- سنجش فعالیت های آنزیمی ................................................................................................................................... 40
1-7-2- تهيه عصاره آنزيمي .............................................................................................................................................. 40
2-7-2- سنجش غلظت پروتئين محلول ........................................................................................................................... 40
3-7-2- سنجش فعاليت آنزيم آلفا- آميلاز ....................................................................................................................... 41
4-7-2- سنجش فعاليت آنزيم ليپاز ................................................................................................................................... 43
8-2- بررسیهای ایمني شناسي ......................................................................................................................................... 44
1-8-2- خون گیری و تهيه سرم ....................................................................................................................................... 44
2-8-2- فعالیت راه ميانبر سيستم کمپلمان ........................................................................................................................ 45
3-8-2- فعالیت لیزوزیم .................................................................................................................................................... 47
4-8-2- اندازه گيري ميزان توتال ايمونوگلوبولين ............................................................................................................. 48
9-2- بررسي فاكتورهاي خوني ........................................................................................................................................ 48
1-9-2- شمارش تعداد گلبول هاي سفيد در ميكروليتر خون ........................................................................................... 48
2-9-2- اندازه گيري درصد هماتوكريت خون .................................................................................................................. 49
3-9-2- اندازه گيري غلظت هموگلوبين خون .................................................................................................................. 49
10-2- استرس آنوكسي .................................................................................................................................................... 49
1-10-2- اندازه گيري ميزان گلوکز ................................................................................................................................. 50
2-10-2- روش اندازه گیری کورتیزول ............................................................................................................................ 50
11-2- ارزیابی تجربی طعم و بوی ماهیان ......................................................................................................................... 50
12-2- فورمول ها و روابط محاسباتی .................................................................................................................... 51
12-2- تجزيه و تحليل آماري .......................................................................................................................................... 51
فصل سوم: نتایج
1-3- نتایج مربوط به آنالیز ترکیب شیمیایی جیره های آزمایشی ....................................................................................... 52
2-3- نتایج حاصل از شاخص های رشدی ماهیان ............................................................................................................ 52
3-3- نتايج مربوط به ترکیب شیمیایی بافت عضله ماهیان.................................................................................................. 54
4-3- نتايج مربوط به کارایی تغذیه ای ماهیان.................................................................................................................... 55
5-3- نتايج مربوط به ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله ماهیان...................................................................................... 56
6-3- نتايج مربوط به فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان ................................................................ 59
7-3- نتايج مربوط به فعالیّت سیستم ایمنی همورال ماهیان ............................................................................................... 60
8-3- نتايج مربوط به فاکتورهای خونی ماهیان ................................................................................................................. 61
9-3- نتايج بازماندگی ماهیان در برابر استرس کمبود اکسیژن ........................................................................................... 61
1-9-3- نتایج تغییرات گلوکز و کوتیزول سرم خون ماهیان در برابر استرس کمبود اکسیژن ............................................ 62
10-3- نتایج ارزیابی تجربی طعم و بوی ماهیان ................................................................................................................ 62
فصل چهارم: بحث 63
1-4- نتیجه گیری .............................................................................................................................................................. 70
2-4- پيشنهادات ............................................................................................................................................................... 71
فصل پنجم: منابع 72
فصل ششم: ضمیمه 82
1-6- نمودارها ................................................................................................................................................................. 82
1-1-6- نمودار مربوط به نتايج بيومتري (وزن و طول) ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش ............... 82
2-1-6- نمودار مربوط به درصد هضم پذیری پروتئین و چربی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش .. 82
3-1-6- نمودار مربوط به ضریب ارزش تولیدی پروتئین و چربی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش 83
4-1-6- نمودار مربوط به نتايج فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در روز30............................... 83
5-1-6- نمودار مربوط به نتايج مربوط به فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در روز60................. 83
6-1-6- نمودار مربوط به فعالیّت سیستم ایمنی همورال ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورشی ........... 84
7-1-6- نمودار مربوط درصد بازماندگی، میزان گلوکز و کورتیزول ماهیان پس از 2 ساعت شرایط کمبود اکسیژن ....... 84
2-6- تصاویر ..................................................................................................................................................................... 84
1-2-6- تصویر تانکهای پرورشی .................................................................................................................................... 84
2-2-6- تصویر خونگیری ماهیان از ورید ساقه دمی ........................................................................................................ 85
3-2-6- تصویر مربوط به محیط استرس ماهیان در شرایط کمبود اکسیژن ....................................................................... 85
چکیده انگلیسی .................................................................................................................................................................. 86
فهرست جداول و نمودارها
عنوان جداول صفحه
جدول 1-1- تولیدات جهانی روغن ماهی و برخی از روغنهای گیاهی از سال 1980 تا 2006 3
جدول 2-1- نیازهای زیستی قزل آلا 4
جدول 3-1- احتياجات اسيد آمينه‌هاي ضروري در برخي ماهيان 7
جدول 4-1- ترکیبات عمومی آرد ماهی و پروتئین گیاهی مورد استفاده ماهیان گوشتخوار 9
جدول5-1- اسید آمینه ضروری مهم در ترکیبات پروتئین گیاهی استفاده شده در غذای تجاری آزاد ماهیان 10
جدول 6-1- میزان فسفر و اسید فیتیک در آرد ماهی و آرد برخی پروتئین های گیاهی 11
جدول 7-1- ميزان اسيد لينولئيك موجود در روغن هاي گياهي و چربي هاي حيواني 16
جدول8-1- نیاز آبزیان پرورشی به اسیدهای چرب ضروری 20
جدول 9-1- ميانگين مقاديراسيدهاي چرب موچود در روغن ماهي 22
جدول 10-1- تركيب اسيدهاي چرب روغن آفتابگردان 23
جدول 11-1- تركيب اسيدهاي چرب روغن سويا 24
جدول 12-1- تركيب اسيدهاي چرب اصلي در روغن كانولا و شلغم روغني 25
جدول 13-1- ترکیب اسیدهای چرب روغن های اولئیک و لینولئیک گلرنگ 26
جدول 14- 1- تركيب اسيدهاي چرب اصلي در روغن بذر کتان (درصد وزنی) 26
جدول 15-1- نيازهاي معدني ماهي قزل آلاي رنگين كمان 27
جدول 16-1- حداقل نيازهاي ويتاميني آزاد ماهيان 28
جدول 1-2- میزان (درصد) منابع پروتئین و روغن مورد استفاده در بین گروههای آزمایشی 32
جدول 2-2- ترکیب اجزای غذایی تیمارهای آزمایشی 33
جدول 3-2- ترکیب شیمیایی جیره های آزمایشی 34
جدول 4-2- غلظت هاي مختلف آلبومين سرم گاوي 40
جدول 5-2- ترکیب بافر PBS 46
جدول 4-2- تركيب محلول نات- هريك (Nott Herick) 48
جدول 1-3- نتایج مربوط به آنالیز ترکیب شیمیایی جیره های آزمایشی 52
جدول 2- 3- نتايج بيومتري (وزن و طول) ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در طول دوره پرورش 53
جدول 3- 3- نتايج مربوط به افزایش رشد ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش 54
جدول 4- 3- نتايج مربوط به شاخص های رشدی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش 54
جدول 5-3- شاخص های رشدی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در ابتدای دوره پرورش 54
جدول 6- 3- نتايج مربوط به ترکیب شیمیایی بافت عضله ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در ابتدای دوره پرورش 55
جدول 7- 3- نتايج مربوط به ترکیب شیمیایی بافت عضله ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش 55
جدول 8- 3- نتايج مربوط به کارایی تغذیه ای ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورش 56
جدول 9- 3- نتايج مربوط به ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورشی 57
جدول 10- 3- نتايج مربوط به ترکیب اسیدهای چرب جیره غذایی گروههای آزمایشی ماهیان در ابتدای دوره پرورشی 58
جدول 11- 3- نتايج فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در ابتدای دوره پرورشی 59
جدول 12- 3- نتايج فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در روز 30 60
جدول 13- 3- نتايج مربوط به فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در روز 60 60
جدول 14- 3- نتايج مربوط به فعالیّت سیستم ایمنی همورال ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در انتهای دوره پرورشی 61
جدول 15- 3- نتايج مربوط به فاکتورهای خونی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان در روز 60 61
جدول 16- 3- نتايج مربوط به درصد بازماندگی ماهیان قزل آلاي رنگين كمان پس از 2 ساعت استرس کمبود اکسیژن 62
جدول 17- 3- نتايج مربوط به میزان گلوکز و کورتیزول سرم خون ماهیان پس از تحمّل شرایط کمبود اکسیژن 62
نمودار
نمودار1-2- منحني استاندار BSA. 41
نمودار2-2- منحني استاندارد مالتوز 42
چکیده :
هدف از مطالعه حاضر بررسی امکان و اثرات جایگزینی منابع گیاهی در جیره ماهیان قزل آلای رنگین کمان می باشد. به همین منظور ترکیبی از منابع پروتئین گیاهی با منبع اصلی گلوتن گندم به همراه گلوتن ذرّت و کنجاله سویا در 2 سطح 50 و 100 % و منابع روغن گیاهی ترکیبی از روغنهای کلزا(40%)، بزرک(30%) و گلرنگ(30%) در سطح 100% جایگزین روغن ماهی شدند. منابع پروتئین و روغن جیره گروه شاهد پودر ماهی و روغن ماهی کیلکا بود. به منظور بررسی اثرات جایگزینی 100% روغن ماهی جیره با ترکیب روغنهای گیاهی از پودر ماهی فاقد چربی (چربی زدایی شده توسط حلال هگزان و اتانول) به عنوان منبع پروتئینی جیره مورد استفاده قرار گرفت. این مطالعه در قالب 8 تیمار آزمایشی بود. منابع پروتئین و چربی در گروههای آزمایشی در تیمار 1 (پودر ماهی+روغن ماهی)، تیمار 2 (پروتئین گیاهی+ ترکیب روغنهای گیاهی)، تیمار 3 (پروتئین گیاهی+ ترکیب روغنهای گیاهی + روغن ماهی)، تیمار 4 (پروتئین گیاهی+ روغن ماهی)، تیمار 5 (پودر ماهی + پروتئین گیاهی+ ترکیب روغنهای گیاهی)، تیمار 6 (پودر ماهی + پروتئین گیاهی+ روغن ماهی)، تیمار 7 (پودر ماهی چربی زدایی شده+روغن ماهی) و تیمار 8 (پودر ماهی چربی زدایی شده+ ترکیب روغنهای گیاهی) بود. تعداد 1200 عدد ماهی انتخاب و پس از طی دوره آداپتاسیون به تانکهای 300 لیتری با تراکم 50 عدد در هر تانک با میانگین وزن اولیه 2±15 گرم انتقال یافته و به مدت 60 روز با جیرهای آزمایشی تغذیه شدند. جیره های آزمایشی به لحاظ پروتئین (2/0±47)، چربی (15/0±20) و انرژی (Kcal/g1/0±5) در یک سطح بودند. در این مطالعه شاخصهای رشد و کارایی تغذیهای، ترکیب شیمیایی و ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله، فعالیّت آنزیمهای گوارشی، فاکتورهای خونی، پاسخ ایمنی و مقاومت در برابر استرس کمبود اکسیژن مورد بررسی قرار میگیرد. طی نتایج حاصله شاخص وزن نهایی با جایگزینی 44% پودر ماهی جیره (50% کل پروتئین جیره) با منابع گیاهی در تیمار5 (5/1± 00/69) و تیمار 6 (3± 45/72) اختلاف معنی داری را با گروه شاهد (8/1± 08/71) نداشت. همچنین تاثیر منفی معنی داری نیز در دیگر شاخص های رشدی، کارایی تغذیه ای، هضم پذیری ظاهری چربی و پروتئین، ترکیب شیمیایی بافت عضله، فعالیت آنزیمهای گوارشی، فعالیّت سیستم ایمنی همورال، فاکتورهای بیوشیمیایی خون و مقاومت در برابر استرس اکسیژن در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نشد. ولی با جایگزینی 100% پودر ماهی جیره با منابع پروتئین گیاهی تاثیر منفی و معنی داری در شاخص های رشدی، کارایی تغذیه ای، هضم پذیری ظاهری چربی و پروتئین و فعالیّت آنزیمهای گوارشی ماهیان داشت ولی باعث بروز تفاوت معنی داری در ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله ماهیان نگردید. جایگزینی روغن ماهی جیره با ترکیب روغنهای گیاهی باعث کاهش درصد اسیدهای چربC16:0، C22:0، C16:1n7، C18:1n9، C20:2n6، C20:4n6، C20:3n3، C20:5n3 وC22:6n3 و افزایش درصد اسیدهای چرب C18:0، C20:0، C18:1n7، C18:2n6 و C18:3n3 نسبت به کل اسیدهای چرب در مقایسه با جیره های حاوی روغن ماهی بود. ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله ماهیان ارتباط مستقیمی با ترکیب اسیدهای چرب موجود در جیره غذایی ماهیان داشت. جایگزینی روغن ماهی با منابع گیاهی در منابع پروتئینی مختلف تاثیری بر شاخص های رشدی ماهیان نداشت. ولی باعث کاهش درصد اسیدهای چربC14:0، C16:0، C16:1n7، C20:3n3 و C20:5n3 افزایش درصد اسیدهای چرب C18:2n6 وC18:3n3 نسبت به کل اسیدهای چرب در مقایسه با جیره های حاوی روغن ماهی شد.
کلمات کلیدی: منابع گیاهی، رشد، آنزیم های گوارشی، پاسخ ایمنی، ترکیب لاشه، اسیدهای چرب، استرس اکسیژن
1-کلیات
1-1-مقدمه:
آبزی پروری در راستای تأمین نیازهای غذایی انسان و استفاده از مواد پروتئینی با منشأ حیوانی که کیفیّت مطلوب دارند از اهمیّت بسزایی برخودار است. مطابق برآورد سازمان خواروبار جهانی، میزان تقاضای ماهی برای مصارف انسانی حدود 110 میلیون تن در سال 2010 و سهم آبزی پروری در تولید کل جهانی 38 درصد می باشد. با توجه به بالا بودن میزان تولید در برخی گونه ها و آسان بودن تولید آبزیان در مقایسه با سایر فرآورده های پروتئینی و بالا بودن ارزش غذایی آنها، امروزه آبزی پروری به عنوان یكی از سریع الرشدترین فعالیتهای موثر در افزایش تولید غذا مورد توجه قرار گرفته است (Hasan., 2002).
خصوصیات منحصر به فرد ماهی قزلآلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)از جمله قابلیّت تطابقپذیری بالای این ماهی با شرایط آب و هوایی ایران باعث شده است که این ماهی به عنوان یکی از مهمترین گونه های پرورشی کشور تبدیل گردد و سهم بالایی از تولید را به خود اختصاص دهد. تولید و عرضه غذای جمعیّت در حال افزایش كره زمین از معضلات بسیار مهم جوامع بشری بوده و پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور به یکی از مشکلات اساسی بشر تبدیل گردد. استفاده روز افزون از ذخایر طبیعی و کاهش این منابع و از طرف دیگر مشکلات متعدد در پرورش مصنوعی آبزیان از محدودیّتهای کنونی تولید کنندگان آبزیان می باشد(ستاری،1380).
افزايش جهاني توليدات آبزيپروري و كاهش همزمان ذخاير ماهيان مورد استفاده جهت توليد پودر و روغن ماهي، جايگزيني پودر ماهی و روغن ماهي در جيره غذايي ماهیان را به عنوان ضرورتی برای توسعه پایدار صنعت آبزي پروري تبديل كرده است (Bell et al., 2002; Mourente et al., 2005; Miller et al., 2007). چرا که توليد جهاني روغنهاي حاصله از دانههاي گياهي در سالهاي اخير به طور پيوسته افزايش يافته، به طوري كه قيمت آنها نسبتاً ثابت و قابليّت دسترسي به آنها بيشتر است (جدول 1-1) (Mourente et al., 2005; Mourente and Bell, 2006; Huang et al., 2007). روغنهاي گياهي كه غني از اسيدهاي چرب غير اشباع زنجیره کوتاه 18 كربنه (C18 PUFA) و اکثراً عاري از اسيدهاي چرب غير اشباع گروه n-3 (n-3HUFA) نظیر ايكوزاپنتانو‍ئيك اسيد (EPA ) و دكوزا هگزانوئيك اسيد (DHA ) هستند که میتوانند نمايندههاي خوبی براي جايگزيني روغن ماهی در جیره غذایی ماهیان باشند (Mourente et al., 2005; Mourente and Bell, 2006; Huang et al., 2007 ). بعضي از ماهيها مانند ماهي قزلآلاي رنگينكمان و کپور معمولی قادر به طويلسازي زنجيره كربني و غيراشباع سازي اسيدهاي چرب 18 كربنه خصوصاً اسيد لينولنيك به اسيدهاي چرب 20 و 22 كربنه HUFA سري n-3 خصوصاً ايكوزاپنتانوئيكاسيد و دكوزا هگزانوئيكاسيد هستند (Webster and Lim, 2002). توانائي سنتز EPA وDHA از اسيد لينولنيك به متخصصين تغذيه امکان فرمولبندي جيرههاي غذايي حاوي روغنهاي گياهي ارزانتر حاوي اسيد لينولنيك (مانند روغن بذر كتان، کلزا و ...) به جاي استفاده از روغنهاي گرانتر ماهيهای دريايي كه غني از EPA وDHA هستند را مي دهد (Lovell, 1988; Websterand Lim, 2002).
جدول 1-1: تولیدات جهانی روغن ماهی و برخی از روغنهای گیاهی از سال 1980 تا 2006 (بر حسب هزار تن) (Turchini etal.,2009)
2006 2005 2000 1995 1990 1985 1980 سال/منابع روغن
988 1054 1307 1307 1412 1481 1217 روغن ماهی
36733 33733 25594 25594 11020 6832 4543 روغن نخل
35187 33575 21743 21743 16097 13974 13382 روغن سویا
18340 16205 14496 14496 8160 6066 3478 روغن کلزا
11094 9661 9808 9808 7869 6564 5024 روغن آفتابگردان
پودر ماهی جزو (یا ازجمله) اجزای گران قیمت جیره آبزیان می باشد که در بسیاری از مراکز پرورش طیور و دام نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مواد خام با منشأ گیاهی ارزانتر از مواد خام با منشأ حیوانی هستند. بنابراین، تولیدکنندگان خوراک آبزیان تمایل به جایگزینی مواد با منشاء گیاهی بجای مواد با منشاء حیوانی (پودر ماهی) هستند. کنجاله دانه های روغنی با استخراج روغن از دانه های روغنی تولید می شوند که نسبت به پودرهای حیوانی پروتئین کمتری دارند (30 تا 50 درصد پروتئین). مقدار املاح معدنی آنها پایین است، اما دارای مقدار قابل توجهی از ترکیبات دیواره سلولی بوده ضمن آنکه شامل مواد ضد تغذیه ای بیشتری نیز می باشند. کنجاله سویا به علت قابلیّت دسترسی بالا، پایدار بودن، قیمت مناسب و بویژه ارزش تغذیه ای مطلوب، در تغذیه اغلب ماهیان پرورشی به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش و اهمیّت دانه های روغنی از نظر تأمین انرژی مورد نیاز انسان، دام، طیور و آبزیان در بین محصولات زراعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. توليد جهاني روغنهاي حاصله از دانه هاي گياهي در سالهاي اخير به طور پيوسته افزايش يافته، به طوري كه قيمت آنها نسبتاً ثابت و قابليّت دسترسي به آنها بيشتر شده است. کنجاله ها که از فرآورده های دانه های روغنی می باشند به عنوان یک منبع پروتئینی مناسب در تغذیه آبزیان مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که اشاره شد پروتئین ها گرانترین بخش جیره غذایی آبزیان را تشکیل می دهند لذا برای کاهش هزینه جیره ها از منابع پروتئین گیاهی بجای منابع پروتئین ماهی استفاده می شود.
با توجه به اینکه صنعت آبزی پروری روندی کاملا صعودی را طی میکند و روز به روز میزان تقاضا به پودر ماهی و روغن ماهی افزایش می یابد. نهایتاً برای پایداری این روند باید چاره ای اندیشید تا رشد و توسعه این صنعت با رکود مواجه نشود و منابع دریایی نیز به خطر نیفتاده و برای آیندگان حفظ گردد.
در این تحقیق اثرات جایگزینی روغن ماهی و پودر ماهی با منابع گیاهی در تغذیه ماهی قزلآلای رنگینکمان بر شاخصهای رشد و کارایی تغذیهای، ترکیب شیمیایی و ترکیب اسیدهای چرب بافت عضله، فعالیّت آنزیمی دستگاه گوارش، فاکتورهای خونی، پاسخ ایمنی و مقاومت در برابر استرس اکسیژن مورد بررسی قرار میگیرد. اميد است نتايج آن مورد استفاده مراكز علمي و پژوهشي، دانشگاهها، سازمانها و دستگاههای اجرايي خصوصاً سازمان شيلات ایران و بخشهاي دولتي و خصوصي تكثير و پرورش ماهي قزل آلا قرارگيرد.